Μελετούν τις αλλαγές στο πολιτικό περιβάλλον και επεξεργάζονται το μήνυμα τα κόμματα

Στη διαδικασία εξαγωγής συμπερασμάτων για το εκλογικό αποτέλεσμα βρίσκονται οι πολιτικές δυνάμεις, μετά τον σεισμό που προκάλεσε στο σύστημα το γεγονός πως ένας στους πέντε πολίτες που ψήφισε στις Ευρωεκλογές επέλεξε έναν ανεξάρτητο υποψήφιο χωρίς πολιτικό υπόβαθρο. Η νίκη του Φειδία Παναγιώτου έβαλε νέες παραμέτρους και επίπεδα στην ανάλυση, καθώς έχει επιφέρει σοβαρές αλλαγές στο ευρύτερο πολιτικό περιβάλλον, που δεν μπορεί να προβαίνει σε αξιολόγηση με καθαρά συστημικά κριτήρια πλέον.

Τα κόμματα έχουν μπει ήδη στη διαδικασία εκτίμησης των νέων δεδομένων, προσπαθώντας να αντιληφθούν τι ακριβώς οδήγησε τους πολίτες σε μια τέτοια εκλογική συμπεριφορά αλλά κυρίως να διαβλέψουν τι σημαίνει αυτό για το μέλλον. Ενδεικτικό επί τούτου ήταν το συμπέρασμα του Πολιτικού Γραφείου του ΑΚΕΛ πως «χρήζει πολιτικής αλλά και κοινωνιολογικής ανάλυσης το αποτέλεσμα που κατέγραψε μια υποψηφιότητα με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αλλά όχι προγραμματικές προτάσεις. Η δυσκολία στην αποκωδικοποίηση αυτών των εκλογικών συμπεριφορών έγκειται στο γεγονός ότι αφ’ ενός συγκλίνουν στη θέση της συλλήβδην απόρριψης όλων των κομμάτων και θεσμών του τόπου αλλά αφ’ ετέρου έχουν ανομοιογενείς ή και αντίθετες αφετηρίες και προσδοκίες».

Η αποτύπωση αυτή ενδεχομένως και να συνοψίζει τους προβληματισμούς που έχουν όλα τα κόμματα και όχι μόνο το ΑΚΕΛ. Αν δεν τους έχουν, άλλωστε, μάλλον το πρόβλημά τους είναι ακόμη μεγαλύτερο από όσο νομίζουν.

Το εκλογικό σώμα συμπεριφέρθηκε σε αυτές τις εκλογές με παράξενο τρόπο. Εν μέρει αυτό είναι απότοκο του γεγονότος ότι οι ίδιες οι εκλογές, λόγω της διπλής τους φύσης, ήταν ιδιαίτερα παράξενες. Οι πολλαπλές εκλογικές διαδικασίες δημιούργησαν ένα όγκο πληροφοριών που δεν μπορούσε να τύχει σωστής επικοινωνίας και η εκλογή ενός influencer στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν ήταν ο μόνος τρόπος που εκδηλώθηκε. Αντιθέτως, μέρα με τη μέρα, όσο αναλύουν τα νούμερα, όλο και περισσότερα κόμματα αντιλαμβάνονται ότι, επί της ουσίας, οι ψηφοφόροι ατύπως λειτούργησαν οριζόντια, δηλαδή επέλεγαν διαφορετικά κόμματα σε κάθε μία από τις εκλογικές διαδικασίες που συμμετείχαν. Αποτελεί κοινή διαπίστωση ότι οι ψηφοφόροι τους στις τοπικές εκλογές και οι ψηφοφόροι τους στις Ευρωεκλογές δεν ήταν τα ίδια πρόσωπα, άρα κέρδιζαν τον κόσμο αποσπασματικά. Εμπιστεύονταν τις επιλογές τους για δήμαρχο, αλλά όχι τις επιλογές τους για σχολικούς εφόρους ή ψήφιζαν κομματικά για τα Δημοτικά Συμβούλια αλλά όχι για το Ευρωκοινοβούλιο.

«Από την ανάλυση των αριθμών των δύο εκλογών προκύπτει ότι σημαντική μερίδα ψηφοφόρων μας που στήριξαν τις επιλογές και τους εκλογικούς συνδυασμούς του ΑΚΕΛ στην Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν στήριξαν το ψηφοδέλτιό μας στις ευρωεκλογές, γεγονός που χρήζει μελέτης», επεσήμανε το ΑΚΕΛ. Ο λόγος που χρήζει μελέτης αυτή η συμπεριφορά είναι γιατί, σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα στοιχεία, δείχνει μια τάση απομάκρυνσης του εκλογικού σώματος από την κομματική ψήφο και μία επένδυση στα πρόσωπα, ανεξαρτήτως κομματικής προέλευσης. Παρατηρείται, δηλαδή, μία απόρριψη είτε του συστήματος στην ολότητά του, είτε των επιλογών του, όταν αυτές δεν ικανοποιούν τις οποιεσδήποτε προϋποθέσεις τίθενται.

