«Έχουμε δει τα κενά και κάναμε διορθώσεις», απαντούν ΥΠΑΜ και ΕΦ για την έκθεση της Ελεγκτικής

Τη διαβεβαίωση ότι σχεδόν σε όλα τα ευρήματα της Ελεγκτικής Υπηρεσίας (ΕΥ) για το Υπουργείο Άμυνας έχουν γίνει διορθώσεις, ενώ σε όσα απομένουν έχει ξεκινήσει μια διαδικασία εξέτασης, καθώς αυτά απαιτούν θεσμικές διαδικασίες, εξέφρασαν τόσο ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Άμυνας Ανδρέας Λουκά όσο και ο Αρχηγός της Εθνικής Φρουράς, Αντιστράτηγος Γεώργιος Τσιτσικώστας.

Συγκεκριμένα, μιλώντας στη συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ελέγχου η οποία συζήτησε την ετήσια έκθεση της ΕΥ για το Υπουργείο Άμυνας, η οποία δημοσιοποιήθηκε στις 27 Μαρτίου του 2024, ο κ. Λουκά είπε ότι σχεδόν σε όλα τα ευρήματα «έχουμε δει τα κενά και κάναμε διορθώσεις», ενώ «δίνουμε απαντήσεις για όλα», όσα αναφέρονται στην έκθεση.

Από την πλευρά του, στην πρώτη παρουσία του στην Επιτροπή Ελέγχου από την ημέρα διορισμού του, ο Αντιστράτηγος Γεώργιος Τσιτσικώστας διαβεβαίωσε ότι από μια πληθώρα παρατηρήσεων της ΕΥ «τα περισσότερα έχουν αποκατασταθεί, έγιναν ενέργειες», ενώ «για αυτά που δεν έχουν αποκατασταθεί, τουλάχιστον έχουν επισημανθεί και έχει ξεκινήσει μια διαδικασία εξέτασης», καθώς κάποια χρειάζονται θεσμικές διαδικασίες.  

Για όλα τα ευρήματα της ΕΥ «υπάρχει μέριμνα», σημείωσε.

Με τη σειρά της η ανώτερη Λειτουργός της ΕΥ Άννα Ηρακλέους, αφού σημείωσε ότι σε ορισμένες περιπτώσεις λήφθηκαν από το Υπουργείο Άμυνας διορθωτικά μέτρα, αναφέρθηκε στα σημαντικότερα ευρήματα του οικονομικού και διαχειριστικού ελέγχου της ΕΥ.

Σχολιάζοντας το εύρημα της ΕΥ ότι παρόλο που το Γενικό Επιτελείο Εθνικής Φρουράς (ΓΕΕΦ) επισήμανε από το 2012 στο ΥΠΑΜ την ανάγκη συνομολόγησης σύμβασης με την Αρχή Τηλεπικοινωνιών Κύπρου (ΑΤΗΚ), για την παροχή τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών στην Εθνική Φρουρά και το Υπουργικό Συμβούλιο (ΥΣ) εξέδωσε σχετική Απόφαση από το 2017, δεν έχει σημειωθεί μέχρι στιγμής οποιαδήποτε ουσιαστική εξέλιξη και ότι το ύψος των εν λόγω υπηρεσιών ανήλθε στα €3,12εκ. το 2022 και τα αποτελέσματα του ελέγχου κατέδειξαν ενδεχόμενη έμμεση κρατική ενίσχυση προς την ΑΤΗΚ, ο κ. Λουκά είπε ότι «η ΑΤΗΚ είναι ο μόνος παροχέας της ΕΦ» καθώς «δεν μπορούμε να μπούμε σε ανταγωνιστικές διαδικασίες», ενώ «οι τιμές που μας χρεώνουν είναι οι τιμές αγοράς».

