Ανάλυση BBC: Έξι μήνες πολέμου-Πόσο κοντά είναι το Ισραήλ στην εξόντωση της Χαμάς

Σήμερα 7 Απριλίου συμπληρώνονται έξι μήνες από τότε που οι μαχητές της Χαμάς εισέβαλαν στο Ισραήλ σκοτώνοντας γύρω στους 1.200 ανθρώπους και παίρνοντας εκατοντάδες άλλους ως ομήρους.

Το Ισραήλ υποσχέθηκε να "συντρίψει και να καταστρέψει τη Χαμάς" ώστε να μην αποτελεί πλέον καμία απειλή και να επαναφέρει όλους τους ομήρους στα σπίτια τους. Στον άγριο πόλεμο που ακολούθησε, τουλάχιστον 33.000 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Χαμάς, και μεγάλα τμήματα της Λωρίδας Γάζας έχουν καταστραφεί.

Το Ισραήλ υποστηρίζει ότι έχει σκοτώσει χιλιάδες μαχητές της Χαμάς και ότι έχει καταστρέψει μεγάλο μέρος του τεράστιου δικτύου σηράγγων κάτω από τη Γάζα, το οποίο χρησιμοποίησε η οργάνωση για να πραγματοποιήσει την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου.

Το BBC Verify επεξεργάστηκε τις δημόσιες δηλώσεις και τις αναρτήσεις του ισραηλινού στρατού στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και αξιολόγησε τα στοιχεία.

Πόσοι ηγέτες της Χαμάς έχουν σκοτωθεί;

Πριν από τις 7 Οκτωβρίου, υπήρχαν εκτιμήσεις ότι η Χαμάς διέθετε στη Γάζα 30.000 μαχητές.

Πολλά από τα ανώτερα πολιτικά στελέχη της Χαμάς, όπως ο ηγέτης της Ισμαήλ Χανίγια, ζουν στο εξωτερικό. Ωστόσο, πολλές από τις στρατιωτικές ηγετικές δομές της πιστεύεται ότι βρίσκονται εντός της Γάζας.

Σε πρόσφατη δήλωσή του ο ισραηλινός στρατός ανέφερε ότι έχει σκοτώσει περίπου 13.000 μαχητές της Χαμάς από την έναρξη του πολέμου, χωρίς να αναφέρει πώς υπολόγισε αυτόν τον αριθμό.

Το Ισραήλ δημοσιεύει τα ονόματα μεμονωμένων ηγετών της Χαμάς που εκτιμά ότι σκότωσε.  Το Ισραήλ έχει κατονομάσει έτσι 113 άτομα συνολικά, που στη συντριπτική τους πλειοψηφία σκοτώθηκαν τους πρώτους τρεις μήνες του πολέμου. Ο ισραηλινός στρατός δεν ανέφερε κανένα ανώτερο στέλεχος της Χαμάς ως νεκρό τους τρεις πρώτους του 2024 μέχρι σήμερα.

Στις 26 Μαρτίου, ο ισραηλινός στρατός ανέφερε ότι σκότωσε τον Μαρουάν Ίσα, αναπληρωτή διοικητή της στρατιωτικής πτέρυγας της Χαμάς. Αν ο Ίσα πράγματι σκοτώθηκε, είναι ο πιο υψηλόβαθμος ηγέτης της Χαμάς που σκοτώθηκε  από την έναρξη του πολέμου. Οι ΗΠΑ είπαν ότι πιστεύουν ότι πράγματι σκοτώθηκε ο συγκεκριμένος ηγέτης της ρογάνωσης, αλλά η Χαμάς δεν το επιβεβαίωσε.

Εκτός Γάζας, βρήκε το θάνατο ο πολιτικός ηγέτης της Χαμάς, Σαλέχ αλ-Αρούρι, σε έκρηξη στο νότιο προάστιο της Βηρυτού, Νταχίγια, τον Ιανουάριο. Το Ισραήλ θεωρείται ευρέως υπεύθυνο για αυτή την επίθεση.

Ωστόσο, πολλοί από τους εξέχοντες ηγέτες της Χαμάς στη Γάζα, συμπεριλαμβανομένου του Γιαχία Σινουάρ, πιστεύεται ότι είναι ακόμη ζωντανοί

"Ο Ισραηλινός στρατός δεν μπόρεσε να φτάσει στα ηγετικά στελέχη της Χαμάς", λέει η Μάριαβ Ζονστάιν, ανώτερη αναλύτρια για τις ισραηλοπαλαιστινιακές υποθέσεις στη Διεθνή Ομάδα Κρίσεων.

"Τόσο σε συμβολικό επίπεδο προσέγγισης των βασικών ηγετών, όσο και σε επίπεδο εξάλειψης της Χαμάς ως κατόχου της επικράτειας, αυτό είναι κάτι που δεν μπόρεσε να πετύχει", προσθέτει η κ. Ζονστάιν.

Πόσοι όμηροι παραμένουν στη Γάζα;

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Ισραήλ, 253 άτομα συνελήφθησαν ως όμηροι στις 7 Οκτωβρίου. Από αυτά 109 αφέθηκαν ελεύθερα, στο πλαίσιο ανταλλαγών κρατουμένων ή σε ξεχωριστές συμφωνίες ενώ 3 έχουν διασωθεί απευθείας από τον ισραηλινό στρατό σε στρατιωτικές επιχειρήσεις.

