«Θύμα ακόμη και απόπειρας δολοφονίας, κατάγγελλε στην Αστυνομία και της έλεγαν να επιστρέψει σπίτι της»

Άγνωστα περιστατικά για γυναίκες που βίωναν την απόγνωση και τη βία πίσω από κλειστές πόρτες, για αρκετά χρόνια, με θύτες τους συζύγους τους, έφερε στην επιφάνεια η γυναικοκτονία στην Πάφο, με θύμα την 41χρονη Petya Krateva, με κάποια εξ αυτών να αφήνουν για ακόμη μία φορά εκτεθειμένη την Αστυνομία, την ώρα που δίνει το δικό της αγώνα να αποτρέψει την κακή εικόνα που έχει διαμορφωθεί, λόγω των χειρισμών της αλλά και των λεπτομερειών που η ίδια η δύναμη δίνει στη δημοσιότητα. Στο μεταξύ αυτό που τονίζεται από πλευράς αρμοδίων είναι ότι οι πράξεις στις οποίες φέρεται να προέβη το θύμα, πρέπει να εξεταστούν ως αντίδραση στην κακοποίηση που δεχόταν, όλα αυτά τα χρόνια.

Τις τελευταίες ημέρες, η κυπριακή κοινωνία παρακολουθεί συγκλονισμένη την υπόθεση της γυναικοκτονίας στην Έμπα, με τις λεπτομέρειες που έρχονται στο φως της δημοσιότητας να προκαλούν διάφορα ερωτηματικά, ειδικά προς τους χειρισμούς της Αστυνομίας. Και παρά το γεγονός ότι βρίσκεται σε εξέλιξη έρευνα από αξιωματικό της Αστυνομίας, το ερώτημα «αν οι Αρχές ανταποκρίνονταν νωρίτερα, θα ήταν ζωντανή η 41χρονη;» θα μείνει αναπάντητο και βασανιστικό.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Στο ψυχιατρείο ο συζυγοκτόνος της Πάφου-Κρίθηκε ότι χρήζει υποχρεωτικής νοσηλείας

Η γυναικοκτονία, που ήταν το αποκορύφωμα μίας συστηματικής και χρόνιας βίας και κακοποίησης, αποτέλεσε το έναυσμα για να αρχίσουν οι αποκαλύψεις για περιστατικά που τόσα χρόνια έμεναν κρυμμένα. Ωστόσο, όπως ο ΣΠΑΒΟ είχε αναφέρει σε δημόσιες τοποθετήσεις του στο παρελθόν, η βία δεν αυξάνεται, αλλά ανοίγουν περισσότερα στόματα, που τόσα χρόνια έμεναν κλειστά.

«Το περασμένο φθινόπωρο, ήρθε σε εμάς μέσω μίας εθελόντριάς μας, μία γυναίκα που ήταν θύμα ενδοοικογενειακής βίας, σοβαρής μορφής. Αρχικά είχε πάει σε αστυνομικό σταθμό γειτονικού χωριού, της είπε ότι δεν μπορούσε να την εξυπηρετήσει για ενδοοικογενειακή βία και την παρέπεμψε στο ΤΑΕ. Η κοπέλα πήγε στο ΤΑΕ για να το καταγγείλει και της είπαν ότι δεν μπορούσαν να δεχτούν την καταγγελία της και την έστειλαν στο σπίτι, ενώ την κάλεσαν να επιστρέψει λίγες ημέρες μετά, επειδή τότε θα ήταν εκεί ο αρμόδιος λειτουργός. Η κοπέλα κατήγγειλε τη βία, όμως αντιμετώπιζε αρκετά δύσκολες συνθήκες, ήταν οικονομικά εξαρτημένη, δεν είχε στήριξη και δυστυχώς επέστρεψε στο θύτη», ανέφερε στον REPORTER η Ελένη Ευαγόρου, Κεντρική Οργανωτική Γραμματέας της ΠΟΓΟ.

Αυτό που τονίζεται από πλευράς γυναικείων οργανώσεων είναι ότι τα περιστατικά είναι πολλά, αλλά στην πλειοψηφία τους παραμένουν για αρκετό καιρό άγνωστα, ενώ στη δημοσιότητα βγαίνουν ελάχιστα και ειδικά μετά που υπάρχει κατάληξη δικαστικής διαδικασία.

«Ένα άλλο περιστατικό, που είναι γνωστό, μία κοπέλα κατάγγελλε επανειλημμένα το σύζυγό της, για 30 χρόνια, μέχρι και για απόπειρα δολοφονία εναντίον της και τις πλείστες φορές, της έλεγαν να επιστρέψει στο σπίτι της. Η υπόθεση έφτασε στο Δικαστήριο, δικάστηκε μετά από καιρό και ο ένοχος καταδικάστηκε σε τρία χρόνια φυλάκισης με αναστολή. Η κοπέλα είχε επικοινωνήσει μαζί μας την ημέρα της έμφυλης βίας, μας είπε ότι δεν ήταν ικανοποιημένη με την απόφαση του Δικαστηρίου, επειδή ήταν θύμα για 30 χρόνια».

