Ανησυχία για τις τοιχογραφίες στη Μονή της Χώρας μετά την επαναλειτουργία της ως τζαμιού

Υπάρχει εύλογη ανησυχία ότι κινδυνεύουν να υποστούν ζημιές τα αριστουργηματικά ψηφιδωτά και τοιχογραφίες της Μονής της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη, μνημείου της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ, με την απόφαση για λειτουργία του μνημείου ως τζαμιού, λέει στο ΚΥΠΕ ο Διδάκτωρ Βυζαντινολογίας και Καθηγητής στη Θεολογική Σχολή της Εκκλησίας της Κύπρου, Ανδρέας Φούλιας.

Απαντώντας σε ερώτηση για την απόφαση αυτή του τουρκικού κράτους και τις συνέπειές της, ο κ. Φούλιας είπε ότι «οι πρώτες πληροφορίες αναφέρουν ότι έχουν καλυφθεί με κουρτίνες κάποια ψηφιδωτά».

Πρόσθεσε ότι «όπως όμως αντιλαμβάνεστε, όταν ένα μνημείο τέτοιας εμβέλειας - είναι το 2ο σημαντικό μνημείο μετά την Αγία Σοφία - αλλάζει χαρακτήρα και με προσωπική απόφαση του Τούρκου Προέδρου, Ταγίπ Ερντογάν, επαναφέρεται η λειτουργία του ως τζαμιού, υπάρχουν εύλογες ανησυχίες για την τύχη των ψηφιδωτών και τοιχογραφιών του αλλά και του μνημείου γενικότερα».

Όπως είπε ο κ. Φούλιας, «αντιλαμβάνεται κανείς ότι δεν είχε ανάγκη η Κωνσταντινούπολη με τα περίπου 80 χιλιάδες τζαμιά και το Καριγέ Τζαμί, όπως είχε ονομαστεί όταν παλαιότερα είχε ξαναλειτουργήσει για μια περίοδο ως τέτοιο».

Συμπλήρωσε ότι η απόφαση που ελήφθη «είναι μια στρατηγική απόφαση η οποία σκοπό έχει να τονίσει την εθνικιστική αντίληψη των πραγμάτων από πλευράς του τουρκικού κράτους και ειδικά του ιδίου του Ταγίπ Ερντογάν». Αναφέρθηκε στα ψηφιδωτά και στην κάλυψή τους, κάνοντας λόγο για προσπάθεια «να μπουν σε δεύτερη μοίρα αυτά τα σπουδαία έργα τέχνης και να δοθεί προτεραιότητα στην μουσουλμανική χρήση του μνημείου». Αυτό, είπε, «σημαίνει ότι όλα βρίσκονται σε κίνδυνο».

Ο κ. Φούλιας είπε ότι όπως συμβαίνει και στην περίπτωση της Αγίας Σοφίας που επίσης μετατράπηκε σε τζαμί, από τις χιλιάδες κόσμου που μπαίνουν μέσα στο μνημείο, προκλήθηκαν ζημιές στους τοίχους και σε διάφορα άλλα σημεία του σπουδαίου αυτού ναού.

Επεσήμανε ότι ως εκ τούτου, «υπάρχουν εύλογες ανησυχίες για την τύχη των ψηφιδωτών και των τοιχογραφιών διότι και μόνο η είσοδος χιλιάδων ανθρώπων μέσα σε ένα τέτοιο μνημείο πρέπει να γίνεται πάντα με προσοχή και με ιδιαίτερες προφυλάξεις».

Στη δήλωση του στο ΚΥΠΕ ο κ. Φούλιας σημείωσε πως «το μεγάλο ζήτημα είναι πώς αντιδρά η διεθνής κοινότητα» και αναφέρθηκε στην καταδικαστική ανακοίνωση από το Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών σε σχέση με την απόφαση αυτή από πλευράς Τουρκίας.

«Το ερώτημα είναι πώς απαντά η ΟΥΝΕΣΚΟ υπό την προστασία της οποίας βρίσκεται η Μονή της Χώρας, πώς απαντά η ΕΕ, πώς απαντούν τα ομόδοξα ορθόδοξα κράτη», είπε ο κ. Φούλιας.

Εξήγησε ότι η Μονή της Χώρας «είναι ένα μνημείο που η παράδοση το θέλει να έχει ιδρυθεί από τον 6ο αιώνα όμως οι πιο ασφαλείς πληροφορίες είναι ότι ήταν μνημείο της Κομνήνιας Εποχής το οποίο δέχθηκε μεταγενέστερες επεμβάσεις».

Τα σημαντικότερα κειμήλια, τεχνουργήματα που υπάρχουν στη Μονή της Χώρας είναι τα ψηφιδωτά και οι τοιχογραφίες. Όπως είπε ο κ. Φούλιας, τα ψηφιδωτά είναι της Παλαιολόγιας Εποχής, χορηγήθηκαν από τον Θεόδωρο Μετοχίτη, ένα λόγιο κρατικό υπάλληλο, του οποίου μάλιστα σώζεται και το ψηφιδωτό με την αναπαράσταση να προσφέρει στον Χριστό τον ναό.

«Τα ψηφιδωτά αυτά είναι εξαιρετικής τέχνης και ήταν το απόγειο της βυζαντινής τέχνης του ψηφιδωτού», σημείωσε, τέλος.