Αναφέροντας ότι το Υπουργείου βρίσκεται «σε μια διαδικασία τα τελευταία δύο χρόνια να καταλήξουμε σε μια οριστική συμφωνία», ο ΓΔ του ΥΠΑΜ εξήγησε πως λόγω του ότι «έχουμε να ενσωματώσουμε σε αυτή τη συμφωνία και ένα μεγάλο πρότζεκτ», αναμένεται «όλα αυτά να οριστικοποιηθούν» και να υπάρξει συμφωνία μέχρι το τέλος του έτους. 

Σχολιάζοντας εύρημα της ΕΥ για καταβολή επιδόματος στους Συμβασιούχους Υπαξιωματικούς (ΣΥΠ), ο κ. Λουκά είπε ότι σχετική επιστολή της Νομικής Υπηρεσίας «μας άνοιξε τον δρόμο για να δώσουμε αυτό το ωφέλημα σε συνεννόηση με το Υπουργείο Οικονομικών αλλά και με την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου και ενσωμάτωση αυτού του επιδόματος στους προϋπολογισμούς του κράτους», ενώ διερωτήθηκε πως προκύπτει ότι είναι παράνομο αυτό το επίδομα.  

Σε σχέση με αναφορά της ΕΥ ότι σε αποθήκες πυρομαχικών Μονάδας δεν τηρούνταν οι κανόνες ασφάλειας που καθορίζονται στη σχετική Πάγια Διαταγή (ΠαΔ) του ΓΕΕΦ, ο κ. Λουκά είπε ότι «λόγω του ότι έχουμε το σύνδρομο της έκρηξης του Μαρί ο κόσμος ανησυχεί», ενώ παραδέχθηκε πως «σίγουρα υπάρχουν κάποιες ατέλειες στη σήμανση», αλλά «το μυαλό του κόσμου πάει πάντα στο κακό».

Από το Μαρί μέχρι το 2023 έχουν αναγερθεί 23 νέες αποθήκες φύλαξης πυρομαχικών και «είναι σε πολύ καλά επίπεδα ασφαλείας», υπογράμμισε.

Αναφορικά με υπαξιωματικό που υπηρετεί με τον σύζυγο της στην πρεσβεία της Κύπρου στο Παρίσι, ο κ. Λουκά είπε ότι «υπήρχε αίτημα από την συγκεκριμένη συνάδελφο» προς το Υπουργείο Εξωτερικών, το οποίο την αξιολόγησε και «υπηρετεί έναντι κενής θέσης γραμματειακού προσωπικού και όχι κάτω από τις αρμοδιότητες και τις ευθύνες του συζύγου της (υπηρετεί σε άλλο τομέα της πρεσβείας) για να καλύψει τις ανάγκες της πρεσβείας και μάλιστα με πιο χαμηλό κόστος, αν φέρναμε τοπικό προσωπικό ή προσωπικό από την Κύπρο που δυσκολεύεται το Υπουργείο Εξωτερικών να βρει».

Είπε ακόμη ότι η υπαξιωματικός εκτελεί στην πρεσβεία καθήκοντα παρόμοια με αυτά που εκτελούσε στην Κύπρο (καθήκοντα αρχείου).

Επιπλέον, ο ΓΔ του ΥΠΑΜ είπε ότι στην συγκεκριμένη υπάλληλο της ΕΦ καταβάλλεται μόνο ο μισθός της, χωρίς επιδόματα, ενώ σημείωσε πως δεν υπήρξε άλλο σχετικό αίτημα από προσωπικό της ΕΦ και αυτό ήταν το μοναδικό.

«Θέση του Υπουργείου Άμυνας είναι πως εκεί και όπου μπορεί να αξιοποιηθεί στέλεχος της ΕΦ να συνδράμει θετικά γιατί θέλουμε να δώσουμε κίνητρο να βρίσκουμε αξιωματικούς να πηγαίνουν στις πρεσβείες», πρόσθεσε.

Ερωτηθείς από την Βουλευτή του ΑΚΕΛ Ειρήνη Χαραλαμπίδου αν η θέση της υπαξιωματικού στην Κύπρο έχει πληρωθεί, ο κ. Λουκά απάντησε αρνητικά και πρόσθεσε ότι υπάρχει «τεράστιος αριθμός κενών θέσεων υπαξιωματικών».

