Τετ α τετ Μητσοτάκη και Ερντογάν στην Άγκυρα-Λεπτές οι ισορροπίες του ραντεβού

Μπορεί να μπαίνουμε προοδευτικά στο καλοκαίρι, ο καιρός της Άγκυρας, όμως, παραπέμπει στη μεταβατική εποχή μεταξύ του χειμώνα, με μουντάδα, ψύχρα και μερικές αραιές ψιχάλες. Σε αυτό το λεπτό σημείο ισορροπίας, με τα ευμετάβλητα χαρακτηριστικά, βρίσκονται και οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, αν και η αναφορά σε «άνοιξη» θα ήταν μάλλον υπερβολική. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έρχεται για πρώτη φορά στη θητεία του-και στη ζωή του-στην τουρκική πρωτεύουσα για την τέταρτη συνάντησή του με τον κ. Ερντογάν το τελευταίο διάστημα, αυτή τη φορά στο «Λευκό Παλάτι». Είχαν προηγηθεί το Βίλνιους, η Νέα Υόρκη και η Αθήνα και η επίσκεψη είναι η ανταπόδοση της πρώτης επίσκεψης Ερντογάν μετά από χρόνια έντασης στην Ελλάδα.

Ένα βασικό στοιχείο που θα προκύψει από το ραντεβού της Άγκυρας είναι ο οδικός χάρτης των επόμενων ραντεβού. Μητσοτάκης και Ερντογάν αναμένεται να συναντηθούν στη Νέα Υόρκη τον Σεπτέμβριο, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, ενώ θα συμπέσουν και στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον τον Ιούλιο. Πέραν αυτών, όμως, εκκρεμούν και οι συναντήσεις σε χαμηλότερο επίπεδο, οι οποίες πρέπει να μπουν σε έναν νέο κύκλο, με την αντικατάσταση του υφυπουργού Εξωτερικών Μπουράκ Ακτσαπάρ, ο οποίος μετακομίζει στον ΟΗΕ τους επόμενους μήνες, και αφήνει προς ώρας χωρίς συνομιλητή για τον πολιτικό διάλογο και τη θετική ατζέντα τους Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου και Κώστα Φραγκογιάννη.

Χαμόγελα και αγκάθια

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός και ο Τούρκος πρόεδρος προσέρχονται σε αυτή τη συνάντηση με την αμφίπλευρη βούληση το καθεστώς νηνεμίας στη «μεγάλη εικόνα» των ελληνοτουρκικών να διατηρηθεί. Άλλωστε, στην Αθήνα εκτιμούν την μακρά απουσία εναέριων και θαλασσίων προκλήσεων, ενώ η γείτονας έχει κόψει «μαχαίρι» και τη ρητορική για την κυριαρχία των ελληνικών νησιών, τα οποία έχουν μετατραπεί σε…κέντρο Τούρκων διερχομένων με την επταήμερη τουριστική βίζα που έχει γίνει «ανάρπαστη» για τα 10 νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.

Υπό αυτό το πρίσμα, η υποδοχή του κ. Μητσοτάκη σήμερα το απόγευμα (γύρω στις 16:00) αναμένεται να είναι θερμή. Ο πρωθυπουργός και ο Τούρκος ηγέτης θα συνομιλήσουν κατ’ ιδίαν, μαζί με τέσσερις συνεργάτες τους. Ο κ. Μητσοτάκης θα συνοδεύεται από τον Γιώργο Γεραπετρίτη και τη διπλωματική του σύμβουλο Άννα Μαρία Μπούρα, ο Ταγίπ Ερντογάν από τον Χακάν Φιντάν και τον Ακίφ Τσαγατάι Κιλίτς. Το ραντεβού αναμένεται να διαρκέσει περίπου 1,5 ώρα, πριν οι ηγέτες περάσουν στις διευρυμένες συζητήσεις με το σύνολο των αντιπροσωπειών, ενώ θα ακολουθήσουν δηλώσεις και δείπνο, με τον κ. Μητσοτάκη να αναχωρεί ως τις 21:00 από την Τουρκία.

Πίσω από τα χαμόγελα, βεβαίως κρύβονται δυσκολίες στο εγχείρημα της επαναπροσέγγισης. Η μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί λίγες μέρες πριν την έλευση του Κυριάκου Μητσοτάκη ενόχλησε ιδιαίτερα και έκανε ορισμένους να αναρωτιούνται, για ποιον λόγο πηγαίνει ο πρωθυπουργός στο τουρκικό Προεδρικό Μέγαρο. Η απάντηση του κ. Μητσοτάκη είναι ότι, παρά τις δυσκολίες και τις διαφωνίες, είναι καλύτερο να συνομιλούμε από το να μην μιλάμε. Από τουρκικής μεριάς, τίθεται ως «αγκάθι» το ζήτημα των θαλασσίων πάρκων, με την Αθήνα να απαντά ότι η χωροθέτηση γίνεται με περιβαλλοντικά κριτήρια και πάντα σύμφωνα με τις αρχές του διεθνούς δικαίου και διεθνούς δικαίου της θάλασσας.

