Οι ιδιαιτερότητες του Δήμου Λευκωσίας και ο ιδιαίτερος προεκλογικός της πρωτεύουσας

Εδώ και πολύ καιρό συζητείται ότι, στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης, ίσως ο πιο σημαντικός νέος Δήμος που δημιουργείται είναι αυτός της Λευκωσίας. Όχι απλώς επειδή θα είναι ένας από τους πιο μεγάλους Δήμους της Κύπρου αλλά γιατί είναι φορτωμένος με ιδιαιτερότητες, οι οποίες δεν συναντώνται πουθενά αλλού, τουλάχιστον στον υπερθετικό βαθμό που εντοπίζονται στην πρωτεύουσα. Αυτές οι ιδιομορφίες έχουν καταστήσει και την προεκλογική εκστρατεία για τον μητροπολιτικό Δήμο διαφορετική από ότι τις υπόλοιπες που τρέχουν σε ολόκληρη την Κύπρο.

Στον Δήμο Λευκωσίας είναι εγγεγραμμένοι 71,406 ψηφοφόροι. Από αυτούς, αναλογούν 35,495 στο δημοτικό διαμέρισμα Λευκωσίας, 15,008 στο δημοτικό διαμέρισμα Αγλαντζιάς, 10,573 στο δημοτικό διαμέρισμα Έγκωμης και 10,330 στο δημοτικό διαμέρισμα Αγίου Δομετίου. Αυτό και μόνο είναι ενδεικτικό της ιδιαιτερότητας του Δήμου Λευκωσίας. Στον Δήμο Λεμεσού, που έχει 72,630 εγγεγραμμένους ψηφοφόρους, λίγες εκατοντάδες περισσότερους από τη Λευκωσία, σχεδόν το σύνολο του νέου Δήμου είναι συγκεντρωμένο στο διαμέρισμα της Λεμεσού με 62,382 ψηφοφόρους. Από τη Μέσα Γειτονιά προέρχονται 10,216 και στην περιοχή Τσερκέζ είναι εγγεγραμμένα μόλις 32 άτομα.

Για την ακρίβεια, πουθενά αλλού παγκύπρια δεν υπάρχουν τόσο μεγάλα δημοτικά διαμερίσματα όσο στον Δήμο Λευκωσίας. Αντιθέτως, υπάρχουν Δήμοι που έχουν δημοτικά διαμερίσματα της δυναμικής μιας γειτονιάς στη Λευκωσία. Η Έγκωμη και ο Άγιος Δομέτιος που είναι τα δύο πιο μικρά διαμερίσματα του Δήμου Λευκωσίας, έχουν περισσότερους δημότες από ότι ολόκληροι οι Δήμοι Λευκάρων, Αθηένου, Ανατολικής Πάφου, Ακάμα και Πόλης Χρυσοχούς. Και είναι εμπεδωμένοι Δήμοι, με χιλιάδες δημότες, οι οποίοι θα πρέπει να μάθουν να εργάζονται όλοι μαζί υπό το νέο καθεστώς.

Αυτό συμβαίνει και σε κάποιες άλλες περιπτώσεις. Καμίας από αυτές, όμως, δεν διακόπτονται τα δημοτικά όριά της βάναυσα από τον κατοχικό στρατό. Οι άλλοι Δήμοι της πράσινης γραμμής δεν είναι σε καμία περίπτωση στο μέγεθος της Λευκωσίας και δεν έχουν να αντιμετωπίσουν τις υπόλοιπες προκλήσεις που έχει η Λευκωσία μαζί με τις επιπλέον επιπτώσεις που προκαλεί η κατοχή. Η Λευκωσία έχει αυτά τα δύο δεδομένα στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό και δεν υπάρχει συγκρίσιμη κατάσταση, όπου ένας τόσο μεγάλος Δήμος έχει να αντιμετωπίσει και τις σοβαρές περιπλοκότητες που προκύπτουν από το Κυπριακό.

