Στην πεπατημένη τα κόμματα-Ψηφοδέλτια με λίγες, κυρίως συνεργαζόμενες γυναίκες

Για άλλη μία φορά τα περισσότερα κόμματα δεν κατάφεραν να επιτύχουν την έμφυλη ισότητα σε επίπεδο ψηφοδελτίων. Ακόμη και σε αυτά των Ευρωεκλογών, για τα οποία έπρεπε να βρουν μόλις έξι υποψήφιους η κάθε μία, μόλις τρεις από τις πολιτικές δυνάμεις που εκπροσωπούνται στη Βουλή των Αντιπροσώπων κατάφεραν να επιτύχουν το τρία-τρία, με αποτέλεσμα από τους συνολικά 48 υποψήφιους τους, μόλις οι 17 ή ποσοστό 35,4% να είναι γυναίκες. Τα πράγματα είναι ακόμη πιο τραγικά σε ό,τι αφορά τα υψηλόβαθμα αξιώματα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, καθώς αρκετοί Δήμοι με πολλαπλούς υποψηφίους, δεν έχουν ούτε μία γυναίκα υποψήφια για τη Δημαρχία ή την Αντιδημαρχία.

Η αποτυχία αυτή διαφαινόταν από το στάδιο των διεργασιών, εδώ και κάποιους μήνες, καθώς το πρόβλημα είναι διαχρονικό και δεν βρίσκεται συνήθως ψηλά στην ατζέντα των κομματικών ηγεσιών. Ορισμένες δυνάμεις είναι πιο ευαίσθητες από ό,τι άλλες στα θέματα ισότητας και κάποιοι βρίσκουν λύσεις μέσα από τον δρόμο των ποσοστώσεων, όμως στο τέλος της ημέρας πολλοί στρέφονται στην «ευρύτερη κοινωνία» για να αναζητήσουν γυναίκες, επειδή δεν έχουν τους μηχανισμούς και την προθυμία να εξελίξουν τις γυναίκες που έχουν στις τάξεις τους σε στελέχη πρώτης γραμμής. Το αποτέλεσμα είναι είτε να μην έχουν αρκετές γυναίκες να ρίξουν στην μάχη των εκλογών, είτε κάποιες από τις γυναίκες στελέχη τους να ξεκινούν την κούρσα αρκετά μέτρα πίσω από τους πολύ πιο προβεβλημένους και πολιτικά ζυμωμένους άντρες που συστηματικά προωθούν περισσότερο.

Όταν δεν υπάρχουν αρκετές γυναίκες στα ψηφοδέλτια, είναι πιο δύσκολο για τους ψηφοφόρους να βρουν υποψήφιες με τις οποίες συνταυτίζονται και επιθυμούν να ψηφίσουν, καθώς οι αντρικές επιλογές που έχουν να αξιολογήσουν είναι πολύ περισσότερες και υπάρχει μεγαλύτερος πλουραλισμός. Όταν, δε, δεν είναι προβεβλημένα πρόσωπα, επειδή προέρχονται από άλλους χώρους εκτός πολιτικής, θα πρέπει πρώτα οι ψηφοφόροι να τις γνωρίσουν και έπειτα να τις ψηφίσουν, κάτι για το οποίο υπάρχει πλέον περιθώριο μόνο μερικών εβδομάδων.

Με ολοκληρωμένο, πλέον, το παζλ των ψηφοδελτίων φαίνεται πως για άλλη μια φορά ότι αρκετά κόμματα έψαξαν για γυναίκες υποψήφιες εκτός των στελεχών τους, ενώ η ίση εκπροσώπηση δεν αποτέλεσε προτεραιότητα για τα περισσότερα από αυτά:

Ο ΔΗΣΥ έχει υποψήφιες δύο γυναίκες. Πρόκειται για την Ελένη Σταύρου, που είναι ευρωβουλεύτρια και ως εκ τούτου θεωρείται στέλεχος πρώτης γραμμής και την Χριστιάνα Ξενοφώντος, που προέρχεται από τη νεολαία του κόμματος και εργάζεται ως κοινοβουλευτική συνεργάτιδα. Επί της ουσίας, λειτούργησαν υπέρ τους οι ποσοστώσεις που προνοούνται στο Καταστατικό του κόμματος, για συμμετοχή γυναικών και νέων, ενώ δεν υπέβαλαν το ενδιαφέρον τους άλλες γυναίκες στελέχη του κόμματος και έτσι η εσωκομματική ψηφοφορία πραγματοποιήθηκε αποκλειστικά ανάμεσα σε άντρες. Ωστόσο και οι δύο γυναίκες που συμπεριέλαβε ο ΔΗΣΥ είναι στελέχη του, όπως και ολόκληρο το ψηφοδέλτιο, στο οποίο υπάρχει εν ενεργεία ευρωβουλευτής και δύο πρώην Υπουργοί.

