Από τον Κυπριανού στον Καδή-Ημέρες και έργα των Κύπριων Επιτρόπων στην Ε.Ε.

Τον πέμπτο Επίτροπό της, στα είκοσι χρόνια που η χώρα μας είναι ενταγμένη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, πρότεινε η Κύπρος. Πρόκειται, όπως έχει γίνει ήδη γνωστό από την Προεδρία, για τον Κώστα Καδή, πρώην υπουργό Υγείας επί διακυβέρνησης Τάσσου Παπαδόπουλου (2007-2008) και πρώην υπουργό Παιδείας (2014-2018) και Γεωργίας (2018-2023) επί διακυβέρνησης Νίκου Αναστασιάδη.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Προτείνει Καδή για τη θέση του Ευρωπαίου Επιτρόπου ο Χριστοδουλίδης

Ο Κώστας Καδής, έχοντας υπηρετήσει σε τρία από τα βασικότερα Υπουργεία της χώρας, έχει όλα εκείνα τα εχέγγυα, βάσει της κρίσης του Προέδρου της Δημοκρατίας, ο οποίος τον πρότεινε για τη θέση, ώστε να ανταποκριθεί στα καθήκοντά του στην Ευρωπαϊκή Ένωση και να φέρει εις πέρας το έργο που θα αναλάβει στην ευρωπαϊκή οικογένεια.

Το μόνο που απομένει είναι η επικύρωση της πρότασης του Προέδρου Χριστοδουλίδη, η οποία στην ουσία είναι διαδικαστική διαδικασία και ακολούθως, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στην προκειμένη περίπτωση η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, κατανέμει τα χαρτοφυλάκια πολιτικής στους υποψήφιους και στις υποψήφιες επιτρόπους, έναν/μία από κάθε χώρα της ΕΕ.

Ακολούθως, οι επίτροποι εκτελούν τα καθήκοντά τους για την Επιτροπή ανεξάρτητα από τις εθνικές κυβερνήσεις των χωρών από τις οποίες προέρχονται. Οι ορισθέντες και ορισθείσες επίτροποι πρέπει στη συνέχεια να παρουσιαστούν ενώπιον της κοινοβουλευτικής επιτροπής που είναι αρμόδια για το χαρτοφυλάκιό τους, ώστε να αξιολογηθεί η καταλληλότητά τους για τη θέση.

Μετά την έγκριση και των 26 ορισθέντων/-εισών επιτρόπων (η υποψηφιότητά τους μπορεί να αποσυρθεί εάν δεν λάβουν θετική αξιολόγηση), το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να εγκρίνει σε μία και μοναδική ψηφοφορία τους/τις επιτρόπους, μαζί με τον/την εκλεγέντα/-είσα πρόεδρο και τον/την ύπατο/-η εκπρόσωπο για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας.Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο διορίζει επίσημα όλους και όλες τις επιτρόπους στις αντίστοιχες θέσεις τους, με ειδική πλειοψηφία.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Η παρασκηνιακή μάχη των χαρτοφυλακίων στην Κομισιόν και οι διεκδικήσεις της Λευκωσίας

Πρώτος Επίτροπος ο Μάρκος Κυπριανού

Πριν από τον Κώστα Καδή, τη θέση του Κύπριου Επιτρόπου στην Ε.Ε. είχαν την ευκαιρία να κατέχουν τέσσερα πρόσωπα. Πρώτος, ήταν ο Μάρκος Κυπριανού, ο οποίος επί διακυβέρνησης Τάσσου Παπαδόπουλου κατείχε τη θέση από το 2004 μέχρι το 2008.

O Mάρκος Κυπριανού διετέλεσε Ευρωπαίος Επίτροπος σε δύο πόστα. Αρχικά για τον Οικονομικό Προγραμματισμό και Προϋπολογισμό, από την 1η Μαΐου 2004 μέχρι τον Νοέμβριο του ιδίου έτους, όταν έλαβε το χαρτοφυλάκιο του Επιτρόπου Υγείας, θέση στην οποία παρέμεινε έως τον Μάρτιο του 2008, όταν ολοκληρώθηκε η θητεία του.

Ως Ευρωπαίος Επίτροπος Υγείας, μια από τις πολιτικές που προώθησε ήταν η τοποθέτηση προειδοποιήσεων πάνω στα πακέτα τσιγάρων, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κινείτο προς την τοποθέτηση εικονικών προειδοποιήσεων.

Επιπλέον, πρότεινε την ολοκληρωτική απαγόρευση του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους, αφού το μέτρο εφαρμοζόταν ήδη σε κάποιες χώρες, ενώ το Μάιο του 2007, εξέδωσε έγγραφο για την αντιμετώπιση της έλλειψης δωρεάς οργάνων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το συγκεκριμένο σχέδιο προέβλεπε μέτρα προώθησης, ειδικά εκπαιδευμένο ιατρικό προσωπικό και Ευρωπαϊκή κάρτα δωρεών οργάνων.

