Πέραν των 2,5 δισεκατομμυρίων ευρώ οι ανείσπρακτοι φόροι-Τα ευρήματα της Ελεγκτικής Υπηρεσίας

Συσσώρευση καθυστερημένων εσόδων ύψους πέραν των €2,5δισ. από τα οποία, ποσό ύψους €1δισ. θεωρείται επισφαλές, διαπιστώνει  η Ελεγκτική Υπηρεσία  σε έκθεσή της για Τμήμα Φορολογίας για το 2022. Η καθυστέρησή αυτή σύμφωνα με την έκθεση οφείλεται κυρίως στην καθυστέρηση στη λήψη των αναγκαίων μέτρων από το Τμήμα.

Η Ελεγκτική Υπηρεσία εισηγείται όπως το Τμήμα αξιοποιήσει όλα τα εργαλεία που έχει στη διάθεσή του, περιλαμβανομένων μέτρων όπως, δέσμευση και κατάσχεση ποσών σε τραπεζικούς λογαριασμούς και εγγραφή εμπράγματου βάρους σε ακίνητη ιδιοκτησία, για περιορισμό των ανείσπρακτων φόρων.

Διαπιστώνεται επίσης ότι  στο Τμήμα εξακολουθούν να εκκρεμούν συσσωρευμένες φορολογίες υπό ένσταση, περίπου 14.500, για συνολικό ποσό φόρου €683εκ. (€334εκ. το 2021), ποσό το οποίο, μέχρι την εξέταση των ενστάσεων, δεν θεωρείται εισπρακτέο από το Τμήμα.

Παράλληλα γίνεται αναφορά για αδυναμία του Τμήματος όσον αφορά στον εντοπισμό/παρακολούθηση της μη υποβολής δηλώσεων εισοδήματος από φυσικά και νομικά πρόσωπα για αριθμό φορολογικών ετών. Επίσης διαπιστώνεται μη αξιοποίηση της δυνατότητας που παρέχεται από τη νομοθεσία για επιβολή φορολογιών από το Τμήμα, με βάση την κρίση του Εφόρου, εντός του καθορισμένου χρονικού πλαισίου, με αποτέλεσμα την απώλεια εσόδων για το κράτος.

Υπήρξε εισήγηση όπως το Τμήμα ζητήσει την υποβολή δηλώσεων εισοδήματος για όλα τα έτη και επιβάλει σχετικές φορολογίες και ποινές, σύμφωνα με τη νομοθεσία.

Διαπιστώνεται ακόμα πως το Τμήμα δεν λαμβάνει επαρκή μέτρα για εντοπισμό των φορολογουμένων οι οποίοι δεν δηλώνουν τα εισοδήματά τους ή δηλώνουν μέρος τους, με σημαντική απώλεια εσόδων για το κράτος.

Αναφέρεται ακόμα ότι κατά τη συζήτηση που προηγήθηκε της ψήφισης της Τροποποίησης του Άρθρου 9Δ του περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμου, (Ν.28(Ι)/2019), η Βουλή των Αντιπροσώπων φαίνεται να μην ενημερώθηκε κατάλληλα, εφόσον οι εκπρόσωποι του Υπουργείου Οικονομικών που κλήθηκαν στην αρμόδια Κοινοβουλευτική Επιτροπή δεν παρείχαν ορθή πληροφόρηση για τις οικονομικές επιπτώσεις της προτεινόμενης τροποποίησης στα δημοσιονομικά έσοδα/έξοδα.

Μετά από παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ακολούθησε νέα τροποποίηση του σχετικού Νόμου με αποτέλεσμα το συνολικό εγγυητικό τέλος ύψους €6,25εκ. που αρχικά υπολογίστηκε να εισπράξει το κράτος από συγκεκριμένο Ίδρυμα, αναθεωρήθηκε σε €59εκ. Η Υπηρεσία εισηγήθηκε όπως ο Υπουργός Οικονομικών προβεί σε διοικητική διερεύνηση ώστε να διαπιστωθεί ποιοι είχαν την ευθύνη για τις θέσεις που εκφράστηκαν εκ μέρους της Διεύθυνσης του Υπουργείου Οικονομικών και ανάλογα, να μεριμνήσει για σχετική πειθαρχική διερεύνηση.

Αναφέρεται ακόμα ότι το Υπουργικό Συμβούλιο. χωρίς να έχει αρμοδιότητα με βάση το Νόμο, αποφάσισε την απευθείας ανάθεση για διενέργεια όλων των απαραίτητων μελετών για ανέγερση επιπλέον ορόφων στο κτήριο του Επαρχιακού Γραφείου Λευκωσίας του Τμήματος Φορολογίας, στον αρχιτέκτονα του υφιστάμενου κτηρίου. Έγινε εισήγηση όπως το ΥΣ ακυρώσει τη σχετική Απόφασή του και ανατεθεί στο Τμήμα Δημόσιων Έργων η προώθηση του έργου, με βάση τις καθορισμένες διαδικασίες.