Η κ. Χαραλαμπίδου αναφέρθηκε σε μια άλλη περίπτωση, όπου η Κυπριακή Δημοκρατία επειδή ήθελε να βολέψει κάποιον, όπως είπε, «και να τον στείλει στις Βρυξέλλες, έστειλε την γυναίκα του που ήταν δασκάλα, την πλήρωνε με μισθό για τρεις μήνες και καθόταν στο σπίτι κάνοντας παρέα στον σύζυγο της, απλά γιατί είχε τα μέσα και εξαργύρωσε ρουσφέτι».

Ανέφερε επίσης ότι στην προκειμένη περίπτωση προκύπτει ότι «το ΥΠΑΜ για να ενθαρρύνει τους οικογενειακούς θεσμούς αν ο σύζυγος σας υπηρετεί (στο εξωτερικό) μπορείτε να πάτε και εσείς» και ζήτησε να θεσμοθετηθεί το θέμα για να είναι καθαρό το ΥΠΑΜ.

Ο κ. Λουκά αναφέρθηκε σε άλλο σχετικό αίτημα που απορρίφθηκε στελέχους της ΕΦ για να απασχοληθεί σε διπλωματική αποστολή στο Λουξεμβούργο όπου δεν υπήρχε δυνατότητα αυτή.

Εξάλλου, ο Αρχηγός της ΕΦ, Αντιστράτηγος Γεώργιος Τσιτσικώστας είπε ότι για τον ίδιο ήταν «πάρα πολύ περίεργο το σύστημα, η διαδικασία» ελέγχου και το ότι «η ΕΥ έφθασε να μπαίνει μέσα στις αποθήκες».

Ανέφερε ότι στην προσπάθεια του ελέγχου που είναι βασικό στοιχείο της λειτουργίας του στρατού, ένα τμήμα του αποτελεί και η απόδοση ευθυνών και πρόσθεσε ότι όσες επιθεωρήσεις και ελέγχους γίνουν και «στο τέλος να φθάνουμε στην αποκατάσταση των παρατηρήσεων και σε διορθώσεις, η λειτουργία του στρατού βασίζεται και στην απόδοση ευθυνών».

Αναφορικά με τα πυρομαχικά, ο Αρχηγός της ΕΦ είπε ότι το θέμα αυτό είναι «τόσο σοβαρό και κρίσιμο που ορισμένες πτυχές του δεν είναι προς δημοσιοποίηση» και αναφέρθηκε σε στοιχεία της έκθεσης που δεν θα πρέπει να δημοσιοποιούνται «και για λόγους ασφαλείας από τον εχθρό και για λόγους εντυπώσεων που δημιουργούνε αίσθημα ανασφάλειας στον πληθυσμό».  

Ανέφερε επίσης ότι το θέμα των πυρομαχικών «έχει φθάσει μέχρι τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, έγιναν ενημερώσεις» και πολύμηνη και πολύ λεπτομερής επιθεώρηση (από τον Σεπτέμβριο του 2023 με την ανάληψη των καθηκόντων του), ολοκληρώθηκε τέλος Νοεμβρίου» και έγινε παρουσίαση στον Υπουργό Άμυνας Βασίλη Πάλμα, ο οποίος παρουσίασε τα αποτελέσματα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.  

Αναφορικά με εύρημα της ΕΥ ότι μονάδα της ΕΦ εξακολουθούσε να τηρεί στις εγκαταστάσεις της σημαντική ποσότητα χειροβομβίδων που κρίθηκαν ακατάλληλες από το ΓΕΕΦ, ο κ. Τσιτσικώστας είπε ότι «οι χειροβομβίδες και κάθε πυρομαχικό έχουν κανόνες ασφαλείας οι οποίοι τηρούνται» και πρόσθεσε πως «αν κάποιο πυρομαχικο θεωρούμε ότι δεν είναι πλέον αξιόπιστο να χρησιμοποιηθεί δεν έχει σχέση με την επικινδυνότητα του».