Το ΑΚΕΛ, αντιθέτως, είναι ένα από τα τρία κόμματα που πέτυχαν το 50-50, καθώς στο ψηφοδέλτιο του βρίσκονται η Σταύρη Καλοψιδιώτη, η Άννα Θεολόγου και η Μέλανη Στέλιου. Στέλεχος του ΑΚΕΛ είναι μόνο η κ. Καλοψιδιώτη, η οποία εργάζεται στο κόμμα εδώ και πολλά χρόνια. Οι άλλες δύο υποψήφιες είναι αποτέλεσμα των ανοιγμάτων που κάνει το ΑΚΕΛ μέσα από την κοινωνική συμμαχία που στήνει, βάση της οποίας είναι τα πρόσωπα που είχαν εργαστεί για την υποψηφιότητα του Ανδρέα Μαυρογιάννη στις Προεδρικές Εκλογές. Βεβαίως, η κ. Θεολόγου υπήρξε βουλεύτρια της Συμμαχίας Πολιτών και ακολούθως ανεξάρτητη, και ως εκ τούτου είναι αρκετά προβεβλημένη πολιτικός. Ωστόσο, η περίπτωση του ΑΚΕΛ είναι ενδεικτική του μοτίβου οι άντρες υποψήφιοι να είναι στελέχη (και μάλιστα δύο εν ενεργεία ευρωβουλευτές) και οι γυναίκες ως επί το πλείστον συνεργαζόμενες.

Το ΔΗΚΟ είναι το δεύτερο παραδοσιακό κόμμα που θα κατέλθει στις Ευρωεκλογές με τρεις άντρες και τρεις γυναίκες. Οι υποψήφιες του είναι η Ελένη Θεοχάρους, η Μαίρη Λάμπρου και η Κατερίνα Χριστοφίδου. Από τις τρεις στέλεχος του ΔΗΚΟ είναι μόνο η κ. Χριστοφίδου, η οποία εργάζεται στο Γραφείο Τύπου του κόμματος τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο η ζύμωσή της με την πολιτική προήλθε από τη δημοσιογραφία και όχι από τις κομματικές δομές. Η κ. Θεοχάρους είναι ένα από τα πιο γνωστά πολιτικά πρόσωπα που διεκδικούν μια θέση στο Ευρωκοινοβούλιο, καθώς έχει ήδη θητεύσει στις Βρυξέλλες, όπως και στην κυπριακή Βουλή. Υπήρξε, επίσης, πρόεδρος κόμματος. Στην περίπτωση του ΔΗΚΟ, όμως, είναι συνεργαζόμενη. Το ίδιο ισχύει και για τη Μαίρη Λάμπρου, που μέχρι πρότινος ήταν Έπαρχος Πάφου. Θα πρέπει να σημειωθεί, πάντως, πως το ΔΗΚΟ έχει και ένα άντρα υποψήφιο, που επιλέχθηκε για την επαγγελματική του πορεία, τον Λεόντιο Κωστρίκη. Την τριάδα των ανδρών, ωστόσο, συμπληρώνουν ένας εν ενεργεία βουλευτής και ένας ευρωβουλευτής.

Το ΕΛΑΜ είναι ένα από τα δύο κόμματα που έχει μόνο μία γυναίκα υποψήφια στις Ευρωεκλογές. Ωστόσο κοίταξε στην ευρύτερη κοινωνία για τους άντρες υποψήφιους και ως εκ τούτου έχει στο ψηφοδέλτιό του τον Μάριο Πελεκάνο και τον Παύλο Ιωάννου. Η Μαρία Νικολάου είναι στέλεχος του ΕΛΑΜ περισσότερο από μία δεκαετία, ενώ από το 2017 εργάζεται ως κοινοβουλευτική συνεργάτιδα του κόμματος. Παρά την πολύχρονη εμπλοκή της, όμως, δεν είναι προβεβλημένο στέλεχος, καθώς το ΕΛΑΜ είναι ένα πολύ προσωποπαγές κόμμα, το οποίο προβάλλει ελάχιστα στελέχη του που δεν βρίσκονται στην πρώτη γραμμή. Το πλέον προβεβλημένο πρόσωπο στο ψηφοδέλτιό του είναι ο Εκπρόσωπος Τύπου, Γεάδης Γεάδη, καθώς και ο κ. Πελεκάνος, ο οποίος ωστόσο έγινε γνωστός από τον ΔΗΣΥ και τη διακυβέρνηση Αναστασιάδη.

