Η σύνθεση του Ευρωκοινοβουλίου, οι πολιτικές ομάδες και οι ιδεολογικές προσεγγίσεις

Οι Κύπριοι πολίτες θα κληθούν, στις 9 Ιουνίου, να εκλέξουν τα έξι πρόσωπα που θα εκπροσωπούν τη χώρα μας στη νέα σύνθεση του Ευρωκοινοβουλίου. Η Κυπριακή Δημοκρατία θα έχει μόλις έξι από τους 720 ευρωβουλευτές που θα εκλεγούν το 2024. Αν και είναι προφανώς πολύ μικρός ο αριθμός των ευρωβουλευτών του νησιού μας, ιδιαίτερα σε σχέση με τις μεγάλες χώρες της ΕΕ, έχουν τα ίδια δικαιώματα και τις ίδιες υποχρεώσεις με τους υπόλοιπους και μπορούν να διεκδικήσουν θέσεις και αξιώματα εντός Κοινοβουλίου, εάν έχουν την ανάλογη στήριξη από την ομάδα στην οποία ανήκουν.

Καθώς η κατανομή γίνεται με βάση τις πληθυσμιακές αναλογίες, η Κύπρος, ως ένα από τα μικρότερα κράτη μέλη, διαθέτει μαζί με την Μάλτα και το Λουξεμβούργο τον μικρότερο αριθμό αντιπροσώπων (έξι), ενώ ένα περισσότερο άτομο εκλέγει η Εσθονία. Μονοψήφιο αριθμό ευρωβουλευτών εκλέγουν και η Λετονία και η Σλοβενία, που έχουν από εννέα. Οι περισσότεροι ευρωβουλευτές προέρχονται από τη Γερμανία (96), τη Γαλλία (81), την Ιταλία (76), την Ισπανία (61) και την Πολωνία (53). Ακολουθούν η Ρουμανία με 33 και η Ολλανδία με 31. Το Βέλγιο εκλέγει 22 ευρωβουλευτές και η Ελλάδα, η Τσεχία, η Σουδία, η Πορτογαλία και η Ουγγαρία από 21. Στην Αυστρία αναλογούν 20 ευρωβουλευτές, στη Βουλγαρία 17 και στη Δανία, τη Φινλανδία και τη Σλοβακία από 15. Στην Ιρλανδία αναλογούν 14 ευρωβουλευτές, στην Κροατία 12 και στη Λιθουανία 11.

Αν και η χώρα μας εκλέγει μόλις έξι άτομα, στην υφιστάμενη σύνθεση του Ευρωκοινοβουλίου υπάρχουν Κύπριοι ευρωβουλευτές σε τρεις πολιτικές ομάδες, ενώ εάν καταλάβει έδρα και το ΕΛΑΜ, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις εδώ και καιρό, θα υπάρξει κυπριακή εκπροσώπηση και σε τέταρτη ευρωομάδα. Δηλαδή ναι μεν οι πολίτες της χώρας θα ψηφίσουν για τα κυπριακά τους κόμματα, αλλά οι εκλεγέντες θα ενταχθούν σε ευρύτερες πολιτικές ομάδες, στις οποίες συμμετέχουν τα κόμματά τους. Με βάση τους κανονισμούς, για να συγκροτηθεί μια πολιτική ομάδα θα πρέπει να ενταχθούν σε αυτήν τουλάχιστον 23 ευρωβουλευτές, οι οποίοι θα πρέπει να προέρχονται από διαφορετικές χώρες, που να καλύπτουν τουλάχιστον το ένα τέταρτο των κρατών μελών.

Στο απερχόμενο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δραστηριοποιούνταν επτά πολιτικές ομάδες, με τις δικές τους ιδεολογικές προσεγγίσεις:

Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (EPP)

Είναι η μεγαλύτερη ομάδα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και στην υφιστάμενη σύνθεσή του διαθέτει 177 ευρωβουλευτές. Σε αυτήν συμμετέχουν ο Λουκάς Φουρλάς και η Ελένη Σταύρου του ΔΗΣΥ.

