«Το πρώτο Πάσχα στον καταυλισμό»-Πώς γιόρτασε η Κύπρος την Ανάσταση το 1975

Η ανάσταση του Θεανθρώπου αποτελεί μέρα χαράς και γιορτής για κάθε σπίτι σε όλη την Κύπρο, αφού οικογένειες μαζεύονται για να περάσουν ευχάριστα την Κυριακή του Πάσχα, με γλέντι και ποτό και στη συνέχεια πηγαίνουν στις εκδηλώσεις που διοργανώνονται σε όλη την Κύπρο, όπως είναι τα πασχαλινά «παιχνίδια», όπου μικροί και μεγάλοι έρχονται σε επαφή με την παράδοση. Αυτή είναι η εικόνα που έρχεται στο μυαλό των περισσοτέρων, όταν ακούνε τις λέξεις «Κυριακή του Πάσχα». Όμως, όχι για όλους. Για εκείνους που έζησαν την τουρκική εισβολή του 1974 και αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, για να γλιτώσουν από τις δυνάμεις του Αττίλα, οι εικόνες που έρχονται στο μυαλό είναι διαφορετικές. Καταυλισμοί, ξένοι τόποι, άγνωστα πρόσωπα και η ευχή «μακάρι να επιστρέψουμε σύντομα στα σπίθκια μας».

Ήταν 4 Μαΐου 1975, όταν το ημερολόγιο έγραφε Κυριακή του Πάσχα. Ένα Πάσχα αλλιώτικο από τα προηγούμενα και σίγουρα διαφορετικό από τα επόμενα. Ήταν το πρώτο Πάσχα στην προσφυγιά για χιλιάδες εκτοπισμένους, που έπρεπε να βρουν το κουράγιο να περάσουν εκείνη την ημέρα όσο πιο φυσιολογικά μπορούσαν, ειδικά αν είχαν μικρά παιδιά, ενώ αρκετές οικογένειες ζούσαν μέσα στην αγωνία για την τύχη των δικών τους ανθρώπων, που ήταν αγνοούμενοι. Κάτι που για αρκετούς ακόμη δεν έχει αλλάξει, αφού πενήντα χρόνια μετά, ακόμη ζουν με την ίδια αγωνία και πόνο, αφού δεν έμαθαν τι απέγιναν εκείνοι οι λεβέντες που θυσιάστηκαν για την πατρίδα.

Το μαρτύριο της Κύπρου όλης ήταν εμφανές και μέσα από διάφορα άρθρα στον ημερήσιο τύπο της εποχής. Το Μεγάλο Σάββατο, 3 Μαΐου 1975, η εφημερίδα «Ελεύθερος Λαός» είχε στο πρωτοσέλιδό της ένα κείμενο με τίτλο «Ανάστα Πατρίς μου», του Ιωάννη Σπανού, ο οποίος ανέφερε πως η «επί του ξύλου του μαρτυρικού σταυρού της κρεμάμενη πατρίς», ήταν ο δραματικότερος συμβολισμός, αφού μέσα στον πόνο και τα πάθη της, η Κύπρος έκλαιγε για την προδοσία που την οδήγησε στο διαχωρισμό. Στη συνέχεια αναφέρθηκε στα γεγονότα της σταύρωσης του Χριστού, για να κάνει μία σύγκριση για με την κυπριακή τραγωδία, καταλήγοντας ότι ο λαός ελπίζει και προσδοκά την ανάσταση της πατρίδας, όπως ο χριστιανισμός την Ανάσταση του Κυρίου.

Το μήνυμα του Μακαρίου

Το Μεγάλο Σάββατο ήταν και η ημέρα που αναγνώστηκε στις εκκλησίες της Κύπρου και το μήνυμα του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, ο οποίος ήταν και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. «Δεν θα καμφθώμεν υπό το βάρος του Σταυρού» ήταν το πρωτοσέλιδο των εφημερίδων, για να προβάλει το μήνυμα του Προκαθήμενου της Εκκλησίας της Κύπρου. «Αι δοκιμασίαι δεν θα είναι ατέρμονες», ήταν ο υπότιτλος, ενώ στο μήνυμά του, ο Αρχιεπίσκοπος Μακαάριος έλεγε «φέροντες επ’ ώμων τον βαρύν σταυρό του μαρτυρίου, ανερχόμεθα τον Κυπριακόν Γολγοθάν, δια πολλοστήν ήδη φορά. Αλλά δεν καμπτόμεθα και δεν λυγίζομεν υπό το βάρος του σταυρού. Υπό την πίεσιν των συμφορών και των δεινών δεν απελπιζόμεθα και δεν απογοητευόμεθα».

Στην ίδια εγκύκλιο, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέφερε πως εννέα παιδάκια που ήταν εγκλωβισμένα στην Καρπασία, μακριά από την οικογένειά του, θα μεταφέρονταν στη Λευκωσία, μετά από συνεννόηση της Υπηρεσίας Ανθρωπιστικών Θεμάτων, με τις «αρχές» των κατακτητών.

Το επίδομα που είχε αποφασίσει η Κυβέρνηση

Σημειώνεται πως η Κυβέρνηση είχε αποφασίσει, σύμφωνα με τον τύπο της εποχής, όπως καταβληθεί έκτακτο χρηματικό πασχαλινό επίδομα στους εκτοπισθέντες για να μπορέσουν να γιορτάσουν το Πάσχα. Στο δημοσίευμα για τη συγκεκριμένη απόφαση αναφερόταν ότι «το έκτακτον πασχαλινό επίδομα θα καταβληθή εις όλας τα οικογένειας, αι άποραι ελάβον χορήγημαν τον Απρίλιο».

«Το πρώτο Πάσχα στους καταυλισμούς»

Αρκετοί εκτοπισθέντες και πρόσφυγες, που δεν είχαν που την κεφαλή κλίναι, πέρασαν την ημέρα της Αναστάσεως του Θεανθρώπου στους καταυλισμούς, εκεί που ήταν ο χώρος διαμονής τους. Οι καταυλισμοί είχαν γίνει τα καταφύγια για εκείνους τους ανθρώπους, που μέσα στον πόνο και τη δυστυχία, ενώθηκαν με τους γύρω τους και στήριζε ο ένας τον άλλο.

Τους καταυλισμούς επισκέφθηκε ο τότε Προεδρεύων της Δημοκρατίας, Τάσσος Παπαδόπουλος, ο οποίος μοίρασε πασχαλινά δώρα, την Κυριακή του Πάσχα, συνοδευόμενος από τον τότε υπουργό Εργασίας και τον Πρέσβη της Ελλάδας. Οι εικόνες στον τύπο έδειχναν και δύο μικρά παιδιά, την ώρα που τσούγκριζαν τα αυγά τους, έξω από το αντίσκηνο που διέμεναν.

Οι εκδηλώσεις σε όλες τις επαρχίες

Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι και σε αυτή την γιορτινή κατά τα άλλα ημέρα, οι γυναίκες έδειξαν ξανά το αγωνιστικό τους φρόνιμα, αφού πραγματοποίησαν καθιστές εκδηλώσεις σε όλες τις ελεύθερες επαρχίες, για να στείλουν το μήνυμα ότι ο αγώνας για απελευθέρωση δεν θα σταματήσει. Στο πλευρό τους τάχθηκαν αρκετές οργανώσεις, όπως η ΠΟΕΔ, η ΠΕΟ κι άλλες, δείχνοντας με αυτό τον τρόπο ότι μπροστά στο καλό της πατρίδας, όλα τα άλλα είναι μικρά.