Η ΕΔΕΚ έχει δύο γυναίκες υποψήφιες και αποτελούν και οι δύο επιλογές από την ευρύτερη κοινωνία. Πρόκειται για τη δημοσιογράφο Βίβιαν Κανάρη και τη φιλόλογο Παντελίτσα Γιόκκα. Η κ. Γιόκκα έχει προηγούμενη πολιτική εμπειρία, καθώς ήταν υποψήφια στις Βουλευτικές με την Αλληλεγγύη, ωστόσο καμία από τις δύο δεν είναι στέλεχος του κόμματος και δεν ανελίχθηκαν μέσα από τις κομματικές δομές. Αντιθέτως, όλοι οι άντρες υποψήφιοι προέρχονται από την οικογένεια της ΕΔΕΚ, με τους δύο μάλιστα (Ανδρέας Αποστόλου και Ηλίας Μυριάνθους) να είναι εν ενεργεία βουλευτές.

Η ΔΗΠΑ είναι το δεύτερο κόμμα, μετά το ΕΛΑΜ, που επέλεξε να συμπεριλάβει μόνο μία γυναίκα στο ψηφοδέλτιο των Ευρωεκλογών. Πρόκειται για τη Θέμιδα Ανθοπούλου, η οποία είναι αριστίνδην υποψήφια. Είναι γνωστή για την ακτιβιστική της δράση στα ζητήματα αναπηρίας, μετά το εργατικό ατύχημα που υπέστη το 2015 και είναι ΓΓ της Παγκύπριας Οργάνωσης Αποκατάστασης Αναπήρων. Η κ. Ανθοπούλου διαθέτει προηγούμενη πολιτική εμπειρία, καθώς εργάστηκε στο επιτελείο του Τάσσου Παπαδόπουλου και συνεργαζόταν στενά με το προεδρικό ζεύγος την τότε εποχή, μέχρι το ατύχημά της. Η ΔΗΠΑ έχει και έναν άντρα αριστίνδην υποψήφιο, τον Μάριο Χαραλαμπίδη, ο οποίος επίσης είναι γνωστός για το κοινωνικό του έργο. Οι υπόλοιποι υποψήφιοι είναι άντρες στελέχη, με τον Αλέκο Τρυφωνίδη να είναι εν ενεργεία βουλευτής.

Το Κίνημα Οικολόγων, αν και στο παρελθόν έχει επιτύχει πιο ισορροπημένα ψηφοδέλτια σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή γυναικών, αυτή τη φορά έχει μόνο δύο γυναίκες υποψήφιες. Θα πρέπει, ωστόσο, να σημειωθεί ότι τόσο η Μαρία Κολά όσο και η Βάσω Πελεγκάρη είναι στελέχη του, με την κ. Κολά να έχει ανελιχθεί από τη νεολαία στη θέση της αντιπροέδρου τα τελευταία χρόνια. Οι Οικολόγοι δεν ακολούθησαν την πεπατημένη των γυναικών από την ευρύτερη κοινωνία ή άλλους χώρους, καθώς και οι δύο συνεργαζόμενοι υποψήφιοι, ο Οζ Καραχάν (Ένωση Κυπρίων) και ο Πέτρος Χριστοδούλου (Κίνηση Αιχμή) είναι άντρες. Επίσης υποψήφιοι είναι ο βουλευτής του κόμματος Σταύρος Παπαδούρης και ο αναπληρωτής πρόεδρος Άλκης Παπής.

Το Volt είναι ένα κόμμα που ιδρύθηκε στα τέλη του 2023 και το έκανε με συνθήκες της σύγχρονης εποχής, με αποτέλεσμα η ισότητα των φύλων να αποτελεί εξ’ αρχής προϋπόθεση και για την ανάδειξη της ηγεσίας του. Γυναίκα συμπρόεδρός του είναι η Αλεξάνδρα Ατταλίδου, η οποία αν και θεωρείται ανεξάρτητη βουλεύτρια, εκπροσωπεί το κόμμα. Στο ψηφοδέλτιό του βρίσκονται τρεις γυναίκες και τρεις άντρες, οι οποίοι πάνω κάτω είναι στην ίδια μοίρα, υπό την έννοια ότι δεν προϋπήρχαν κομματικές δομές για να αναδείξουν στελέχη, ώστε να μπορεί να γίνει η σύγκριση που γίνεται στα πιο παλιά κόμματα. Υποψήφιες είναι η Ανδρομάχη Σοφοκλέους, η Λύσια Δημητρίου και η Σοφία Βασιλείου, ενώ ο πλέον προβεβλημένος υποψήφιος στο ψηφοδέλτιο του κόμματος είναι ο συγγραφέας Μακάριος Δρουσιώτης.