Το EPP δηλώνει ως όραμά του «μια ενωμένη Ευρώπη στην οποία κάθε άτομο μπορεί να αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητές του. Μια πιο δίκαιη, πιο ανταγωνιστική και δημοκρατική Ευρώπη όπου οι άνθρωποι ταξιδεύουν, εργάζονται, κάνουν επιχειρήσεις, επενδύουν, μαθαίνουν ο ένας από τον άλλο, αγοράζουν, πωλούν, συνεργάζονται και συνεργάζονται. Μία Ευρώπη με αυτοπεποίθηση που αναγνωρίζει τη μοναδική της ιστορία και κληρονομιά και υπερασπίζεται τον τρόπο ζωής της. Μια ισχυρή Ευρώπη που είναι έτοιμη να ευημερίσει παγκοσμίως σε παγκόσμιο επίπεδο».

Θέτει ως βασικό στόχο να εργάζεται προς όφελος όλων των Ευρωπαίων για να οικοδομηθεί μία πιο φιλόδοξη και με αυτοπεποίθηση Ευρώπη, όπου όλοι θα έχουν ίσες ευκαιρίες να πετύχουν, και να προασπίζεται μία ενωμένη Ευρώπη που σέβεται την επικουρικότητα, χωρίς αντιφάσεις μεταξύ ευρωπαϊκών, εθνικών και τοπικών ταυτοτήτων. Η πολιτική ομάδα θέτει, επίσης, τους ανθρώπους στο επίκεντρο του ευρωπαϊκού σχεδίου, ενισχύοντας την ευρωπαϊκή δημοκρατία και την υπευθυνότητα των θεσμών της, υπερασπίζοντας τον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής, υποστηρίζοντας μια ενωμένη Ευρώπη που βασίζεται στις αξίες της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας, της αλληλεγγύης, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου.

Προοδευτική Συμμαχία των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D)

Είναι η δεύτερη μεγαλύτερη ομάδα στο απερχόμενο Ευρωκοινοβούλιο, με 140 ευρωβουλευτές. Στην Κύπρο διασυνδέεται με το ΔΗΚΟ και την ΕΔΕΚ και συμμετέχουν σε αυτήν οι ευρωβουλευτές Κώστας Μαυρίδης και Δημήτρης Παπαδάκης.

Το S&D χαρακτηρίζει τον εαυτό του ηγετική προοδευτική δύναμη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και αναφέρει ότι διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της σωστής ανταπόκρισης στις προκλήσεις. Στην ατζέντα του περιλαμβάνονται ζητήματα με έντονα κοινωνικό χαρακτήρα, όπως η προώθηση των κοινωνικών δικαιωμάτων, τα δικαιώματα των γυναικών, η προσιτή και αξιοπρεπής κατοικία για όλους, τα κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα των Ευρωπαίων πολιτών και την ένωση υγείας για όλους τους πολίτες.

Στις προτεραιότητες του S&D περιλαμβάνεται επίσης η προστασία των ανθρώπων και του πλανήτη μέσω της Πράσινης Οικονομίας και η ιεράρχησή τους μέσα από υπεύθυνη επιχειρηματική πρακτική, η συμπεριληπτική ψηφιακή Ευρώπη. Ακόμη, η ομάδα προωθεί μια πιο δίκαιη οικονομία για όλους και το Κράτος Δικαίου και τη Δημοκρατία. Στους στόχους της συμπεριλαμβάνει, επίσης, την καταπολέμηση του φασισμού και της ακροδεξιάς. Σε ό,τι αφορά την εξωτερική πολιτική, το S&D επιζητά ενδυνάμωση της διεθνούς αλληλεγγύης και την μετατροπή της Ευρώπης σε πιο δυνατό διεθνή παίχτη, ενώ στηρίζει σθεναρά την Ουκρανία.