Ακολούθησε η Ανδρούλα Βασιλείου

Η δεύτερη Ευρωπαία Επίτροπος της Κύπρου και πρώτη γυναίκα από τη χώρα μας που αναλαμβάνει τη συγκεκριμένη θέση, ήταν η Ανδρούλα Βασιλείου, σύζυγος του πρώην προέδρου της Δημοκρατίας, Γιώργου Βασιλείου, η οποία προτάθηκε το 2008, από τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Δημήτρη Χριστόφια.

Η κ. Βασιλείου διετέλεσε επίσης σε δύο Επιτροπές της Ε.Ε., καθότι αρχικά είχε στο χαρτοφυλάκιό της θέματα Υγείας, από το 2008 μέχρι το 2010, ενώ τα υπόλοιπα τέσσερα χρόνια υπήρξε Επίτροπος Εκπαίδευσης, Πολιτισμού, Πολυγλωσσίας και Νεολαίας, έως το 2014, όταν ολοκληρώθηκε η θητεία της.

Η κ. Βασιλείου είχε παρασημοφορήθει με τον Μεγαλόσταυρο του Αστικού Τάγματος του Αλφόνσου Ι΄ του Σοφού για το έργο που διετέλεσε ως Ευρωπαία Επίτροπος Εκπαίδευσης, Πολιτισμού, Πολυγλωσσίας και Νεολαίας από το 2010 μέχρι το 2014.

Επέλεξε Χρίστο Στυλιανίδη ο Νίκος Αναστασιάδης

Οι Ευρωεκλογές του 2014, έφεραν αλλαγή σκυτάλης στη θέση του Ευρωπαίου Επιτρόπου, αφού ο Χρίστος Στυλιανίδης, παρότι είχε εκλεγεί Ευρωβουλευτής, παραιτήθηκε, για να αναλάβει το χαρτοφυλάκιο του Ευρωπαίου Επιτρόπου για την Ανθρωπιστική Βοήθεια και τη Διαχείριση Κρίσεων, θέση την οποία κατείχε μέχρι το 2019.

Για το έργο του, στον τομέα της ανθρωπιστικής βοήθειας, ο Χρήστος Στυλιανίδης χαρακτηρίστηκε ως το ανθρωπιστικό «πρόσωπο της Ευρώπης» σε ολόκληρο τον κόσμο, καθότι ανέπτυξε μεγάλη δράση επισκεπτόμενος περιοχές που αντιμετωπίζουν ανθρωπιστικές κρίσεις, ανέλαβε πρωτοβουλίες και εφάρμοσε πολιτικές αντιμετώπισης των ανθρωπιστικών αναγκών από την Αφρική και τη Μέση Ανατολή, μέχρι την Ασία και τη Λατινική Αμερική.

Επίσης, είχε πρωταγωνιστικό ρόλο στις προσπάθειες ενίσχυσης του άξονα Ανθρωπιστικής και Αναπτυξιακής Βοήθειας, πρωτοβουλία που υπηρετεί την υλοποίηση των Βιώσιμων και Αναπτυξιακών Στόχων των Ηνωμένων Εθνών. Παράλληλα, προώθησε πρωτοπόρους μηχανισμούς αντιμετώπισης ανθρωπιστικών κρίσεων όπως το σύστημα “Cash and Voucher”. Με το σχήμα αυτό που προνοεί για κατ’ ευθείαν χρηματική βοήθεια στους πάσχοντες, δίνεται η δυνατότητα στους ευάλωτους πληθυσμούς να καλύψουν τις πρώτες ανάγκες με αξιοπρέπεια συμβάλλοντας, ταυτόχρονα, και στην ενίσχυση της τοπικής οικονομίας.

Μεταξύ άλλων, με δική του πρωτοβουλία, δεκαπλασιάστηκε ο προϋπολογισμός του χαρτοφυλακίου της ανθρωπιστικής βοήθειας για την εκπαίδευση σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης: από 1% το 2015 στο 10% σήμερα, υπερβαίνοντας κατά πολύ το στόχο του 3% που έθεσαν τα Ηνωμένα Έθνη.

Επίσης, υπήρξε βασικός πυλώνας για την Εφαρμογή της Συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας για τους πρόσφυγες, η οποία αποτελεί κεντρικό συστατικό στοιχείο της ευρωπαϊκής πολιτικής για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης. Υπό την ηγεσία του υλοποιήθηκε το Emergency Social Safety Net Αρχειοθετήθηκε 2022-10-10 στο Wayback Machine. (ESSN), το μεγαλύτερο πρόγραμμα παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας από την ΕΕ προς τους πρόσφυγες που φιλοξενούνται στην Τουρκία.