Στην έκθεση σημειώνεται ακόμη η επιβολή φορολογιών από το Τμήμα χωρίς σχετικούς ελέγχους, σε περιπτώσεις εταιρειών που παρουσιάζουν διαχρονικά ζημιές, λόγω σημαντικών απομειώσεων επενδύσεων σε θυγατρικές/συνδεδεμένες εταιρείες ή/και απομειώσεις χρεωστικών υπολοίπων, με κίνδυνο την απώλεια δημοσίων εσόδων

Καταγράφεται ακόμα αδυναμία παρακολούθησης και ελέγχου από το Τμήμα, στις περιπτώσεις εταιρειών που παρουσιάζουν διαχρονικά φορολογικές ζημιές οι οποίες εκχωρούνται σε συγγενικές εταιρείες του Ομίλου, με κίνδυνο απώλεια δημοσίων εσόδων.

Διαπιστώνεται επίσης ανεπαρκής έλεγχος από το Τμήμα στις περιπτώσεις εταιρειών, που προβαίνουν σε σημαντικές συναλλαγές με συνδεδεμένα ή/και άλλα πρόσωπα, με ενδεχόμενο τη μη τήρηση των προνοιών της σχετικής νομοθεσίας.

Παράλληλα αναφέρεται ότι το το Τμήμα έκδωσε φορολογική γνωμάτευση για συγκεκριμένη εταιρεία, σε αντίθεση με τις πρόνοιες της νομοθεσίας, με βάση την οποία δεν έγινε κανένας περιορισμός των τόκων πληρωτέων σε δάνεια που σχετίζονται με επένδυση/αγορά μετοχών σε μη εξολοκλήρου θυγατρικές εταιρείες.

Η εταιρεία φαίνεται ότι για τη συγκεκριμένη επένδυση, διεκδίκησε τόκους περίπου €188,5εκ. για την περίοδο 2012-2017 (το Τμήμα επέβαλε φορολογίες μέχρι το 2015). Ο πληρωτέος φόρος της εταιρείας, λόγω της πιο πάνω γνωμάτευσης, ήτανμειωμένος κατά περίπου €8,1εκ. τα έτη 2012 και 2013.

Επίσης Τμήμα κατά την επιβολή φορολογιών σε εταιρείες, φαίνεται να μην διερεύνησε/δεν έλαβε καθόλου υπόψη περιπτώσεις όπου στην έκθεση ελεγκτή επί των οικονομικών τους καταστάσεων παρουσιάζεται «γνώμη με επιφύλαξη/άρνηση γνώμης».

Ενδεικτική είναι η περίπτωση όπου, η γνώμη του ελεγκτή στις οικονομικές καταστάσεις εταιρείας για τα έτη 2013 μέχρι και το 2020 ήταν με «άρνηση γνώμης» και το Τμήμα δεν την έλαβε υπόψη κατά την επιβολή φορολογιών. Ως αποτέλεσμα, το Τμήμα αποδέχθηκε, μεταξύ άλλων, χωρίς έλεγχο, σημαντικό ποσό για επισφαλείς χρεώστες (για το 2014 €1,1δισ.) ως εκπιπτόμενο έξοδο και δεν επέβαλε νοητούς τόκους σε συναλλαγές που εμπίπτουν στις πρόνοιες του άρθρου 33 του Ν.118(I)/2002.

Στην έκθεση καταγράφεται επίσης απουσία μηχανισμού τακτικής συμφιλίωσης του Ολοκληρωμένου Συστήματος Διοικητικής και Οικονομικής Πληροφόρησης (FIMAS), με τα επιμέρους μηχανογραφικά συστήματα και άλλες πηγές πληροφόρησης, από το λογιστήριο του Τμήματος Φορολογίας, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να επιβεβαιωθεί η πληρότητα και ορθότητα των εισπράξεων του Τμήματος.

Επίσης αναφέρεται ότι το Τμήμα διενεργεί επιστροφές ή/και εσωτερικούς συμψηφισμούς μεγάλων ποσών ΦΠΑ, χωρίς επιτόπιους ελέγχους. Σημειώνεται επίσης χαμηλό ποσοστό επισκέψεων ελέγχου στα υποστατικά των εγγεγραμμένων στο Μητρώο ΦΠΑ προσώπων, από το Τμήμα. Επίσης καταργάφεται καθυστέρηση από το Τμήμα της καταβολής εισφορών ΓεΣΥ στο Ταμείο Ασφάλισης Υγείας, σε αντίθεση με τις πρόνοιες των σχετικών κανονισμών.

Υπήρξε επίσης εντοπισμός λαθών, παραλείψεων και σημαντικών παρεκκλίσεων κατά την εφαρμογή/ υλοποίηση του Σχεδίου Κρατικής Χορηγίας Επιχειρήσεων και Αυτοτελώς Εργαζόμενων υποκείμενων σε ΦΠΑ με αποτέλεσμα, να λάβουν κρατική ενίσχυση πρόσωπα που δεν ήταν δικαιούχοι.

Πηγή: ΚΥΠΕ