Γ. Εισαγγελέας: Η Κύπρος ισχυρός εταίρος της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας

Με δέκα ενεργές έρευνες στην Κύπρο και συνολικά 58 υποθέσεις στις οποίες η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία στην Κύπρο συνδράμει άλλα συμμετέχοντα κράτη μέλη, η Κύπρος αποδεικνύεται ισχυρός εταίρος για όλα τα κράτη μέλη που συμμετέχουν στον θεσμό, δήλωσε ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας, Γιώργος Σαββίδης, σε ημερίδα για τον ρόλο της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (EPPO) στην ποινική προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, παρουσία της Ευρωπαίας Γενικής Εισαγγελέως Laura Codruța Kövesi.

Στον χαιρετισμό του, ο Γενικός Εισαγγελέας ανέφερε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, αντιλαμβανόμενη την ανάγκη ύπαρξης ενός ανεξάρτητου κεντρικού φορέα για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που θέτει το οργανωμένο έγκλημα, η απάτη και η διαφθορά, δημιούργησε την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία για την ενίσχυση της καταπολέμησης των εγκλημάτων που θίγουν τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης και τόνισε ότι η Κύπρος ήταν ένα από τα πρώτα μέλη που εξέφρασαν την επιθυμία τους να συμμετάσχουν και να συνεργαστούν για τη δημιουργία της και παραμένει η μόνη χώρα κοινού δικαίου που συμμετέχει στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία.

Με την εμπειρογνωμοσύνη και την αφοσίωση του νέου ανεξάρτητου ευρωπαϊκού φορέα, οι πόροι των κρατών μελών και των πολιτών της ΕΕ προστατεύονται πλέον πιο αποτελεσματικά, συνέχισε ο Γενικός Εισαγγελέας, προσθέτοντας ότι το γραφείο του έχει οριστεί από το νόμο ως η αρμόδια αρχή για την εφαρμογή του Κανονισμού 2017/1939 για τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας και εξέφρασε την ικανοποίησή του για την άριστη, όπως τη χαρακτήρισε, συνεργασία με την EPPO, η οποία έχει διευκολυνθεί μέσω της Ευρωπαίας Εισαγγελέως, Άννης Πανταζή, και της Ευρωπαίας Εντεταλμένης Εισαγγελέως, Άντρης Κωσταντίνου, η οποία προέρχεται από τις τάξεις της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας και είναι ενεργό μέλος των εισαγγελικών αρχών, ενεργώντας εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας για τη διερεύνηση και δίωξη ποινικών αδικημάτων κατά των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ.

Πρόσθεσε ότι η Γενική Εισαγγελία στηρίζει την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, παρέχοντας την απαραίτητη υποδομή και το προσωπικό διοικητικής υποστήριξης για το γραφείο της στη Λευκωσία, ενώ όλες οι αρμόδιες εθνικές αρχές συνδράμουν την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία στις έρευνες όπου απαιτείται.

Είπε επίσης ότι το 2024, το τρίτο έτος από την έναρξη λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, υπάρχουν 10 ενεργές έρευνες στην Κύπρο και συνολικά 58 υποθέσεις όπου η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία στην Κύπρο βοηθά άλλα συμμετέχοντα κράτη μέλη, σημειώνοντας μια σταθερή αύξηση των υποθέσεων και τόνισε ότι η Κύπρος αποδεικνύεται ισχυρός εταίρος για όλα τα συμμετέχοντα κράτη μέλη.

Ο κ. Σαββίδης σημείωσε επίσης ότι η Νομική Υπηρεσία της Δημοκρατίας, με τη συνεργασία της Ευρωπαία Εντεταλμένη Εισαγγελέα και του Υπουργείου Δικαιοσύνης, ετοίμασε και κατέθεσε στη Βουλή των Αντιπροσώπων νομοσχέδια για την καλύτερη εφαρμογή του κανονισμού της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας και τη βελτίωση εναρμόνισης της οδηγίας PIF, προσθέτοντας ότι πρόσφατα τα δύο νομοσχέδια ψηφίστηκαν σε νόμο.

«Το κοινό μας όραμα είναι μια πιο διαφανής, υπεύθυνη και ανθεκτική Ευρωπαϊκή Ένωση, την οποία ελπίζουμε να επιτύχουμε μέσω της αφοσίωσης και της δέσμευσής μας στη δικαιοσύνη», κατέληξε ο Γενικός Εισαγγελέας.

