Κάθεται και περιμένει να της στείλουν υποθέσεις η Αστυνομία για να διερευνήσει τις ψευδείς εγγραφές

Τις Επαρχιακές Διοικήσεις αναμένει η Αστυνομία για να της διαβιβάσουν υποθέσεις πολιτών που δήλωσαν ψευδή στοιχεία για τους εκλογικούς καταλόγους. Όπως δήλωσε ενώπιον της Επιτροπής Εσωτερικών της Βουλής, η οποία εξέταζε το θέμα, ο υπαρχηγός Δημήτρης Δημητρίου, θεωρεί ότι ο κάθε Έπαρχος πρέπει να απευθυνθεί στην Αστυνομία.

Μέχρι στιγμής το έχει πράξει μόνο ο Έπαρχος Λευκωσίας, ο οποίος διαβίβασε μία περίπτωση στις 7 Μαΐου και 34 στις 13 Μαΐου, οι οποίες, σύμφωνα με τον κ. Δημητρίου, δόθηκαν οδηγίες για άμεση διερεύνησή τους, ως προς το ενδεχόμενο διάπραξης ποινικών αδικημάτων. Υπενθυμίζεται ότι είχαν υποβληθεί 3560 ενστάσεις, εκ των οποίων έγιναν αποδεκτές οι 1461, δηλαδή ποσοστό 41%. Πρόκειται για πρόσωπα που διαπιστώθηκε ότι δεν υπέβαλαν αληθή στοιχεία, όταν αιτήθηκαν να μεταφέρουν τα εκλογικά τους δικαιώματα σε άλλη περιοχή.

Ο πρόεδρος της Επιτροπής Εσωτερικών, Άριστος Δαμιανού, υπέδειξε στην Αστυνομία πως από τη στιγμή που τέσσερις στις δέκα μετοικήσεις ήταν παράνομες, θα έπρεπε να αξιολογήσει μαζί με την Νομική Υπηρεσία αν τεκμηριώνεται διάπραξη ποινικών αδικημάτων και διερωτήθηκε αν δεν προκύπτει σύμφυτο καθήκον της Αστυνομίας. Κανονικά, πρόσθεσε, έπρεπε να πάει η Αστυνομία στην Υπηρεσία που αποφάνθηκε και να τους ζητήσει τους φακέλους, με την Αστυνομία να θεωρεί ότι, βάσει νόμου, πρέπει οι έπαρχοι να τα διαβιβάσουν.

Από την πλευρά του, βουλευτής του ΔΗΚΟ Πανίκος Λεωνίδου, επεσήμανε ότι όταν περιέρχεται σε γνώση της Αστυνομίας η πιθανή διάπραξη κάποιου αδικήματος, δεν κωλύεται να κάνει τη δουλειά της και να ζητήσει όλα τα στοιχεία για να τα διερευνήσει. Ο κάθε πολίτης έχει ευθύνη να συμμορφώνεται με τους νόμους, τόνισε, και η Αστυνομία ελέγχει αν ο πολίτης λειτούργησε σύννομα. Οφείλουν και οι Επαρχιακές Διοικήσεις να τα παρουσιάσουν στην Αστυνομία και η Αστυνομία να προχωρήσει με τον τρόπο που ξέρει, υπογράμμισε. Μάλιστα, κ. Δαμιανού ανέφερε πως σε διαφορετική περίπτωση, θα ζητήσει να κατατεθεί ο κατάλογος αποδεκτών ενστάσεων και θα αναλάβει η Επιτροπή Εσωτερικών να τον δώσει, καθώς η αναμονή μπορεί να οδηγήσει σε συγκάλυψη και δεν μπορεί η Βουλή να κλείσει τα μάτια της. Πάντως, ο κ. Δημητρίου δήλωσε πως πρόθεση της Αστυνομίας είναι να διερευνήσει όλες τις περιπτώσεις.

Η Επιτροπή εξέτασε αυτεπάγγελτα το φαινόμενο των ενδεχόμενων παρατυπιών στις εγγραφές στους εκλογικούς καταλόγους, ύστερα από εγγραφή του θέματος από τους Βουλευτές του ΔΗΚΟ Χρύση Παντελίδη και Πανίκο Λεωνίδου. Ο κ. Παντελίδης ζήτησε να ενημερωθεί για την έκταση του φαινομένου και για της δυνατότητες πρόληψης και αποφυγής του φαινομένου αυτού μελλοντικά. Επιπλέον ο κ. Λεωνίδου έθεσε το θέμα του ελέγχου από τις Αρχές και της ευθύνης των αρμοδίων Αρχών και της Αστυνομίας.

