Θέλουν να βάλουν σε κλουβί την ελευθερία του λόγου-Ομοφωνία για πισωγύρισμα με άλλοθι την δυσφήμηση

Έντονες αντιδράσεις έχει προκαλέσει η προτεινόμενη νομοθεσία, που συζητήθηκε στην Επιτροπή Νομικών λίγο πριν το κλείσιμο της Βουλής για διακοπές, αναφορικά με την ποινικοποίηση των ψευδών ειδήσεων, με τους φορείς που εκπροσωπούν τους δημοσιογράφους, καθώς και το δικηγορικό κόσμο να κάνουν λόγο για πισωγύρισμα, που απειλεί την ελευθερία του λόγου.

Το νομοσχέδιο που κατέθεσε το Υπουργείο Δικαιοσύνης ενώπιον της Επιτροπής Νομικών, με την τελευταία συζήτηση να είναι στην τελευταία συνεδρία πριν την διακοπή των εργασιών για το καλοκαίρι, έχει προκαλέσει τριγμούς στους δημοσιογραφικούς κύκλους, με τα αρμόδια σώματα που εκπροσωπούν τους λειτουργούς των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης να παρουσιάζονται έντονα ενοχλημένοι, καθώς θεωρούν ότι σε περίπτωση που ψηφιστεί θα είναι ένα πλήγμα προς την ελευθεροτυπία.

«Ελλοχεύουν τεράστιοι, δυνητικοί κίνδυνοι για την ελευθεροτυπία και την ελευθερία έκφρασης, επειδή διαβρώνεται η εμπιστευτικότητα και η προστασία των δημοσιογραφικών πηγών. Ως εκ τούτου, αυτό είναι μία δαμόκλειος σπάθη πάνω στη διερευνητική δημοσιογραφία, αν εγκριθεί», εξήγησε στον REPORTER ο πρόεδρος της Ένωσης Συντακτών, Γιώργος Φράγκος.

Ενάντια στην προτεινόμενη νομοθεσία έχει ταχθεί, εκτός από την Ένωση Συντακτών και η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, η οποία κάλεσε τις Αρχές να ακολουθήσουν τις ευρωπαϊκές συστάσεις και νομοθεσίας, καθώς επίσης και ο Σύνδεσμος Εκδοτών Έντυπου Τύπου, ο Κυπριακός Οργανισμός Εκδοτών Διαδικτύου, και ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Καμπανάκι από ΕΔΔ για την ποινικοποίηση της παραπληροφόρησης-Κάλεσμα για συμμόρφωση με τα ευρωπαϊκά πρότυπα

Μάλιστα, τόσο η Ένωση Συντακτών Κύπρου, όσο και η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας είχαν αποταθεί στην Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Δημοσιογράφων και στην Διεθνή Ομοσπονδία, στην οποία υπάγονται, οι οποίες σε κοινό διάβημα, είχαν αναφέρει πως «παρόλο που αναγνωρίζουν την ανάγκη καταπολέμησης της παραπληροφόρησης, η ΔΟΔ, η ΕΟΔ και η ΕΣΚ καλούν τις Αρχές να ακολουθήσουν τις συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), που συμβουλεύουν τις κυβερνήσεις να μην υιοθετήσουν νομικές διατάξεις που να ποινικοποιούν την παραπληροφόρηση, εξαιτίας του κινδύνου πολύ αρνητικής επίδρασης στην ελευθερία του Τύπου και την ελευθερία του λόγου. […]Όπου έχουν ψηφιστεί κατασταλτικοί νόμοι, έχουν αποδειχθεί αναποτελεσματικοί, αντιπαραγωγικοί ή εκτρέπονται από τον διακηρυγμένο στόχο τους και στο τέλος καταλήγουν να εκφοβίζουν τους δημοσιογράφους ή τους αναγκάζουν να αυτολογοκριθούν. Η ΔΟΔ και η ΕΟΔ καλούν σθεναρά το Νομοθετικό Σώμα της Κύπρου να συμμορφωθεί με τα ευρωπαϊκά νομικά πρότυπα και να αποσύρει αυτήν την προτεινόμενη τροπολογία του ποινικού κώδικα».

Τις συγκεκριμένες αναφορές είχε υιοθετήσει σε ανακοίνωσή της τόσο η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, όσο και η Ένωση Συντακτών. Σημειώνεται πως η νομοθεσία που προωθείται από πλευράς Επιτροπής Νομικών έρχεται σε αντίθεση με τη νομοθεσία που ψηφίστηκε από το Ευρωκοινοβούλιο, αναφορικά με την ελευθερία της έκφρασης και τις παρεμβάσεις στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.