Στην πρώτη του ανάγνωση, το ΑΚΕΛ αξιολόγησε ως αρνητικό το αποτέλεσμα των Ευρωεκλογών και διέγνωσε ταυτόχρονα σημαντικές νίκες σε όλα τα επίπεδα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Ανάλογες εκτιμήσεις μπορούν να κάνουν αρκετά κόμματα, ακριβώς λόγω του φαινομένου της απόκλισης στην εκλογική συμπεριφορά.

Στην περίπτωση του ΔΗΚΟ, το οποίο επίσης έκανε την πρώτη του αξιολόγηση χθες -όπως και στη ΔΗΠΑ- ξεκίνησαν ήδη να ακούγονται οι πρώτες φωνές για αναθεώρηση της σχέσης τους με την Κυβέρνηση. Η συμπολίτευση έχει από την αρχή της διακυβέρνησης κάποια παράπονα από τον τρόπο που λειτουργεί η συμμετοχή της στην Κυβέρνηση και τώρα μπαίνει το στοιχείο αυτό στην εξίσωση της ευρύτερης ανάλυσης που γίνεται. Μιλώντας στον REPORTER, ο βουλευτής του ΔΗΚΟ Χρίστος Ορφανίδης, σχολίασε ότι η σχέση αυτή χρειάζεται επανεξέταση. «Δεν μπορούμε να λέμε ότι είμαστε συγκυβερνών κόμμα και να μην λαμβάνονται υπόψιν οι θέσεις μας ή να υιοθετούμε θέσεις που είναι ίδιες με της προηγούμενης Κυβέρνησης, την οποία επικρίναμε», εξήγησε. Ο κ. Ορφανίδης ζήτησε άμεση σύγκληση των συλλογικών οργάνων του κόμματος για μία εις βάθος ανάλυση των αλλαγών που επέφεραν οι διπλές εκλογές, επισημαίνοντας πως υπήρξαν και αδυναμίες που πρέπει να συζητηθούν, κυρίως οργανωτικής φύσεως.

Αυτή ήταν και η απόφαση της Γραμματείας, καθώς ορίστηκε ήδη συνεδρίαση του Εκτελεστικού Γραφείου και ακολούθως της Κεντρικής Επιτροπής, ώστε να γίνει διεξοδική συζήτηση και εκτίμηση της κατάστασης που έχει προκύψει. Σύμφωνα με πληροφορίες, στη συνεδρία έγινε μια πολύ ειλικρινής συζήτηση, με επίκεντρο τα μηνύματα των εκλογών. Ομόφωνα αποφασίστηκε πως το κόμμα πρέπει να μπει σε μία πορεία εκσυγχρονισμού θέσεων και προσεγγίσεων, ώστε να έχει και οργανωτικές αλλά κυρίως πολιτικές προσβάσεις στη βάση και στην ευρύτερη κοινωνία. Το ζήτημα αυτό θα συζητηθεί εκτενέστερα στα επόμενα στάδια, ωστόσο ήταν κοινή αντίληψη πως οτιδήποτε παρωχημένο πρέπει να μείνει στο παρελθόν και το ΔΗΚΟ πρέπει να κοιτάξει μπροστά, στη βάση των νέων δεδομένων που διαμορφώνονται.

Σε ό,τι αφορά το εκλογικό αποτέλεσμα, το κόμμα θεωρεί πως, παρά την απώλεια της τρίτης θέσης, παρέμεινε στις Ευρωεκλογές εντός στόχων, αφού διατήρησε την έδρα του, ενώ ταυτόχρονα θεωρείται πολύ καλή η πορεία που είχε στις τοπικές εκλογές. Σε αυτή την καλή πορεία, πέραν των υψηλόβαθμων αξιωμάτων, προσμετράται και η εκλογή νεαρότερων σε ηλικία στελεχών σε πόστα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, εκφράστηκε προβληματισμός για το γεγονός πως ενώ αυξήθηκε κατά πολύ ο αριθμός των πολιτών που προσήλθαν στην κάλπη, ήταν ελάχιστη η ροή προς το ΔΗΚΟ.