Στα σκαριά η Κυπριακή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων-Ο ρόλος και οι αρμοδιότητές της

Στα σκαριά βρίσκεται η Κυπριακή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων, η οποία αναμένεται να αποτελέσει ένα ακόμη εργαλείο στα χέρια της Κυβέρνησης, όσον αφορά στον τομέα της δημόσιας υγείας και τη θωράκιση του δικαιώματος των πολιτών στην πρόσβαση σε ασφαλή και υγιεινά τρόφιμα, υψηλής ποιότητας. Προς αυτό το σκοπό υπάρχει σε εξέλιξη μία δημόσια διαβούλευση, με τα αρμόδια Υπουργεία να καταγράφουν τις απόψεις και τις θέσεις όλων των εμπλεκομένων πριν τη λήψη τελικών αποφάσεων.

Στο πλαίσιο των προσπαθειών της, ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα των τροφίμων που καταναλώνουν οι πολίτες, η Κυβέρνηση έχει αρχίσει να μελετά διάφορους τρόπους που θα συμβάλουν προς αυτή την κατεύθυνση και στο τραπέζι έχει βρεθεί η πρόταση για δημιουργία μίας ενιαίας Εθνικής Αρχής Ασφάλειας Τροφίμων, η οποία ουσιαστικά θα συντονίζει και ενισχύει τους ελέγχους, στους τομείς που σχετίζονται με την ασφάλεια των τρόφιμων. Σημειώνεται πως αυτή τη στιγμή τους ελέγχους πραγματοποιούν αρμόδιες υπηρεσίες από το Υπουργείο Γεωργίας και από το Υπουργείο Υγείας, δεδομένου ότι πρόκειται για τη δημόσια υγεία και αυτό που τονίζεται από πλευράς Κυβέρνησης είναι ότι η Κυπριακή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων δεν θα αντικαταστήσει αυτές τις υπηρεσίες, αλλά αντίθετα θα τις ενισχύσει και θα τους δίνει κατευθυντήριες γραμμές, που θα συντονίζουν το έργο της.

Στο μεταξύ, η Κυπριακή Δημοκρατία έχει υποχρέωση να δημιουργήσει την εν λόγω αρχή, δεδομένου ότι υπάρχει κάλεσμα από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη νομοθεσία για εφαρμογή μίας ολιστικής προσέγγισης για την διασφάλιση της ασφάλειας των τροφίμων, δεδομένου ότι για όλη την Ευρώπη υπάρχει μία πρόκληση, λόγω των διάφορων και περίεργων περιστατικών που απειλούν τη δημόσια υγεία και την ποιότητα ζωής των πολιτών.

Αυτός ήταν και ο λόγος που κατέστησε αδήριτη ανάγκη την εφαρμογή μίας ενιαίας πολιτικής για τη δημόσια υγεία και ασφάλεια των τροφίμων. Αυτός θα είναι και ο ρόλος της Κυπριακής Αρχής Ασφάλειας Τροφίμων, όταν καταρτιστεί, αφού θα έχει ως θεμελιώδη αρχή της την προσέγγιση της ενιαίας υγείας η οποία αναγνωρίζει την αλληλεξάρτηση της υγείας των ανθρώπων, των ζώων και του περιβάλλοντος και απαιτεί τη λήψη ενιαίων και συντονισμένων αποφάσεων εποπτείας και ελέγχου κατά τρόπο ανεξάρτητο, διαφανή και αμερόληπτο.