Το γεγονός αυτό είναι ο ένας λόγος που ο Δήμος Λευκωσίας καθίσταται μακράν ο πιο πολιτικός Δήμος της Κύπρου. Ο δεύτερος λόγος είναι, βεβαίως, πως πρόκειται για την πρωτεύουσα του κράτους. Το 2026 η Κυπριακή Δημοκρατία θα αναλάβει την Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ και, σε κάποιο βαθμό, η ΕΕ θα «μετακομίσει» στην Κύπρο, με το βάρος να πέφτει, όπως είναι αναμενόμενο, στην πρωτεύουσα. Για παράδειγμα μεγάλο μέρος των εργασιών που σχετίζονται με την Προεδρία αναμένεται να λαμβάνουν χώρα στο Συνεδριακό, που βρίσκεται στην περιοχή Αγλαντζιάς. Οι ίδιες οι εργασίες αλλά και η φιλοξενία τόσων αξιωματούχων από το εξωτερικών, εκ των πραγμάτων χρειάζονται και την εμπλοκή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Όλα αυτά τα στοιχεία είναι που συνθέτουν την ιδιομορφία του νέου Δήμου Λευκωσίας. Και πιθανότατα είναι εξαιτίας τους που η συζήτηση που γίνεται για τη Λευκωσία έχει μια διαφορετική αίσθηση από ό,τι στους άλλους Δήμους. Εκεί που αλλού συζητούνται περισσότερο τα θέματα καθημερινότητας και ποιότητας ζωής, όπως είναι η καθαριότητα, οι δρόμοι και τα πεζοδρόμια και άλλα συναφή ζητήματα, στη Λευκωσία, σε μια προσπάθεια να τους «πιάνει» όλους η συζήτηση, μιλούν πολύ περισσότερο για τα μεγάλα έργα και ζητήματα. Όχι επειδή η Λευκωσία δεν υποφέρει, σε άλλες περιοχές πολύ και σε άλλες λιγότερο από αυτά τα προβλήματα της καθημερινότητας και κυρίως από το κυκλοφοριακό, αλλά επειδή είναι πολύ δύσκολο για έναν υποψήφιο να μιλά για τα προβλήματα καθαριότητας στον Άγιο Δομέτιο και να του δώσουν σημασία οι Αγλαντζιώτες, σχεδόν στην άλλη πλευρά της πόλης. Στις δημόσιες συζήτησης φαίνεται να δίνεται περισσότερη έμφαση σε αυτά τα θέματα από τον υποψήφιο Παναγιώτη Μέντζη-Ζανέττο, ενώ ο άλλος ανεξάρτητος υποψήφιος, Κωνσταντίνος Δημητριάδης, ρίχνει το βάρος του στο μεταναστευτικό.

Αντιθέτως, οι δύο υποψήφιοι που λαμβάνουν στήριξη από μεγάλα κόμματα, ο Νίκος Τορναρίτης που υποστηρίζεται από τον ΔΗΣΥ, το ΔΗΚΟ, και τη ΔΗΠΑ και ο Χαράλαμπος Προύντζος που στηρίζεται από το ΑΚΕΛ και την ΕΔΕΚ, προτιμούν να μιλούν για τα μεγάλα ζητήματα της Λευκωσίας, αντιπαραβάλλοντας σε αυτό το επίπεδο τις θέσεις τους, σε μία προσπάθεια να μπορούν να ταυτιστούν μαζί τους όσοι περισσότεροι Λευκωσιάτες είναι δυνατόν. Γι’ αυτό και πολύ συχνά θέματα συζήτησης είναι το μέλλον της λεωφόρου Μακαρίου, ο τρόπος που θα αναπτυχθεί η Κρατική Έκθεση, η αξιοποίηση συγκεκριμένων περιοχών όπως το ΣΟΠΑΖ και η βιομηχανική περιοχή Έγκωμης και άλλα παρόμοια ζητήματα, με μεγάλους προϋπολογισμούς και μεγάλα διακυβεύματα. Το κατά πόσο όλες αυτές οι φιλόδοξες προτάσεις μπορούν όντως να μετατραπούν σε πράξη, θα φανεί στην πορεία, δεδομένων των πρακτικών δυσκολιών, ενώ κάποια είναι ζητήματα που αφορούν εξίσου το κεντρικό κράτος.

Αυτά τα θέματα συζήτησης έχουν πιο πολιτική χροιά, απαιτούν μεγαλύτερη συνεργασία με το κεντρικό κράτος και ενδεχομένως και την ΕΕ και αφορούν άμεσα ή έμμεσα το σύνολο της πόλης και όχι απαραιτήτως μόνο την περιοχή που επηρεάζεται. Είναι δεδομένο, βέβαια, πως οι κάτοικοι και οι εργαζόμενοι θα πρέπει να έχουν και πάλι τον πρώτο λόγο, όμως από τέτοια μεγάλα πρότζεκτς επηρεάζεται ολόκληρη η αστική Λευκωσία και όχι μόνο τα δημοτικά διαμερίσματα του νέου Δήμου. Η συζήτηση γίνεται τόσο σε επίπεδο προγραμματικών προτάσεων, όσο και σε επίπεδο πιο πολιτικό, καθώς η Λευκωσία είναι και ο Δήμος που πιο συχνά πέφτουν στη συζήτηση τα ονόματα των κομμάτων που υποστηρίζουν τον κάθε υποψήφιο, είτε με θετικό είτε με αρνητικό πρόσημο.

Όπως φαίνεται, στην τελική ευθεία των εκλογών, μαζί με όλα τα καινούρια που φέρνουν οι εκλογές για όλους τους ψηφοφόρους, για τους κατοίκους της πρωτεύουσας φέρνουν και ένα νέο, διαφοροποιημένο πλαίσιο συζήτησης.