Συν τοις άλλοις, ανασύρθηκαν τα πτώματα 11 ομήρων, συμπεριλαμβανομένων τριών που ο Ισραηλινός Στρατός παραδέχτηκε ότι σκότωσε σε μία από τις επιχειρήσεις του.  Ο νεότερος σε ηλικία επιβεβαιωμένος όμηρος είναι 18 ετών και ο μεγαλύτερος 85 ετών.

Από τους υπόλοιπους 130 ομήρους, το Ισραήλ λέει ότι τουλάχιστον 34 είναι νεκροί.

Η Χαμάς λέει ότι ο αριθμός των νεκρών ομήρων είναι μεγαλύτερος - λόγω των αεροπορικών επιδρομών του Ισραηλινού Στρατού. Αλλά δεν είναι δυνατό να επαληθευτούν οι ισχυρισμοί της οργάνωσης.

Οι δύο νεότεροι όμηροι της Χαμάς ήταν ο Άριελ και ο Κφιρ, 4 ετών και 9 μηνών αντίστοιχα τη στιγμή της απαγωγής τους. Ο θάνατός τους έχει αναφερθεί, αλλά δεν επιβεβαιώνεται.

Πόσο μεγάλο μέρος του δικτύου σηράγγων της Χαμάς έχει καταστραφεί;

Στο πλαίσιο της δέσμευσής του για εξάλειψη της Χαμάς, το Ισραήλ υποσχέθηκε να καταστρέψει το εκτεταμένο δίκτυο σηράγγων  κάτω από τη Γάζα, που χρησιμοποιεί η οργάνωση για τη μετακίνηση αγαθών και ανθρώπων.

Η Χαμάς είχε δηλώσει παλαιότερα ότι το δίκτυο των σηράγγων της εκτείνεται σε μήκος 500 χιλιομέτρων, αν και δεν υπάρχει τρόπος να επαληθευτεί αυτό ανεξάρτητα.

Το BBC ρώτησε τον ισραηλινό στρατό πόσες σήραγγες και ποιο ποσοστό του συνολικού δικτύου σηράγγων έχει καταστρέψει.  Απάντησε ότι έχει καταστρέψει "μεγάλο μέρος της τρομοκρατικής υποδομής στη Γάζα".

Ο Ισραηλινός στρατός έχει κατά καιρούς παρουσιάσει στοιχεία για τις σήραγγες της Χαμάς που εντόπισε.  Για παράδειγμα, τον Νοέμβριο, ο ισραηλινός στρατός κυκλοφόρησε βίντεο από τμήμα ενός δικτύου σήραγγας κάτω από το νοσοκομείο Αλ Σίφα  στην πόλη της Γάζας, το οποίο ανέφερε ότι χρησιμοποιούνταν ως κέντρο διοίκησης.

Για να προσπαθήσει να προσδιορίσει την έκταση του συνολικού δικτύου που αποκαλύφθηκε από τις ισραηλινές δυνάμεις, το BBC Verify εξέτασε όλες τις αναρτήσεις του ισραηλινού στρατού στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης Telegram που αναφέρονται στις σήραγγες της Γάζας, μεταξύ 7 Οκτωβρίου 2023 και 26 Μαρτίου 2024.

Από αυτές, 198 ανέφεραν την ανακάλυψη σηράγγων, όπου ο στρατός ανέφερε ότι είχε εντοπίσει σήραγγες ή φρεάτια σήραγγας. Άλλα 141 μηνύματα υποστηρίζουν ότι μια σήραγγα καταστράφηκε ή διαλύθηκε.

Οι περισσότερες από αυτές τις αναρτήσεις δεν έδιναν ακριβείς λεπτομέρειες ή συγκεκριμένες τοποθεσίες, επομένως δεν είναι δυνατό να επιβεβαιωθεί η έκταση του δικτύου σηράγγων που αποκάλυψε ή κατέστρεψε ο ισραηλινός στρατός.

Η επίθεση του Ισραήλ έχει βαρύ τίμημα

Οι πολεμικοί στόχοι του Ισραήλ έχουν τεράστιο κόστος για τους Παλαιστίνιους στη Γάζα.

Περισσότεροι από 33.000 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Χαμάς. Η τελευταία δημογραφική ανάλυση του υπουργείου από τις 5 Απριλίου δείχνει ότι περισσότερο από το 70% των νεκρών ήταν γυναίκες και παιδιά.

Πολλοί άλλοι έχουν εκτοπιστεί και έχουν μείνει άστεγοι καθώς οι ισραηλινές δυνάμεις προσπαθούν να καταστρέψουν τις υποδομές της Χαμάς. Πάνω από 1,7 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί εσωτερικά, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη.

Οι κατοικίες και οι πολυσύχναστοι δρόμοι έγιναν ερείπια, τα πανεπιστήμια έχουν καταστραφεί και οι γεωργικές εκτάσεις έχουν καταστραφεί. Πάνω από το 56% των κτιρίων της Γάζας έχουν υποστεί ζημιές ή έχουν καταστραφεί από τις 7 Οκτωβρίου, σύμφωνα με δορυφορική ανάλυση δεδομένων.

Έξι μήνες από την έναρξη του πολέμου, δεν είναι ακόμη σαφές εάν το Ισραήλ έχει επιτύχει τους στόχους του στον πόλεμο.

Πηγή: capital