Renew Europe (Renew)

Η ομάδα του Renew Europe διαθέτει 102 ευρωβουλευτές στην υφιστάμενη σύνθεση του Ευρωκοινοβουλίου. Δεν υπάρχει εκπρόσωπος της Κύπρου, αλλά συνδέεται με τη ΔΗΠΑ.

Για την πολιτική ομάδα υπάρχει μόνο ένας δρόμος μπροστά: «Η Ευρώπη είναι το μέλλον μας και αξίζει να πολεμήσουμε για αυτήν», αναφέρει. Θεωρεί ότι η ΕΕ έχει τη δυνατότητα να ανανεώσει τον εαυτό της και να ανταποκριθεί στα μεγάλα ζητήματα και στις προσδοκίες των πολιτών, προσφέροντας προστιθέμενη αξία. «Η δέσμευσή μας είναι ξεκάθαρη: Είναι επειδή πιστεύουμε στο μέλλον της Ευρώπης που θέλουμε να την αλλάξουμε», σημειώνει η ομάδα. Το Renew θεωρεί ότι πρέπει στο επίκεντρο της Ευρώπης του μέλλοντος να βρίσκεται η ένωση της Ευρώπης μέσα από μία βαθιά και ειλικρινή διαδικασία ολοκλήρωσης όλων των ευρωπαϊκών χωρών.

Μεταξύ άλλων, επιδιώκει την ανάκτηση των υποσχέσεων της Ευρώπης, μια βιώσιμη ήπειρο για τις επόμενες γενιές, την προώθηση της Δημοκρατίας και την προάσπιση του Κράτους Δικαίου και των ανθρωπίνων και θεμελιωδών δικαιωμάτων, μια πιο ευημερούσα Ευρώπη και μια πιο ενισχυμένη Ευρώπη. Οι τέσσερις βασικοί πυλώνες προτεραιοτήτων του είναι η προώθηση των ευρωπαϊκών αξιών, η επένδυση σε ένα βιώσιμο μέλλον, η ισχυρότερη οικονομία και οι ευκαιρίες για όλους και η Ευρώπη που μπορεί να αποδώσει για τους πολίτες της.

Πράσινοι/Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία (Greens-EFA)

Η ομάδα των Πρασίνων ολοκληρώνει την τρέχουσα παρουσία της στο Ευρωκοινοβούλιο με 72 ευρωβουλευτές. Σε αυτούς δεν συμπεριλαμβάνεται Κύπριος, αλλά συνδέονται με το Κίνημα Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών.

Οι Πράσινοι δηλώνουν ότι αγωνίζονται για να καταστήσουν την Ευρώπη παγκόσμια ηγέτιδα στην προστασία του περιβάλλοντος, την ειρήνη και την κοινωνική δικαιοσύνη, τη δίκαιη παγκοσμιοποίηση και τον αγώνα για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την αυτοδιάθεση. Στις προτεραιότητές τους αναφέρουν την προστασία του περιβάλλοντος και του κλίματος για τις επόμενες γενιές, την προάσπιση μιας κοινωνίας στην οποία ο κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα λόγου και τον αγώνα για μια πραγματική Δημοκρατία, στην οποία η κοινή γνώμη και τα ΜΜΕ θα είναι σε θέση να ελέγχουν αυτούς σε θέση εξουσίας.

«Υπερασπιζόμαστε μια κοινωνία, στην οποία όλοι, ανεξαρτήτως του φύλου ή του σεξουαλικού τους προσανατολισμού, της ηλικίας, της φυλής ή της θρησκείας, μπορούν να ζήσουν μια αξιοπρεπή και ικανοποιητική ζωή. Ως πολιτική δύναμη, τοποθετούμε τα ανθρώπινα δικαιώματα όλων των ανθρώπων, σήμερα και στο μέλλον, στο επίκεντρο όλων των πολιτικών που προωθούμε και εφαρμόζουμε», αναφέρει η ομάδα.