Το Μάρτιο του 2016 δημιουργήθηκε με δικές του ενέργειες ένας νέος μηχανισμός παροχής έκτακτης βοήθειας εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης, με στόχο να υποστηριχθούν τα κράτη-μέλη τα οποία υποδέχονται μεγάλους αριθμούς προσφύγων. Στο πλαίσιο του μηχανισμού αυτού υλοποιήθηκε στην Ελλάδα το πρόγραμμα ESTIA, με το οποίο δημιουργήθηκαν θέσεις στέγασης προσφύγων σε αστικές περιοχές εγκαινιάζοντας, ταυτόχρονα, ένα σύστημα χρηματικής βοήθειας (Cash and Voucher) που έχει εξυπηρετήσει χιλιάδες πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο

Σημειώνεται πως εκ της θέσεώς του, εργάστηκε για την ενίσχυση και αναβάθμιση του κρίσιμου τομέα της Πολιτικής Προστασίας, ενώ ενδυναμώθηκε και αναπτύχθηκε περαιτέρω ο συντονιστικός ρόλος του Κέντρου Διαχείρισης Κρίσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς επίσης και δράσεις στον τομέα της πρόληψης και ετοιμότητας.

Υπήρξε εξάλλου ο «αρχιτέκτονας» του rescEU, πρωτοβουλία με την οποία αναβαθμίστηκε σημαντικά το ευρωπαϊκό σύστημα Πολιτικής Προστασίας και συμπεριλήφθηκε ανάμεσα στα είκοσι πιο σημαντικά επιτεύγματα της Επιτροπής Γιούνκερ.

Στόχος του rescEU είναι να αναπτυχθούν όλες οι υποδομές, έτσι ώστε η ΕΕ να είναι σε θέση να ανταποκρίνεται πιο έγκαιρα και αποτελεσματικά στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, στη δραματική αύξηση των φυσικών καταστροφών, στην αντιμετώπιση επιδημιών και στην παροχή άμεσης βοήθειας σε περίπτωση ενός πυρηνικού ή χημικού ατυχήματος.

Επιπρόσθετα, στις 24 Οκτωβρίου 2014 διορίστηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ευρωπαίος Συντονιστής για τον Έμπολα, θέση που υπηρέτησε μέχρι το τέλος της θητείας του, ενώ ταυτόχρονα, ανέλαβε σημαντικές πρωτοβουλίες ενεργοποίησης του διεθνούς παράγοντα για την αντιμετώπιση της επιδημίας.

Πέτυχε την περιφερειακή συνεργασία μεταξύ των ηγετών της Σιέρρα Λεόνε, της Λιβερίας και της Γουϊνέας, η οποία ήταν το «κλειδί» για να τεθεί υπό έλεγχο ο Έμπολα. Προς αυτή την κατεύθυνση συνέβαλε σημαντικά και η Διεθνής Διάσκεψη Υψηλού Επιπέδου, “Ebola: from Emergency to Recovery”, που διοργανώθηκε υπό την αιγίδα του Χρήστου Στυλιανίδη στις Βρυξέλλες τον Μάρτιο του 2015.

Η Επίτροπος Κυριακίδου διαχειρίστηκε τη μεγαλύτερη κρίση στην Ε.Ε.

Τελευταία χρονικά Επίτροπος της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία είχε να διαχειριστεί την δυσκολότερη υγειονομική κρίση που πέρασε η Ευρωπαϊκή Ένωση, ήταν η Στέλλα Κυριακίδου, η οποία είχε καθήκοντα Επιτρόπου Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ανέλαβε επίσημα καθήκοντα ως Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων την 1η Δεκεμβρίου 2019 και περίπου τρεις μήνες αργότερα ξέσπασε η κρίση του κορωνοϊού, την οποία κατά γενική ομολογία η Ευρωπαϊκή Ένωση διαχειρίστηκε άψογα, τόσο σε ότι έχει να κάνει με την επάρκεια αναλωσίμων και εμβολίων, όσο και σε σχέση με τα μέτρα και τις διαδικασίες που ακολουθήθηκαν από τα κράτη μέλη.

Εξάλλου, σε ό,τι αφορά τον καρκίνο, η Στέλλα Κυριακίδου ξεκίνησε το Σχέδιο ''Europe’s beating cancer plan'' για τη βελτίωση της πρόληψης και φροντίδας του καρκίνου, στις 4 Φεβρουαρίου του 2020, με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας κατά του Καρκίνου.

Χάρη στη δράση της, τα ενδιαφερόμενα μέρη, οι επαγγελματίες του τομέα της υγείας, οι ασθενείς και οι κυβερνήσεις συνεργάζονται σήμερα στενά στην Ευρωπαϊκή Ένωση για τη βελτίωση της πρόληψης, της ανίχνευσης, της θεραπείας και της ποιότητας ζωής των ασθενών, με όλες τις ενέργειες να βασίζονται στην τελευταία έρευνα και καινοτομία.

*Πληροφορίες από το Wikipedia