«Αν κρίνω ότι το πυρομαχικό δεν είναι αξιόπιστο σημαίνει ότι δεν θα μου αποδώσει το επιθυμητό αποτέλεσμα και ως τούτου είναι προς απόσυρση», ανέφερε και πρόσθεσε πως «μέχρι να αποσυρθεί πάντοτε υπάρχει κάποιος χρόνος».

Επιπλέον, ο Αρχηγός της ΕΦ είπε πως «ό,τι είναι γραμμένο στην πάγια διαταγή γίνεται με βάση την επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα της ΕΦ και των στελεχών της», ενώ ανέφερε ότι «ο αξιωματικός υπηρετεί στο εξωτερικό για πολλούς λόγους» και πρόσθεσε ότι «την ΕΦ περισσότερη την ενδιαφέρει η απόκτηση εμπειριών».

«Η επιθυμία και επιδίωξη της ΕΦ είναι αυτό να γίνεται σε όσο περισσότερους αξιωματικούς γίνεται», πρόσθεσε.

Αναφορικά με το θέμα των αποδοχών, ο κ. Τσιτσικώστας είπε ότι το θέμα αυτό απασχολεί την ΕΦ «γιατί είναι θέμα που απασχολεί τις οικογένειες», προσθέτοντας ότι «αν υπάρχει κάπου θέση που μπορεί να υπηρετήσει η σύζυγος ή ο σύζυγός τότε στο πλαίσιο της εξυπηρέτησης της μέριμνας του προσωπικού και της οικογένειας γίνεται προσπάθεια να τοποθετείται εκεί όχι όμως παίρνοντας τις αποδοχές του εξωτερικού».

«Όταν δεν υπάρχει κάποια θέση να υπηρετήσει, τότε δίνουμε άδεια άνευ απολαβών», πρόσθεσε.

Ολοκληρώνοντας στην τοποθέτηση του, ο Αρχηγός της ΕΦ είπε ότι «η δημοσιοποίηση της έκθεσης θα πρέπει για την ΕΦ να έχει μια ιδιαίτερη αντιμετώπιση», καθώς όχι μόνο ο εχθρός αποκτά εικόνα για την ΕΦ αλλά και γιατί αυτό «έχει σχέση με το ηθικό του κόσμου».

«Αν δημοσιοποιώ τα πάντα πλήττω όλες αυτές τις διαδικασίες. Ζητώ καλύτερη συνεργασία. Δεν ζητώ να κρύψουμε τα άπλυτα μας», είπε μεταξύ άλλων ο κ. Τσιτσικώστας.

Σε σχέση με αίτημα του ΥΠΑΜ για έγκριση 92 κρίσιμων θέσεων τεχνικού προσωπικού για τις οποίες αναμένεται η έγκριση από το Υπουργείο Οικονομικών, ο Πρόεδρος της Επιτροπής Ζαχαρίας Κουλίας έκανε δεχτή εισήγηση του Βουλευτή της ΔΗΠΑ Αλέκου Τρυφωνίδη και ζήτησε από την γραμματεία της Επιτροπής να ετοιμαστεί επιστολή για να σταλεί στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας με κοινοποίηση στον Υπουργό Οικονομικών Μάκη Κεραυνό και στον Υπουργού Άμυνας, με την οποία να ζητείται η έγκριση των συγκεκριμένων θέσεων.

Επίσης, ο κ. Κουλίας ζήτησε από την εκπρόσωπο της ΕΥ να προβεί σε έλεγχο σε ό,τι αφορά την τροφοδοσία της ΕΦ, αλλά και για την τροφοδοσία των νοσοκομείων όπου «τώρα αγοράζουν φαγητά από έξω για να ταΐζουν τους ασθενείς», όπως είπε.

Επιπλέον, ο Πρόεδρος της Επιτροπής είπε ότι έχει ζητήσει από το Τμήμα Φορολογίας να δώσει στοιχεία σε σχέση με τις εισπράξεις για την άμυνα από το 2008.