Σημειώνεται πως η ΠΟΓΟ, όπως και άλλες γυναικείες οργανώσεις, για χρόνια παρέχουν στήριξη σε θύματα έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας και σε κάθε περίπτωση, ζητούν από τις Αρχές να είναι αποτελεσματικές, ώστε να μην θέτουν εμπόδια στην προσπάθεια των γυναικών για αναζήτηση βοήθειας.

«Σε άλλο περιστατικό, κοπέλα ήταν θύμα stalking, από τον πρώην σύντροφό της, που την παρακολουθούσε, άλλαζε αριθμούς κινητών και την παρενοχλούσε. Με διάφορους τρόπους την έκανε ρεζίλι και όταν τον κατήγγειλε στην Αστυνομία, μετά από δική μας παρότρυνση, η αστυνομικός της ζήτησε κάποιες διαβεβαιώσεις έντυπες, ενώ η κοπέλα τις είχε ηλεκτρονικές. Τα θύματα της βίας δεν είναι στην καλύτερη κατάσταση όταν κάνουν καταγγελία. Το να τους θέτουν προβλήματα οι Αρχές, δίνουν προβάδισμα στο θύτη».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Κατήγγειλε τρεις φορές τον 48χρονο το θύμα της γυναικοκτονίας-Άρχισε η έρευνα για πιθανές ευθύνες

Οι κινήσεις που έπρεπε να ακολουθήσουν οι Αρχές για την γυναικοκτονία

Στο μεταξύ, ο ΣΠΑΒΟ που είναι το καθ’ ύλη αρμόδιο σώμα που παρέχει βοήθεια στις γυναίκες που πολλές φορές είναι θύματα ενδοοικογενειακής βίας, παρακολουθεί στενά την κατάσταση, με την επιστημονική διευθύντριά του, Άνδρη Ανδρονίκου, να τονίζει πως τα μέλη της Αστυνομίας, αφού είχαν γνώση του οικογενειακού ιστορικού θύματος και θύτη, θα έπρεπε να προβούν σε ενέργειες που θα είχαν ως αποτέλεσμα να παρέχουν ασφάλεια στο θύμα.

«Αναμένουμε να δούμε τα αποτελέσματα της έρευνας της Αστυνομίας, για να δούμε τι ακριβώς έγινε. Για να μπορέσουμε να βοηθήσουμε ένα θύμα, το πρώτο που καλούμαστε να κάνουμε όλοι οι επαγγελματίες είναι να αξιολογήσουμε την επικινδυνότητα και να φροντίσουμε για την ασφάλεια, την προστασία και τη στήριξη του θύματος. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, είδαμε ότι υπήρχε χρονιότητα στις καταγγελίες και υπήρχαν και αναφορές για σωματική βία. Αυτό αυξάνει την επικινδυνότητα και η γυναικοκτονία αποτελεί την κορύφωση των πράξεων βίας που προηγήθηκαν».

Παρά το γεγονός ότι το θύμα και ο θύτης δεν διέμεναν μαζί, πράγμα που η Αστυνομία χρησιμοποιεί ως άλλοθι και δικαιολογία για το γεγονός ότι δεν λήφθηκαν τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία του θύματος, ο κίνδυνος για τη ζωή του θύματος ήταν ορατός, αφού βάσει των ερευνών που υπάρχουν για τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας, ακόμη και ένα χρόνο μετά το χωρισμό από μία κακοποιητική σχέση, η ζωή του θύματος παίζεται κορώνα γράμματα.

«Ακολούθως είχαμε αναφορές το θύμα είχε αποσύρει καταγγελίες και υπήρχαν δυσκολίες να συνεργαστεί. Δεν πρέπει να θυματοποιείται ένα άτομο που έχασε τη ζωή του, αλλά αυτό αποτελούν τις επιπτώσεις της βίας και καταδεικνύει ότι όταν έχουμε άτομα που είναι για χρόνια μέσα στον κύκλο τις κακοποίησης, οι επιπτώσεις είναι ακόμη μεγαλύτερες. Μπορεί να έχουν δυσκολίες να αντιληφθούν τον κίνδυνο, μπορεί να έχουν δυσκολία να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους από τους δράστες, μπορεί να έχουν οικονομική εξάρτηση».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Δικαίωμα στη ζωή, ενδοοικογενειακή βία και το στοιχείο της διάκρισης λόγω φύλου

Πάντως, αυτό που τονίζει η κα. Ανδρονίκου είναι ότι οι πράξεις του θύματος πρέπει να μελετηθούν υπό το πρίσμα της κακοποιητικής συμπεριφοράς που δεχόταν, ειδικά όσον αφορά στην συζήτηση που επικρατεί αν έπεσε από το μπαλκόνι ή αν την έριξε ο θύτης.

