Τα πιο χρονοβόρα στην ΕΕ τα Κυπριακά Δικαστήρια-Οι μισοί δεν πιστεύουν στην ανεξαρτησίας τους

Το ότι η Δικαιοσύνη στην Κύπρο κινείται με ρυθμούς χελώνας, ακόμη και πιο αργούς σε κάποιες υποθέσεις, αυτό αποτελεί παραδεκτό γεγονός από όλους. Υποθέσεις χρονίζουν στις δικαστικές αίθουσες και πολίτες περιμένουν για καιρό να αποδοθεί Δικαιοσύνη, καθώς μια ποινική υπόθεση μπορεί να διαρκέσει από δυο ως και περισσότερα χρόνια, ενώ σε ό,τι αφορά τις αστικές, χρειάζεται αρκετή υπομονή, που θα διαρκέσει ίσως και περισσότερο από μία δεκαετία.

Οι χρονοβόρες διαδικασίες στον τομέα της Δικαιοσύνης είναι εμφανείς εδώ και αρκετά χρόνια, όπου ολόκληρο το σύστημα σέρνεται, κάτι που καταγράφεται και στην έκθεση της Κομισιόν για το Κράτος Δικαίου στην Κύπρο, η οποία ναι μεν σημειώνει πρόοδο στο χρόνο εκδίκασης, ωστόσο, ακόμη είναι ο υψηλότερος στην Ε.Ε.

Όσον αφορά την αποδοτικότητα της Δικαιοσύνης στην Κύπρο, σύμφωνα με την έκθεση, προκύπτει πως ο χρόνος εκδίκασης αστικών και εμπορικών υποθέσεων στα πρωτοβάθμια δικαστήρια, μειώθηκε σημαντικά, από 947 ημέρες το 2021 σε 761 το 2022, αλλά παραμένει ο υψηλότερος στην ΕΕ.

Παράλληλα, όπως σημειώνεται, οι χρόνοι εκδίκασης στα δευτεροβάθμια Δικαστήρια ήταν 1736 ημέρες για τις αστικές διαδικασίες και 2310 ημέρες για τις διοικητικές υποθέσεις, χρόνοι μακράν οι υψηλότεροι στην ΕΕ.

Οι αργές διαδικασίες στα Δικαστήρια, προκαλούν ανησυχία τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τους επενδυτές, καθώς, όπως καταγράφεται στην έκθεση, αυτό «δημιουργεί υψηλό επίπεδο αβεβαιότητας και απρόβλεπτου χαρακτήρα, γεγονός που αποτρέπει τις επιχειρήσεις από το να βασίζονται στις δικαστικές διαδικασίες για την επίλυση διαφορών».

Πέραν των υπολοίπων ζητημάτων που απασχολούν τα Κυπριακά Δικαστήρια, είναι και αυτό των αμοιβών των δικηγόρων ποινικής υπεράσπισης, οι οποίες είναι από τις χαμηλότερες στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Στα θετικά που αναφέρονται στην έκθεση, αναφορικά με την αποδοτικότητα της Δικαιοσύνης είναι, το έργο για τη διεκπεραίωση των συσσωρευμένων εκκρεμών υποθέσεων, το οποίο χρηματοδοτείται στο πλαίσιο του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της ΕΕ, το οποίο, όπως αναφέρεται, βρίσκεται σε καλό δρόμο και έχει ήδη αποφέρει θετικά αποτελέσματα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Δύο εκθέσεις σε ένα μήνα από ΕΕ για τον διπλό ρόλο του Εισαγγελέα-Ανάγκη για ενίσχυση ελέγχου και λογοδοσίας

Η πλειοψηφία δεν πιστεύει στην ανεξαρτησία των Δικαστηρίων

Την ίδια ώρα, καθόλου ενθαρρυντικά δεν είναι τα μηνύματα στην έκθεση, αναφορικά με την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης, καθώς όπως σημειώνεται, «το επίπεδο της εκλαμβανόμενης ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης στην Κύπρο παραμένει μέτριο, τόσο για το ευρύ κοινό όσο και για τις επιχειρήσεις».