Μιλώντας κατά τη συνεδρία, η Βουλευτής του ΔΗΣΥ Ρίτα Σούπερμαν είπε ότι «είναι ευχάριστο που στην παρούσα έκθεση του Γενικού Ελεγκτή δεν προέκυψαν ζητήματα εκμετάλλευσης δημοσιονομικών πόρων», ενώ αναφέρθηκε σε απόρρητα θέματα της ΕΦ «που δεν μας αφορούν και δεν πρέπει να τα αγγίζουμε».

Είπε ακόμη ότι «εντοπίστηκαν διαδικαστικά προβλήματα» και προβλήματα που υπάρχουν ευρύτερα στη δημόσια υπηρεσία όπως ελέγχου του προσωπικού και πρόσθεσε ότι «είναι σοβαρά αυτά τα ζητήματα».

Αναφορικά με την απόσπαση του ζεύγους στην πρεσβεία της Κύπρου στην Γαλλία, η κ. Σούπερμαν είπε ότι «αν και εφόσον έγινε νόμιμα – αν ο ίδιος ο νόμος δίνει αυτή τη δυνατότητα – τότε δεν νομιμοποιούμαστε να το θέσουμε ως το μέγιστο θέμα που αφορά το Υπουργείο Άμυνας».

Εξάλλου, σε δηλώσεις μετά τη συνεδρία, ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Κώστα Κώστα είπε ότι υπάρχουν πολλά ζητήματα που πρέπει να ληφθούν μέτρα, προσθέτοντας ότι «το πρώτο είναι το ζήτημα της ασφάλειας στην ΕΦ».

Ανέφερε ότι υπήρξαν τρία θανατηφόρα τον τελευταίο ενάμιση χρόνο όπου «χάσαμε εντελώς άδικα τρία στελέχη της ΕΦ, ενώ πρόσφατα είχαμε το ατύχημα με την χειροβομβίδα και τον σοβαρό τραυματισμό στελέχους της ΕΛΔΥΚ», προσθέτοντας ότι «πρέπει να λαμβάνονται μέτρα ούτως ώστε να αποφεύγονται είτε τα ανθρώπινα λάθη είτε η χρησιμοποιήσει εξοπλισμού ο οποίος έχει τα οποιαδήποτε προβλήματα».

Ο κ. Κώστα είπε ακόμη ότι «θα πρέπει να γίνει μια έκθεση από την ΕΥ αναφορικά με το πρόγραμμα σίτισης στην ΕΦ για να δούμε την ποιότητα του φαγητού και κυρίως το κόστος».

Αναφέρθηκε επίσης στην ανάγκη ελέγχου για να δούμε κατά πόσον υπάρχει μεγάλος αριθμός στελεχών της ΕΦ κυρίως αξιωματικών και υπαξιωματικών στο ΥΠΑΜ και στο ΓΕΕΦ και αυτοί οι άνθρωποι, όπως είπε, «αν δεν είναι αναγκαίοι να καταλήξουν στις μονάδες της ΕΦ εκεί που πρέπει να υπηρετούν».

Είπε ακόμη ότι σημαντικό το οποίο είναι στην έκθεση και φωνάζει το ΑΚΕΛ «εδώ και αρκετά χρόνια είναι το γεγονός ότι στο παρελθόν στη βάση μιας πάγιας διαταγής που είχε εκδοθεί από τον τότε Υπουργό Άμυνας υπολογίζεται ως χρόνος διοίκησης η διοίκηση που έκαναν κάποιοι αξιωματικοί όχι σε μονάδες της ΕΦ αλλά σε άλλους χώρους όπου ασκούσαν διεύθυνση και όχι διοίκηση».