«Οτιδήποτε και να συμβαίνει, πρέπει να το δούμε από το φακό της κακοποίησης. Αυτό που έχω να πω είναι ότι είχαμε πριν λίγους μήνες τέτοιο περιστατικό, κατά το οποίο η γυναίκα βρήκε ως μόνη λύση διαφυγής από την σφοδρή βία, να πηδήξει από το μπαλκόνι και έχουμε δει κι άλλες γυναίκες να πηδούν από αυτοκίνητο που ήταν εν κινήσει, για να γλιτώσουν. Επίσης, είδαμε ότι διέρρευσε πως μαχαιρώθηκε και εκείνος. Εκείνο που εμπειρικά μπορώ να πω είναι ότι ο δράστης όταν βλέπει τη σοβαρότητα των χτυπημάτων στο θύμα, αυτοτραυματίζεται για να επικαλεστεί την αυτοάμυνα».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Με λένε Petya, με σκότωσε το σύστημα που τους ξεπλένει

Πρέπει να αλλάξει ο νόμος για διατάγματα

Σημειώνεται πως μέσα από την εν λόγω περίπτωση, έρχεται στην επιφάνεια ακόμη ένα σημαντικό θέμα, που αφορά στον τρόπο που εφαρμόζονται τα διατάγματα, με την κα. Ανδρονίκου να τονίζει πως πρέπει να δοθούν στις Αρχές εκείνα τα εργαλεία, που θα τους παρέχουν βοήθεια στην σωστή εφαρμογή τους.

«Εκείνο που πρέπει να δούμε είναι με ποιο τρόπο έγινε η αξιολόγηση της επικινδυνότητας. Προτάθηκε το καταφύγιο στο θύμα, όμως εκείνη τη στιγμή δεν επιθυμούσε να φιλοξενηθεί, άρα πρέπει να δούμε τι μέτρα λήφθηκαν για να είναι ασφαλές το θύμα. Επίσης, πρέπει να δούμε και το θέμα της εφαρμογής των διαταγμάτων. Θα πρέπει να δομηθούν εποπτικές αρχές και σύστημα ελέγχου για το πώς εφαρμόζονται αυτά τα διατάγματα. Πρέπει να δώσουμε εργαλεία στα χέρια της Αστυνομίας για να είναι άμεση η ανταπόκρισή τους».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Επιμένει στη θέση του ο φερόμενος συζυγοκτόνος της Πάφου-Όσα ισχυρίζεται

Στο μεταξύ, ένα άλλο θέμα που προκύπτει από την γυναικοκτονία στην Πάφο είναι το γεγονός πως μόνο στη Λευκωσία μπορεί άμεσα να ανταποκριθούν αρμόδιοι λειτουργοί, με εξειδικευμένο πεδίο δραστηριοποίησης, από το Σπίτι της Γυναίκας, σε περίπτωση που γίνει καταγγελία στην Αστυνομία.

«Στο Σπίτι της Γυναίκας υπάρχει μία ομάδα άμεσης παρέμβασης και η Αστυνομία ενημερώνει τα θύματα όταν κάνουν καταγγελία πως υπάρχει το Σπίτι της Γυναίκας και αν επιθυμούν συνεργασία, εκείνη την ώρα κάποιοι επαγγελματίες φτάνουν εκεί για να βοηθήσουν τη γυναίκα. Αυτό γίνεται στη Λευκωσία, όμως αυτό δεν γίνεται στις άλλες επαρχίες. Θα πρέπει να δούμε άμεσα και το θέμα της επέκτασης της λειτουργίας και σε άλλες επαρχίες για να μπορεί το άτομο να έχει σφαιρική διαχείριση από επαγγελματίες. Πρέπει να δώσουμε τις δυνατότητες και να εξαντλήσουμε ό,τι έχουμε στη διάθεσή μας».

Πρέπει να αλλάξει η κουλτούρα

Ένα άλλο πολύ μεγάλο κεφάλαιο που έχει ανοίξει, για ακόμη μία φορά, είναι το θέμα της κουλτούρας και των στερεοτυπικών αντιλήψεων που είναι βαθιά ριζωμένες στην Κυπριακή κοινωνία, με αποτέλεσμα τα θύματα της βίας και της κακοποίησης να θυματοποιούνται για δεύτερη φορά. Και γι’ αυτό είναι αδήριτη η ανάγκη να υπάρξει αλλαγή.

«Στο επίπεδο των νοοτροπιών έχουν γίνει πολύ σημαντικά βήματα και αυτό δεν μπορεί να το αμφισβητήσει κανένας, αλλά σίγουρα δεν μπορούμε να αγνοήσουμε ότι υπάρχουν κάποιες βαθιά ριζωμένες αντιλήψεις, για τη διαχείριση των περιστατικών βίας και γενικότερα όμως. Πρέπει να επενδύσουμε και στην πρόληψη. Να χτίσουμε πολιτισμό, παιδεία, ισότητα, σεβασμό. Αυτή πρέπει να είναι η βάση, για να μπορούμε να έχουμε καλύτερη ποιότητα στην παροχή υπηρεσιών».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Άλλα στα πρωτόκολλα, άλλα στην πράξη-Πλήρωσε με τη ζωή της την αποτυχία της Αστυνομίας η Petya