Στόχοι των Πρασίνων είναι να χτιστεί μία Ευρώπη που θα μειώνει τη φτώχια επειδή όλοι δικαιούνται ευκαιρίες και μία οικονομία που θα υπηρετεί τον άνθρωπο και όχι το αντίστροφο. Πιστεύουν επίσης σε μια κοινωνία που επενδύει στις δημόσιες υπηρεσίες και δημιουργεί δυνατές κοινότητες, με καλά αμειβόμενες δουλειές και ζεστά σπίτια και στην οποία ο κάθε άνθρωπος είναι ελεύθερος να είναι αυτός που θέλει χωρίς διάκριση.

Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές (ECR)

Διαθέτουν 68 ευρωβουλευτές στην υφιστάμενη σύνθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και είναι η πολιτική ομάδα στην οποία θα ενταχθεί το ΕΛΑΜ, εάν καταλάβει έδρα στις 9 Ιουνίου. Προς το παρόν δεν διαθέτουν μέλος από την Κύπρο.

Αυτοπροσδιορίζεται ως μια κεντροδεξιά πολιτική ομάδα, που έχει ως στόχο τη μεταρρύθμιση της ΕΕ με βάση τον ευρωρεαλισμό, τον σεβασμό στην κυριαρχία των εθνών και την οικονομική ανάκαμψη, την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα. Το κόνσεπτ του ευρωρεαλισμού περιγράφεται ως μια νέα κατεύθυνση για την ΕΕ, ως μια κοινότητα εθνών που συνεργάζονται σε τομείς κοινού ενδιαφέροντος, που μπορούν να προωθηθούν καλύτερα μέσα από τη συνεργασία. Θεωρεί ότι η ΕΕ στην υφιστάμενη μορφή της είναι πολύ συγκεντρωτική, πολύ φιλόδοξη και πολύ απομακρυσμένη από τον μέσο πολίτη.

«Πιστεύουμε στην επαναφορά της κοινής λογικής στις Βρυξέλλες, προωθώντας την ίση μεταχείριση των κρατών μελών, την δημοσιονομική υπευθυνότητα, την εξεύρεση νέων τρόπων για να ενώνονται οι άνθρωποι και οι επιχειρήσεις, τη δημιουργία λύσεων για την μεταναστευτική κρίση και την τρομοκρατική απειλή και την υιοθέτηση μιας διεθνούς προσέγγισης για ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ στην παγκόσμια σκηνή», αναφέρει.

Ως προτεραιότητες, το ECR προσδιορίζει τη δημιουργία θέσεων εργασίας και ευημερίας και την ανάκαμψη από την πανδημία, την προστασία των πολιτών και των συνόρων, τον σεβασμό των δικαιωμάτων και της κυριαρχίας των κρατών μελών, την προστασία του παγκόσμιου περιβάλλοντος με κόστος που μπορεί οικονομικά να γίνει ανεκτό, τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της ΕΕ και τη συνεργασία με τους διεθνείς εταίρους.

Ταυτότητα και Δημοκρατία (ID)

Η ευρωομάδα Ταυτότητας και Δημοκρατίας είναι η δεύτερη πιο μικρή στο υφιστάμενο Κοινοβούλιο με 59 μέλη. Δεν συνδέεται με κάποιο κόμμα στην Κύπρο.

Τα μέλη της βασίζουν το πολιτικό τους πρότζεκτ στη διατήρηση της ελευθερίας, της κυριαρχίας, της επικουρικότητας και της ταυτότητας των ευρωπαϊκών λαών και εθνών. Θεωρούν ότι ο ευρωπαϊκός πολιτισμός εδράζεται στην ελληνορωμαϊκή και την χριστιανική κληρονομιά και τάσσονται υπέρ της εθελοντικής συνεργασίας μεταξύ κρατών και, ως εκ τούτου, απορρίπτουν την «περαιτέρω εξέλιξη προς ένα ευρωπαϊκό υπερκράτος», καθώς και την εκχώρηση περισσότερων κρατικών εξουσιών στην ΕΕ.