Ανέφερε επίσης ότι άλλο σημαντικό είναι ότι «χάνεται η τεχνογνωσία στην ΕΦ όταν συνταξιοδοτούνται τεχνίτες που έχουν την τεχνογνωσία να επιδιορθώνουν και να συντηρούν οπλικά συστήματα με αποτέλεσμα να γλυτώνει η Δημοκρατία πολλά εκατομμύρια αν τα στέλναμε στο εξωτερικό ή αν φέρναμε ξένους εμπειρογνώμονες» και πρόσθεσε ότι έχουν ζητηθεί αυτές οι θέσεις «και το ΥΠΟΙΚ πρέπει να απαντήσει θετικά».

Ο κ. Κώστα αναφέρθηκε στο θέμα της μετάθεσης αξιωματικού σε πρεσβεία του εξωτερικού μαζί με την σύζυγο του, λέγοντας ότι δόθηκαν σήμερα διευκρινίσεις και το ΑΚΕΛ "δεν είναι ικανοποιημένο από τις απαντήσεις", προσθέτοντας ότι "δεν μπορεί να είναι απάντηση ότι δεν είχαμε άλλο αίτημα στο παρελθόν".

"Θεωρούμε ότι αυτή η διαδικασία πρέπει να θεσμοθετηθεί, να γίνει αλλαγή στη νομοθεσία έτσι ώστε να μην υπάρχουν διακρίσεις αν υπάρχουν" και να εξετάζονται τα σχετικά αιτήματα στην βάση αξιοκρατίας, πρόσθεσε. 

Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ Αλέκος Τρυφωνίδης είπε ότι οι επισημάνσεις της ΕΥ για σημαντικότατα θέματα του ΥΠΑΜ έχουν αναδειχθεί και «τόσο ο ΓΔ του ΥΠΑΜ όσο και ο Αρχηγός της ΕΦ διαβεβαίωσαν για τη συμμόρφωση σε πάρα πολλές επισημάνσεις του Γενικού Ελεγκτή», ενώ σε άλλα σημεία της έκθεσης «είναι σε πορεία ευθυγράμμισης».

Ο κ. Τρυφωνίδης αναφέρθηκε επίσης στις συμβάσεις του ΥΠΑΜ με την ΑΤΗΚ που «τρέχουν με γοργούς ρυθμούς για να τελειώσουν τον ερχόμενο Ιούνιο για να δοθεί η δυνατότητα χρησιμοποιώντας τις υποδομές της ΑΤΗΚ ούτως ώστε η ΕΦ να εγκαταστήσει συστήματα ασφάλειας».

Σε σχέση με τον έλεγχο των αποθηκών της ΕΦ, ο κ. Τρυφωνίδης είπε ότι «και σε αυτό υπάρχει μεγάλη πρόοδος» με τις επισημάνσεις της ΕΥ, ενώ σε σχέση με το θέμα των πυρομαχικών, ανέφερε ότι υπήρξαν διαβεβαιώσεις πως «γίνονται όλες οι αναγκαίες ενέργειες για την απομάκρυνση τους και την καταστροφή τους».

Αναφέρθηκε επίσης στις διαβεβαιώσεις του ΓΔ του ΥΠΑΜ ότι τα θέματα ασφάλειας είναι ύψιστης προτεραιότητας, ενώ σε σχέση με το θέμα της τροφοδοσίας των τροφίμων, ο κ. Τρυφωνίδης είπε ότι υπάρχουν καταγγελίες για την ποιότητα και για την ποσότητα του φαγητού.

Πρόσθεσε ότι ο ΓΔ του ΥΠΑΜ, ο Αρχηγός της ΕΦ και η ΕΥ έδωσαν διαβεβαιώσεις για την διερεύνηση του θέματος.

Ανέφερε επίσης ότι αναδείχθηκε και «η σοβαρότατη της έλλειψη τεχνικών στο ΥΠΑΜ» που αποτελεί το 25% του συνολικού αριθμού των τεχνικών και δεν εγκρίθηκαν από το ΥΠΟΙΚ και μετά από εισήγηση του θα σταλεί σχετική επιστολή για άμεση αποδέσμευση των 92 κενών θέσεων «για να γίνεται η σωστή συντήρηση των οπλικών μας συστημάτων και να μην χάνεται η τεχνογνωσία».