Οι αρμοδιότητες της Αρχής

Ουσιαστικά, η Αρχή θα διαδραματίζει ένα συντονιστικό ρόλο, που θα καθοδηγεί τις αρμόδιες υπηρεσίες, για να υπάρχει καλύτερη οργάνωση και θα εποπτεύει τις διαδικασίες των ελέγχων που γίνονται από τους λειτουργούς τόσο του Υπουργείου Γεωργίας όσο και του Υπουργείου Υγείας, ώστε να υπάρχει μία αποτελεσματική λειτουργία του συστήματος. Σημειώνεται πως το πρότυπο της Κυπριακής Αρχής Ασφάλισης τροφίμων θα είναι στα πρότυπα παρόμοιων αρχών από άλλα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Σύμφωνα με την Κυβέρνηση, πρόκειται για μία εποπτική αρχή της Κυπριακής Δημοκρατίας, με κύρια αρμοδιότητά της την διασφάλιση της ασφάλειας των τροφίμων και των ζωοτροφών από την παραγωγή μέχρι την κατανάλωση τους, την προστασία της υγείας των ζώων και τη διασφάλιση της ευημερίας τους καθώς και την διασφάλιση της υγείας των φυτών. Η εγκαθίδρυση και λειτουργία της ως ανεξάρτητο όργανο του κράτους, έχει ως σκοπό την ενίσχυση της διαφάνειας και της ακεραιότητας στη δράση διοικητικών αρχών, κρατικών φορέων και δημόσιων οργανισμών που ασχολούνται με θέματα που αφορούν την ενιαία υγεία και τη διασφάλιση της πρόληψης, του εντοπισμού και της έγκαιρης αντιμετώπισης των πράξεων νοθείας και απάτης στα τρόφιμα και τις ζωοτροφές.

Τα αποτελέσματα που θα προκύπτουν από τον επίσημο έλεγχο των αρμόδιων υπηρεσιών, θα αξιολογούνται στο σύνολό τους από την Αρχή, η οποία θα είναι σε επικοινωνία με τις αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους και βάσει όσων καταγράφονται, θα λαμβάνονται αποφάσεις. Σημειώνεται πως στόχος είναι να καθοριστεί μία ενιαία εθνική στρατηγική και πολιτική για θέματα ασφάλειας τροφίμων, ζωοτροφών, υγείας και καλής μεταχείρισης των ζώων, υγείας των φυτών και τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα.

Ολοκλήρωση της διαβούλευσης και κατάρτιση νομοσχεδίου

Αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη μία δημόσια διαβούλευση ανάμεσα στα Υπουργεία Υγείας και Γεωργίας με τους εμπλεκόμενους φορείς στον τομέα της ασφάλειας των τροφίμων, σε μία προσπάθεια να καταγραφούν όλες οι απόψεις και προτάσεις. Στη συνέχεια, αναμένεται να καταρτιστούν όλα σε ένα νομοσχέδιο, που θα διέπει τη λειτουργία της Αρχής.

Συγκεκριμένα, η βασική φιλοσοφία του νομοσχεδίου είναι ότι η Αρχή θα αποτελεί το εθνικό σημείο συλλογής, επεξεργασίας και αξιολόγησης όλων των δεδομένων και πληροφοριών, ώστε να διενεργούνται πιό στοχευμένα προγράμματα ελέγχου, όχι απλά στη βάση του κινδύνου αλλά στη βάση της επικινδυνότητας για τον καταναλωτή. Όπως διαμηνύει η Κυβέρνηση, δεν λαμβάνεται υπόψη μόνο το μέγεθος του κινδύνου, για παράδειγμα η συγκέντρωση μιας ουσίας στο τρόφιμο, αλλά και το πόσο συχνά και σε τι βαθμό εκτίθεται ο καταναλωτής στον κίνδυνο - στη χημική ουσία.

Με την εγκαθίδρυση της, η Αρχή, θα αποτελεί το ανεξάρτητο όργανο του κράτους το οποίο θα λειτουργεί για την ενίσχυση της διαφάνειας και της ακεραιότητας στη δράση των Επίσημων φορέων που ασχολούνται με θέματα που αφορούν την ασφάλεια των τροφίμων και των ζωοτροφών, της υγείας και της καλής μεταχείρισης των ζώων, της υγείας των φυτών και των φυτοπροστατευτικών προϊόντων.