Το ID επιδιώκει την μεταρρύθμιση της ΕΕ με τρόπο που να ενισχύει τις αρχές της επικουρικότητας και της Δημοκρατίας, με περισσότερη άμεση Δημοκρατία, διαφάνεια και λογοδοσία στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Θέτει ως προμετωπίδα του την προστασία της ταυτότητας των λαών και των εθνών της Ευρώπης, υπογραμμίζοντας το δικαίωμα για έλεγχο, ρύθμιση και περιορισμό της μετανάστευσης. Η ομάδα τάσσεται ανοιχτά ενάντια στην ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ. Προωθεί την προάσπιση του Κράτους Δικαίου και της ατομικής ελευθερίας, με ιδιαίτερη έμφαση στην ελευθερία της έκφρασης, και απορρίπτει οποιαδήποτε σχέση, συνεργασία ή συμπάθια προς αυταρχικά ή ολοκληρωτικά καθεστώτα.

Ως προτεραιότητές της, αναφέρει το δικαίωμα των κρατών μελών να ανακτήσουν την κυριαρχία που έχασαν από την ΕΕ και τη μη περαιτέρω εκχώρηση αρμοδιοτήτων. Επίσης, η ID θεωρεί πως η ΕΕ πρέπει να επικεντρωθεί περισσότερο «στην επιστροφή παράνομων και εγκληματιών μεταναστών στις χώρες προέλευσής τους». Τάσσεται επίσης εναντίον σε οποιαδήποτε προσπάθεια επιβολής προϋπολογισμού στην Ευρωζώνη και άμεσης ευρωπαϊκής φορολόγησης.

Ομάδα της Αριστεράς (GUE/NGL)

Η μικρότερη ομάδα στο απερχόμενο ευρωκοινοβούλιο έχει έντονο κυπριακό άρωμα, καθώς δύο από τα 37 μέλη της προέρχονται από το ΑΚΕΛ. Πρόκειται για τους ευρωβουλευτές Γιώργο Γεωργίου και Νιαζί Κιζιλγιουρέκ.

«Η Αριστερά στηρίζει τους εργαζόμενους, το περιβάλλον, τον φεμινισμό, την ειρήνη και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αυτό που μας ενώνει είναι το όραμα μιας ΕΕ που προστατεύει τους ανθρώπους και τον πλανήτη, μια Ευρώπη της ισότητας, της βιωσιμότητας και της αλληλεγγύης», αναφέρει. Η ομάδα τάσσεται έντονα ενάντια στις πολιτικές που εδράζονται στη λογική του ανταγωνισμού, που καθιστούν την ΕΕ πρότζεκτ των ελίτ, όχι των ανθρώπων, όπως δηλώνει.

Στις προτεραιότητές της εντάσσεται η οικονομική δικαιοσύνη, η οποία προϋποθέτει μια οικονομία που εξυπηρετεί τους ανθρώπους, με δίκαιη κατανομή του πλούτου στις κοινωνίες, τις χώρες και τις περιοχές. Σε ό,τι αφορά το περιβάλλον, προκρίνει την προστασία της φύσης και των μικρών αγροτικών και παράκτιων κοινοτήτων και τον αυστηρό έλεγχο των τοξικών χημικών. Στον τομέα του φεμινισμού, η GUE/NGL τονίζει την ανάγκη οι ευρωπαϊκές πολιτικές να λαμβάνουν υπόψιν τη διάσταση του φύλου. Η αξιοπρέπεια, η ισότητα και η αλληλεγγύη αποτελούν τον πυρήνα των απόψεων της ομάδας σε ότι αφορά τα δικαιώματα και τις ελευθερίες, στον οποίο περιλαμβάνεται και το ανθρώπινο σύστημα μετανάστευσης. Η Αριστερά προωθεί επίσης την ειρήνη και την αλληλεγγύη, καθώς και τη Δημοκρατία και την ηθική.