Από τη συζήτηση προέκυψε ότι έγιναν προσπάθειες από κάποιους ώστε να βραχυκυκλωθεί η διαδικασία των ελέγχων, καθώς σχεδόν οι μισές αιτήσεις μεταφοράς εκλογικών δικαιωμάτων έγιναν την τελευταία στιγμή και ενώ οι κρατικές υπηρεσίες βιάζονταν πάρα πολύ να προχωρήσουν τις διαδικασίες, καθώς έπρεπε να γίνει η υποβολή υποψηφιοτήτων και να ξεκινήσει εγκαίρως η εκτύπωση ψηφοδελτίων. Ο Γενικός Έφορος Εκλογών, Μενέλαος Βασιλείου, ανέφερε μάλιστα πως το φαινόμενο ήταν μαζικό και ενδεχομένως να έγινε εσκεμμένα για να μην υπάρχει χρόνος να γίνουν οι σωστοί έλεγχοι. Ως αποτέλεσμα, οι λειτουργοί είχαν στη διάθεσή τους δύο ημέρες για να ελέγξουν χιλιάδες αιτήσεις, χωρίς να υποστηρίζονται από κάποιου είδους αυτοματοποιημένο σύστημα, που θα διευκόλυνε το έργο τους, καθώς το υφιστάμενο σύστημα είναι 30 ετών. Μάλιστα, συναντούσαν και συνεχώς εμπόδια. Για παράδειγμα, η Έπαρχος Λεμεσού ανέφερε ότι όταν η ίδια τηλεφώνησε σε γυναίκα για έλεγχο και της επεσήμανε ότι στη συγκεκριμένη διεύθυνση διαμένουν κι άλλα άτομα, της ειπε πως της τηλεφωνούν από το σχολείο του μωρού και δεν μπορεί να μιλήσει.

Θα πρέπει, πάντως, να σημειωθεί πως οι ίδιες οι Επαρχιακές Διοικήσεις εντόπισαν προβληματικές αιτήσεις πριν από την υποβολή ενστάσεων, κατά τους δειγματοληπτικούς ελέγχους. Για παράδειγμα, ο Έπαρχος Λευκωσίας ανέφερε στη Βουλή ότι αφαιρέθηκαν 99 άτομα, πριν καν δημοσιευτεί ο κατάλογος.

Ερωτήματα προκύπτουν και για τους κοινοτάρχες των διαφόρων ενοριών που φαίνεται να πιστοποιήσαν τις ψευδείς διευθύνσεις προτού κατατεθούν, ενδεχομένως επειδή δεν ζήτησαν αποδεικτικά στοιχεία. Σύμφωνα με το Υπουργείο Εσωτερικών, δόθηκαν πιστοποιήσεις που στην πορεία αποδείχθηκε ότι δεν ίσχυαν ή σε κάποιες περιπτώσεις πιστοποίησαν κοινοτάρχες άλλων ενοριών. Από τη συζήτηση προέκυψε ότι ακόμα και τα ίδια τα αποδεικτικά στοιχεία είναι ζήτημα, καθώς μπορεί σε μία διεύθυνση να κατοικούν τέσσερις ψηφοφόροι αλλά ο λογαριασμός ρεύματος να είναι στο όνομα μόνο του ενός. Από πλευράς ΑΚΕΛ αναφέρθηκε πάντως πως σε άλλες χώρες η διεύθυνση κατοικίας είναι συνυφασμένη με τον αριθμό δελτίου ταυτότητας και για να διαφοροποιηθεί η διεύθυνση διαφοροποιείται και η ταυτότητα, κάτι που θα αποτελούσε αποτρεπτικό παράγοντα.

Όλες οι πλευρές συμφωνούν, πάντως, ότι θα πρέπει να υπάρξει βελτίωση στο σύστημα, θέμα που αναμένεται να συζητηθεί εκ νέου τον Σεπτέμβριο, στο πλαίσιο των ευρύτερων τροποποιήσεων που θα επιχειρηθούν. Ωστόσω, σύμφωνα με τον κ. Βασιλείου, όσον αφορά την αυτοματοποίηση του νέου συστήματος εκλογών, φαίνεται να χάνεται και η προθεσμία των εκλογών του 2026, αν και το θέμα της αυτόματης εγγραφής προχωρά. Συμπλήρωσε ότι το μεγάλο αγκάθι είναι η δήλωση της διεύθυνσης κι ο έλεγχος, ενώ είπε ότι υπάρχει σκέψη από το Υπουργείου Εσωτερικών να μην επιτρέπεται η μεταφορά εκλογικών δικαιωμάτων έναν χρόνο πριν από τις εκλογές.

Πάντως, για αναχρονιστικά συστήματα έκανε λόγο και η Ένωση Δήμων, λέγοντας ότι συμμετείχε στη διαδικασία για τροποποιητικά νομοσχέδια. Θέση της είναι ότι θα πρέπει οι Δήμοι να δημιουργήσουν μητρώο δημοτών. Από την πλευρά της, η Ένωση Κοινοτήτων επεσήμανε ότι στις κοινότητες υπάρχουν πολλές εξοχικές κατοικίες, οι οποίες όμως έχουν λογαριασμούς ρεύματος και νερού. Την ίδια στιγμή, ανέφερε πως ο νόμος επιτρέπει την μεταφορά εκλογικών δικαιωμάτων σε κοινότητες κάτω των 200 ψηφοφόρων, χωρίς επαρκή ενημέρωση, κάτι που θα πρέπει να αλλάξει.