Από την πλευρά της, η Ευρωπαία Γενική Εισαγγελέας δήλωσε ότι σύμφωνα με την τελευταία ετήσια έκθεση της Υπηρεσίας, 2 1/2 χρόνια μετά την έναρξη των δραστηριοτήτων της, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία είχε περισσότερες από 1.900 ενεργές έρευνες επί συνολικής εκτιμώμενης ζημίας άνω των 19 δισ. ευρώ, εκ των οποίων περισσότερες από 200 αφορούν το πρώτο έργο που χρηματοδοτήθηκε στο πλαίσιο του Next Generation EU, με εκτιμώμενη ζημιά άνω των 1,8 δισ. ευρώ.

«Αυτοί οι αριθμοί μπορεί να φαίνονται σοκαριστικοί, αλλά αυτό είναι μόνο η αρχή. Περισσότερα χρήματα θα φτάσουν στα κράτη μέλη μέσω των κονδυλίων του Next Generation EU και ένα μεγάλο μέρος της ροής θα λάβει χώρα από εδώ και στο εξής. Σίγουρα, ο φόρτος εργασίας μας θα συνεχίσει να αυξάνεται», πρόσθεσε σχετικά.

Η Ευρωπαία Γενική Εισαγγελέας υπογράμμισε επίσης τους στενούς δεσμούς μεταξύ του οργανωμένου εγκλήματος και της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ, η οποία, σύμφωνα με την κ. Kövesi, μέχρι το τέλος του περασμένου έτους αντιπροσώπευε σχεδόν το 60% της εκτιμώμενης ζημιάς σε όλες τις έρευνες.

«Περισσότερα χρήματα στα χέρια των εγκληματιών ισοδυναμούν με περισσότερη εγκληματική οικονομία, ισοδυναμούν με περισσότερη εγκληματικότητα, βία και ανθρώπινη δυστυχία. Αυτή είναι η αλήθεια και δεν πρέπει να την ωραιοποιούμε. Τις τελευταίες δεκαετίες, το οργανωμένο έγκλημα έχει ξεπεράσει κάθε αποδεκτό μέτρο και έχουμε συλλογική ευθύνη γι' αυτό. Για χρόνια, αγνοούσαμε τι σημαίνει το πραγματικό επίπεδο της οικονομικής απάτης και της διαφθοράς για τη δική μας ασφάλεια. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, ως εισαγγελείς, δεν μπορούμε να ανεχθούμε το οικονομικό έγκλημα», τόνισε σχετικά.

Αναφερόμενη στην πρόσφατη επίσκεψή της στην Αθήνα, όπου το κύριο θέμα ενδιαφέροντος ήταν, όπως είπε, το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, όπου 57 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και άλλοι 80 τραυματίστηκαν, η κ. Kövesi είπε ότι η τραγωδία αυτή αποδεικνύει ότι η απάτη και η διαφθορά τελικά σκοτώνει.

Πρόσθεσε σχετικά ότι τον περασμένο Δεκέμβριο, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία άσκησε δίωξη κατά 23 υπόπτων, μεταξύ των οποίων 18 δημόσιοι υπάλληλοι, για εγκλήματα που σχετίζονται με την εκτέλεση συμβάσεων για την αποκατάσταση του συστήματος τηλεχειρισμού της κυκλοφορίας και της σηματοδότησης στο ελληνικό σιδηροδρομικό δίκτυο, συμβάσεις που συγχρηματοδοτήθηκαν από τα ταμεία συνοχής της ΕΕ. Πρόσθεσε ότι, σύμφωνα με την έρευνα, χορηγήθηκαν συνολικά 7 παράνομες παρατάσεις της περιφερειακής σύμβασης και για το λόγο αυτό, το έργο δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί περισσότερα από εννέα χρόνια μετά την υπογραφή της σύμβασης. Τόνισε επίσης ότι παρά το γεγονός ότι το αρχικό αντικείμενο μιας από τις συμβάσεις είχε αλλάξει με παράνομο τρόπο, κανείς δεν το ανέφερε στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία και ότι η υπόθεση άνοιξε αυτεπάγγελτα.

«Δεν μπορούμε πλέον να αγνοούμε τη θεμελιώδη σχέση μεταξύ των οικονομικών εγκλημάτων και της εσωτερικής ασφάλειας. Αν εξετάσουμε τους αριθμούς σύμφωνα με τις διαθέσιμες εκτιμήσεις, οι δικαστικές αρχές κατάφεραν να κατασχέσουν λιγότερο από το 2% των ετήσιων εσόδων από το οργανωμένο έγκλημα στην ΕΕ. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε τη στρατηγική μας και να συνεργαστούμε. Αν θέλουμε να επηρεάσουμε σοβαρά την ικανότητα των εγκληματικών οργανώσεων να δρουν, πρέπει να βγάλουμε από την εξίσωση τους οικονομικούς εγκληματίες και για να το πετύχουμε βασιζόμαστε σε μια ισχυρή και αποτελεσματική Ευρωπαϊκή Εισαγγελία και είμαστε εδώ για να βοηθήσουμε», κατέληξε.