«Αυτό που προωθείται αντίκειται στην ευρωπαϊκή τάξη για την προστασία των δημοσιογράφων και των δημοσιογραφικών πηγών, που εγκρίθηκε από το Ευρωκοινοβούλιο και την Κομισιόν πριν λίγους μήνες. Αντίκειται στην ευρωπαϊκή οδηγία για τις προειδοποιητικές στρατηγικές αγωγές και γενικά αντίκειται σε όλο το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τα περί δημοσιογραφίας και ΜΜΕ στην Ευρώπη. Θεωρούμε ότι δεν υπάρχει άλλη οδός από την απόσυρση του επίμαχου νομοσχεδίου και ότι συνιστά πισωγύρισμα δεκαετιών η επαναφορά ενός αστικού αδικήματος σε ποινικό αδίκημα. Δεν είναι εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας είναι οπισθοδρόμηση», επεσήμανε ο κ. Φράγκος.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Σφοδρές αντιδράσεις για την πρόταση για ποινικοποίηση των fake news-«Καταργείται το δημοσιογραφικό απόρρητο»

Καμία διαβούλευση για την προτεινόμενη νομοθεσία

Σημειώνεται πως μετά τη συζήτηση στην Επιτροπή Νομικών, ο πρόεδρός της, Νίκος Τορναρίτης, είχε καλέσει όλα τα εμπλεκόμενα μέρη για διάλογο, ωστόσο ο πρόεδρος της Ένωσης Συντακτών κατήγγειλε ότι στη μόνη σύσκεψη που καλέστηκαν για να καταθέσουν απόψεις ήταν εντός Μαΐου του 2023, όταν πρωτοπαρουσιάστηκε το νομοσχέδιο από την τότε υπουργό Δικαιοσύνης, Άννα Προκοπίου-Κουκκίδη και τελικά αποσύρθηκε μετά από τις έντονες επικρίσεις, ώστε να περιληφθούν δικλίδες ασφαλείας.

«Ασφαλιστικές δικλίδες δεν είδαμε, αλλά το νομοσχέδιο τέθηκε ξανά προς συζήτηση στην Επιτροπή Νομικών. Θέλω να καταγγείλω ότι η Ένωση Συντακτών, ως ο πλέον αρμόδιος φορέας εκφραστής του δημοσιογραφικού κόσμου της Κύπρου, δεν είχε καν προσκληθεί στις εν λόγω συνεδριάσεις και ήταν με δική μας απαίτηση που βρεθήκαμε. Επίσης, η Νομική Υπηρεσία μας είπε ότι δεν υποχρέωση της πολιτείας η δημόσια διαβούλευση, επειδή το θέμα πλέον έχει ποινική υφή και χαρακτήρα. Πήραν ένα αστικό αδίκημα, το βάφτισαν ποινικό και μας είπαν δεν σας πέφτει λόγος και δεν είστε αρμόδιοι, θα το επεξεργαστούν οι διωκτικές Αρχές».

Αυτό που διαμηνύει η Ένωση Συντακτών είναι ότι μέχρι τέλους θα είναι κατηγορηματικά εναντίον της προτεινόμενης νομοθεσίας, όπως είναι σύσσωμη η δημοσιογραφική κοινότητα της Κύπρου.

«Ποινικοποιείται η δυσφήμηση»

Στο μεταξύ, πισωγύρισμα για τη δημοκρατία χαρακτηρίζει την προτεινόμενη νομοθεσία και ο Πρόεδρος της Επιτροπής Μεταρρύθμισης του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου, Νικόλας Κυριακίδης, ο οποίος όπως ανέφερε στον REPORTER, πρόκειται για μία προσπάθεια ποινικοποίησης της δυσφήμησης, που εδώ και κάποια χρόνια είναι μόνο αστικό αδίκημα και υπάρχει αποζημίωση.

«Θα είναι πισωγύρισμα να πάμε στην ποινικοποίηση σχολίων που είναι ενοχλητικά, όπως το χαρακτηρίζει η νομοθεσία. Καλώς ή κακώς τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης αποτελούν θεσμικά αντίβαρα, επειδή δεν υπάρχει κάποιος άλλος τρόπος να γίνει μία αναφορά για κάτι που μπορεί να μην είναι τεκμηριωμένο. Θα ήταν επικίνδυνο να ποινικοποιηθεί αυτή η συμπεριφορά, ακόμη και με φυλάκιση. Θα ήταν πισωγύρισμα για τη δημοκρατία».

Ο κ. Κυριακίδης θέλησε να σχολιάσει και το γεγονός πως η συγκεκριμένη νομοθεσία είναι πλασαριστεί ως ποινικοποίηση των fake news, ωστόσο μία μελέτη του κειμένου του νομοσχεδίου καταλαβαίνει κάποιος ότι δεν πρόκειται για κάτι τέτοιο. «Είναι ποινικοποίηση της δυσφήμισης και θεωρώ ότι είναι επικίνδυνο αν γίνει αυτό. Αν γίνει πιο συγκεκριμένα για τα επικίνδυνα Fake news για την ανθρώπινη ζωή ή για πολύ σοβαρά θέματα είναι θετικό, όμως γενικά είναι πλήγμα για τη δημοκρατία. Αυτό θα είναι πλήγμα και στην ελευθερία του τύπου».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Η απουσία Νομοθεσίας στην Κύπρο και πώς «δικάζουν» τα fake news κράτη της ΕΕ