Συνολικά, το 49 % του γενικού πληθυσμού και το 47 % των επιχειρήσεων, θεωρούν το επίπεδο ανεξαρτησίας των Δικαστηρίων και των δικαστών «αρκετά ή πολύ καλό» το 2024. Ωστόσο, η έκθεση σημειώνει ότι η αντίληψη του ευρέος κοινού, όσον αφορά την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης, έχει σημειώσει επιδείνωση σε σύγκριση με το 2023 που ήταν στο 54%, καθώς και σε σύγκριση με το 2020, όπου η εμπιστοσύνη πολιτών είχε ανέλθει στο 55%.

Αναφορικά με την μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος, η έκθεση σημειώνει πως το δεύτερο εξάμηνο του 2023, πραγματοποιήθηκε σημαντική μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος. Δημιουργήθηκαν νέοι βαθμοί δικαιοδοσίας και συστάθηκαν νέα δικαστήρια. Όπως, το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο και το Εφετείο. Αυτό, όπως αναφέρει, είχε σαν αποτέλεσμα στην ελάφρυνση μέρους του μεγάλου φόρτου εργασίας του Ανώτατου Δικαστηρίου.

Αργοί οι ρυθμοί της μεταρρύθμισης

Επιπλέον και άλλες μεταρρυθμίσεις βρίσκονται σε εξέλιξη και αφορούν τη σύσταση ανεξάρτητης Δικαστικής Υπηρεσίας και την τροποποίηση του περί ορισμένων θεμάτων διαμεσολάβησης σε αστικές διαφορές νόμου, ωστόσο, όπως αναφέρει η έκθεση, «ο ρυθμός υλοποίησής τους είναι μάλλον αργός».

Αναφορές γίνονται και στις προσπάθειες για βελτίωση του χαμηλού, όπως αναφέρει η έκθεση, επιπέδου ψηφιοποίησης, ενώ σημειώνει και τις προκλήσεις όσον αφορά την εγκατάσταση του νέου ηλεκτρονικού συστήματος διαχείρισης υποθέσεων.

Παράλληλα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κουνάει το δάκτυλο στην Κύπρο και για το ταλαιπωρημένο e-justice, καταγράφοντας πως, «η καθυστερημένη εγκατάσταση του συστήματος ηλεκτρονικής δικαιοσύνης προκάλεσε σοβαρά προβλήματα σταθερότητας και λειτουργικότητας, προκαλώντας διαταραχές και υποχρεώνοντας τα δικαστήρια να επιστρέψουν στο παλαιό σύστημα «ijustice» και στις μη ψηφιακές μεθόδους, προκειμένου να διασφαλιστεί η επιχειρησιακή συνέχεια».

Υπενθυμίζεται πως νέα εγκατάσταση του συστήματος ηλεκτρονικής δικαιοσύνης έχει προγραμματιστεί για τις αρχές του 2025.

Όπως έχει καταγραφεί και σε προηγούμενες εκθέσεις και έρευνες για τη Δικαιοσύνη, η Κύπρος έχει τον μεγαλύτερο αριθμό δικηγόρων σε σχέση με τον πληθυσμό της στην Ε.Ε, ωστόσο παρατηρούνται δυσκολίες στο διορισμό Δικαστών, με τα εμπλεκόμενα μέλη να τονίζουν τις δυσκολίες ως προς την προσέλκυση δικαστών με τα απαραίτητα προσόντα. Επιπλέον, όπως καταγράφεται στην έκθεση, τα εμπλεκόμενα μέρη, αναφέρθηκαν επίσης και στις προκλήσεις που συνδέονται με τις συνθήκες εργασίας των Δικαστών. Όπως , τον μεγάλο φόρτο εργασίας και τη μακρά πορεία προαγωγής τους, καθώς και στο υψηλό εισόδημα των δικηγόρων του ιδιωτικού τομέα.

Πάντως, φαίνεται ότι σε κάποιους τομείς έγιναν βήματα, ωστόσο, όπως γίνεται αντιληπτό, υπάρχουν ακόμα πολλά βήματα να γίνουν, όσον αφορά τον τομέα της Δικαιοσύνης και την βελτίωση του.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Θέσπιση μέτρων για έλεγχο αποφάσεων του Εισαγγελέα ζητά στην έκθεση της για το Κράτος Δικαίου η Κομισιόν