Η Αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων του Πανεπιστημίου Κύπρου Ελένη-Τατιάνα Συνοδινού ανέφερε στη δική της ομιλία της ότι η διαφθορά και το οικονομικό έγκλημα υπονομεύουν το κράτος δικαίου διαβρώνοντας την εμπιστοσύνη στους δημόσιους θεσμούς, στρεβλώνοντας τον θεμιτό ανταγωνισμό και αποσπώντας δημόσια κονδύλια από βασικές υπηρεσίες και υποδομές, προσθέτοντας ότι η ίδρυση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας σηματοδοτεί ένα μνημειώδες βήμα προς τα εμπρός στις συλλογικές προσπάθειες για τη διαφύλαξη των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ και τη διασφάλιση της απονομής δικαιοσύνης σε όλα τα κράτη μέλη.

Αναφορικά με τις προκλήσεις που θέτουν τα διασυνοριακά εγκλήματα για τα εθνικά νομικά συστήματα, πρόσθεσε ότι η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία αποτελεί απόδειξη της δέσμευσης για διαφάνεια και αποτελεσματικότητα στη συνεργασία κατά τη δίωξη εγκλημάτων που υπερβαίνουν τα εθνικά σύνορα, προσθέτοντας ότι η ενίσχυση των μέτρων κατά της διαφθοράς και η προώθηση της διαφάνειας αποτελούν κρίσιμα βήματα προς την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης και της διατήρησης της ακεραιότητας της δομής διακυβέρνησης της ΕΕ.

Ο Πρόεδρος του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου Μιχάλης Βορκάς δήλωσε από την πλευρά του ότι η ημερίδα προσφέρει την ευκαιρία να διερευνηθούν διάφορες διαστάσεις του έργου της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, όπως το νομικό πλαίσιο και οι προκλήσεις, οι μελέτες περιπτώσεων δικαιοδοσίας, οι μηχανισμοί της και τα εμπόδια που αντιμετωπίζει και οι επιτυχίες που έχει ήδη σημειώσει.

Υπογράμμισε επίσης τον ενεργό ρόλο του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου σε αυτές τις προσπάθειες και εξέφρασε τη δέσμευση του Συλλόγου προς τη δικαιοσύνη και την προστασία της, συμμετέχοντας ενεργά στην προώθηση ενός νομικού περιβάλλοντος που υποστηρίζει την αποστολή της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας και ενισχύει τις ικανότητες, την προάσπιση και τη συνεργασία του και διασφαλίζοντας ότι οι τα μέλη του συμβάλλουν αποτελεσματικά σε αυτή την πανευρωπαϊκή προσπάθεια.

Εκ μέρους του Υπουργού Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, ο Υπαρχηγός της Αστυνομίας Κύπρου Δημήτρης Δημητρίου ανέφερε στην ομιλία του ότι η Κύπρος ήταν ένα από τα κράτη μέλη της ΕΕ που υποστήριξαν σθεναρά τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας και ως εκ τούτου αποτέλεσε ένα από τα ιδρυτικά μέλη του διακυβερνητικού οργανισμού που σήμερα συγκεντρώνει 22 κράτη μέλη.

Πρόσθεσε δε ότι η Υποδιεύθυνση Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος της Αστυνομίας βρίσκεται σε πολύ στενή συνεργασία με την Ευρωπαία Εντεταλμένη Εισαγγελέα Άντρη Κωνσταντίνου, έχοντας ενισχυθεί το 2023 με 6 επιπλέον ανακριτές και το 2024 με άλλους 3, αποτελούμενη σήμερα από 31 μέλη, 26 εξειδικευμένους ανακριτές και 5 λογιστές.

Ανέφερε επίσης ότι 9 υποθέσεις που αφορούν στην υπεξαίρεση κονδυλίων της ΕΕ ερευνώνται σήμερα από την Υποδιεύθυνση Οικονομικού Εγκλήματος, 5 εκ των οποίων αφορούν ένα ερευνητικό έργο, 1 υπόθεση απάτης ΦΠΑ, 1 υπόθεση παραβίασης δεοντολογίας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και 2 υποθέσεις απάτης σχετικά με τις δημόσιες συμβάσεις.

Πηγή: KYΠΕ