Οι δηλώσεις και η υφαλοκρηπίδα

Μια κρίσιμη στιγμή στη συνάντηση που θα δώσει και το «πρόσημο» της όλης επίσκεψης του Έλληνα πρωθυπουργού θα είναι οι κοινές δηλώσεις, γύρω στις 18:00. Στο Μέγαρο Μαξίμου, πρώτος μίλησε ο κ. Μητσοτάκης και δεύτερος ο κ. Ερντογάν, ο οποίος έκανε αναφορά σε «ομοεθνείς» του, αναφερόμενος στους μουσουλμάνους της Θράκης. Μετά το τέλος της ομιλίας του, ο κ. Μητσοτάκης «έσπασε το πρωτόκολλο», απαντώντας στον ισχυρισμό του κ. Ερντογάν. Όλοι περίμεναν να τελειώσει η μετάφραση στο αυτί του Τούρκου προέδρου και όταν αυτό συνέβη, αυτός χειροκρότησε και επέτρεψε την ανακούφιση αρκετών εκ των παρισταμένων που δεν ήθελαν τη μετατροπή του ραντεβού σε ροντέο.

Με δεδομένη την εξέλιξη στη Μονή, αλλά και το θέμα των θαλάσσιων πάρκων, και με την πάγια εκκρεμότητα της υπόθεσης της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης, όλοι περιμένουν να δουν πώς θα εξελιχθούν οι σημερινές δηλώσεις, στις οποίες ο κ. Ερντογάν μιλά πρώτος και ο κ. Μητσοτάκης δεύτερος. Θα απαντήσει ο κ. Ερντογάν στον πρωθυπουργό, ο οποίος σκοπεύει να κάνει κάποιες αναφορές με αιχμές; Θα φανεί!

Όλοι, πάντως, παραδέχονται ότι το κλίμα μπορεί να είναι καλύτερο, αλλά ο δρόμος για ουσιαστική συζήτηση αναφορικά με την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ είναι μακρύς. Οι δύο χώρες «γυρίζουν» γύρω από το θέμα, αλλά ακόμα δεν το έχουν «ακουμπήσει». Δεν είναι μόνο ότι απουσιάζει η πολιτική εντολή, είναι ότι τα πράγματα δεν είναι ώριμα. Διότι, μπορεί το κλίμα να έχει βελτιωθεί άρδην, η εμπιστοσύνη, όμως, δεν είναι απόλυτη. Ούτε η συνθήκη απόλυτα ευνοϊκή.

Ελληνοτουρκικές business

Αν κάποιοι έχουν πιάσει το νόημα, πάντως, αυτοί είναι οι άνθρωποι του επιχειρείν, των οποίων η συνεργασία έχει προσφέρει μεγάλες ευκαιρίες τα τελευταία δύο χρόνια. Οι Τούρκοι έχουν αρχίσει να διεισδύουν στο ελληνικό λιανεμπόριο, ενώ στα νησιά του Αιγαίου «τρίβουν» τα χέρια τους με την απόβαση των Τούρκων τουριστών σε off-season εποχή. Τώρα, η σχέση θα «θεσμοποιηθεί» με το Ελληνοτουρκικό Επιχειρηματικό Συμβούλιο, του οποία θα ηγούνται ο εφοπλιστής Γιώργος Προκοπίου και ο Τούρκος μεγάλο-εργολάβος Αντνάν Πολάτ. Από ελληνικής μεριάς έχει «κλειδώσει» και η συμμετοχή του Αχιλλέα Κωνσταντακόπουλου του ομίλου ΤΕΜΕΣ. Η σύνθεση του συμβουλίου θα είναι οκταμελής και θα προσφέρει ευκαιρίες απευθείας συνεννόησης σε κρίσιμους κλάδους για τη διμερή οικονομική και επιχειρηματική συνεργασία. Όπως, βεβαίως, θα λειτουργήσει ως «βήμα» για ανάπτυξη B2B συνεργειών, για τις οποίες λέγεται ότι υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον και στις δύο πλευρές του Αιγαίου.

Πηγή: Πρώτο Θέμα