Πάντως, πρόθεση του ΑΚΕΛ είναι να διαβιβάσει και το ίδιο στοιχεία στην Αστυνομία. Όπως δήλωσε ο Άριστος Δαμιανού, περίπου μία στις δύο ενστάσεις έγιναν αποδεκτές και θα πρέπει να τρέξει η έρευνα για το κατά πόσο ή ποιες από αυτές εμπίπτουν στη σφαίρα της ποινικής δικαιοσύνης. «Επειδή διαπιστώσαμε μια δυσαρμονία στο πώς η Αστυνομία και οι Επαρχιακές Διοικήσεις αντιλαμβάνονται τον νόμο, θέλω να ξεκαθαρίσω ότι υπάρχει δέσμια και θέσμια υποχρέωση να εξετάσουν το σύνολο των ενστάσεων αμέσως και βεβαίως πολιτικά πλέον θεωρούμε ότι πέραν των πολιτών που μπήκαν σε αυτή τη λογική να δηλώσουν λανθασμένα μεταφορά διεύθυνσης, εκεί και όπου τεκμηριώνεται ότι ενδεχομένως κάποιοι υποψήφιοι ή υποψήφιες μαζικά έπαιρναν αιτήσεις με αυτονόητο σκοπό, κατά προτεραιότητα πρέπει να ελεγχθούν και αν τεκμηριώνεται, πάντα με το τεκμήριο της αθωότητας, η ύπαρξη υπόθεσης, θα πρέπει να οδηγούνται αμελλητί ενώπιον της Δικαιοσύνης. Από εκεί και πέρα, ως ΑΚΕΛ, επιφυλασσόμαστε να πούμε περισσότερα πέραν και έξω του κοινοβουλευτικού ελέγχου», δήλωσε.

Πρόσθεσε ότι «στην λανθασμένη κατ’ εμάς ερμηνεία της νομοθεσίας, εάν διαπιστώσουμε ότι δεν θα δοθεί το σύνολο των 1461 αποφάσεων για να διερευνηθούν για ενδεχόμενη διάπραξη ποινικών αδικημάτων, θα φροντίσουμε ότι ο κατάλογος συνολικά να δοθεί στις διωκτικές αρχές». Ο κ. Δαμιανού ανέφερε ότι, εφόσον τεκμηριωθεί ότι κάποιοι διέπραξαν ποινικά αδικήματα, υπάρχουν πρόνοιες της νομοθεσίας που πρέπει να εφαρμοστούν και ενδεχομένως να οδηγήσει σε έκπτωση από αξίωμα. Κληθείς να αναφέρει με ποιο τρόπο θα διωχθούν αυτοί που ενορχήστρωσαν τις ψευδείς δηλώσεις, δεδομένου ότι υπογράφονταν από τους ίδιους τους πολίτες, ανέφερε πως μπορεί να απαντήσει νομικά αλλά δεν θέλει. «Στη δική μου αντίληψη, αυτό που προέχει είναι να υπάρξει πολιτικό name and shame. Και οι πολίτες να κρίνουν κατά πόσον κάποιοι επιτήδειοι εκμεταλλεύτηκαν παράθυρα του νόμου για να προσθέσουν κάποιες ψήφους στη δική τους εκλογική κάλπη».

Από την πλευρά του, ο Πανίκος Λεωνίδου του ΔΗΚΟ, επεσήμανε ότι το φαινόμενο δημιουργεί προβλήματα νομιμοποίησης της Δημοκρατίας. Ερωτηθείς αν είναι ικανοποιημένος από τον τρόπο που λειτουργεί η Αστυνομία και από τις εξηγήσεις που έδωσε, ανέφερε πως «έχω υποβάλει προς τον υπαρχηγό Αστυνομίας ότι, ανεξάρτητα το τι προβλέπει η ειδική νομοθεσία περί Αρχείου Πληθυσμού, δηλαδή προβλέπει τη διαδικασία εγγραφής στους εκλογικούς καταλόγους και καθορίζονται κάποιες προϋποθέσεις, υπάρχει και ο Ποινικός Κώδικας που καθορίζει με συγκεκριμένο τρόπο, σε αρκετά άρθρα, τις περιπτώσεις όπου παραβιάζονται συγκεκριμένα άρθρα, όπως για παράδειγμα η ψευδής δήλωση, η ένορκος δήλωση όταν είναι ψεύτικη ή ο παραπλανητικός τρόπος με τον οποίο λειτούργησαν, όλα αυτά καθορίζονται στον Ποινικό Κώδικα. Άρα η Αστυνομία καθηκόντως, κατά την άποψή μου, έχει υποχρέωση να ζητήσει από τους Επάρχους να της δοθούν όλες οι περιπτώσεις».