Δεκαεννέα καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία μέσα σε πέντε χρόνια

Υπάρχει ανάγκη καλύτερης ενημέρωσης των πολιτών για τις δράσεις του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Ισότητα, δήλωσε η Δρ Αλεξία Παναγιώτου, Ακαδημαϊκός και Συνδιευθύνουσα της Έδρας Ουνέσκο για την Ισότητα των Φύλων του Πανεπιστημίου Κύπρου παρουσιάζοντας την Πέμπτη τα αποτελέσματα της Έκθεσης Αξιολόγησης του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Ισότητα μεταξύ Ανδρών και Γυναικών 2019-2023. Ανέφερε μεταξύ άλλων ότι το Τμήμα Εργασίας, συνολικά για τα χρόνια που αφορούν στην αξιολόγηση, δέχθηκε μόνο εννιά καταγγελίες για παραβίαση της νομοθεσίας για μητρότητα και 19 για σεξουαλική παρενόχληση.

Η Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, Άννα Κουκκίδη-Προκοπίου ανέφερε ότι τα ζητήματα διασφάλισης και προαγωγής της έμφυλης ισότητας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων βρίσκονται σταθερά στον πυρήνα δράσεων και πολιτικών του Υπουργείου της και της Κυβέρνησης του Νίκου Χριστοδουλίδη ευρύτερα.

Η Επίτροπος Ισότητας των Φύλων, Τζόζη Χριστοδούλου, είπε ότι τις αμέσως επόμενες μέρες η νέα Στρατηγική για την ισότητα των φύλων 2024- 2026, αναμένεται να εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο, με στόχο την έναρξη εφαρμογής της τον Ιανουάριο, όπως προϋποθέτει και η δέσμευση της Κυπριακής Δημοκρατίας προς την ΕΕ.

Η Έκθεση Αξιολόγησης του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Ισότητα μεταξύ Ανδρών και Γυναικών 2019-2023, παρουσιάστηκε στη Δημοσιογραφική Διάσκεψη που διοργάνωσε το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως. Η έκθεση ετοιμάστηκε από τις Δρ Παναγιώτου και Γενοβέφα Ζαφειρίδου.

Στον χαιρετισμό της, η κ. Κουκκίδη-Προκοπίου ανέφερε ότι, η πρόοδος που σημειώθηκε από τον καταρτισμό του πρώτου Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Ισότητα το 2007 μέχρι σήμερα στα ζητήματα ισότητας των φύλων είναι μεγάλη, αλλά χρειάζεται να επιτευχθούν ακόμη μεγαλύτερες και πιο ουσιαστικές τομές, οι οποίες θα επιτρέψουν την εξάλειψη παγιωμένων κοινωνικών στερεοτύπων και αντιλήψεων που διαιωνίζουν τις άνισες σχέσεις μεταξύ ανδρών και γυναικών και συντηρούν την πατριαρχία.

«Η οριζόντια ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου σε όλες ανεξαιρέτως τις πολιτικές και η συμπερίληψη της διάστασης του φύλου κατά το σχεδιασμό και τη διαμόρφωση των νομοθεσιών, των πολιτικών και των μέτρων που εφαρμόζει το κράτος θα συμβάλουν καίρια και αποτελεσματικά στην καλλιέργεια και εμπέδωση κουλτούρας ισότητας και σεβασμού στα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα», σημείωσε.

Ως αρμόδια Υπουργός για θέματα ισότητας των φύλων, καταπολέμησης της έμφυλης βίας και προαγωγής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, διαβεβαίωσε ότι οι γυναίκες και τα ανθρώπινα δικαιώματά τους «θα συνεχίσουν να βρίσκονται στο επίκεντρο των μεταρρυθμιστικών μας προσπαθειών για τη δημιουργία προϋποθέσεων για πραγματικά ίσες ευκαιρίες πρόσβασης σε όλους ανεξαιρέτως τους τομείς της ζωής: στην εκπαίδευση, την εργασία, την υγεία, τη δικαιοσύνη και την εξουσία».

Η Υπουργός διαβεβαίωσε επίσης ότι, τα αποτελέσματα της παρουσίασης της Δρος Παναγιώτου, θα αξιοποιηθούν πλήρως στο πλαίσιο εργασιών του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως.

Η κ. Προκοπίου ανέφερε ότι, στο πλαίσιο υλοποίησης των δράσεων της πρώτης Εθνικής Στρατηγικής και του πρώτου Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών 2023-2028, ο Συντονιστικός Φορέας για την Έμφυλη Βία προχωρεί το αμέσως επόμενο διάστημα σε εκπαιδεύσεις λειτουργών υγείας πρώτης γραμμής, ενώ προγραμματίζει την επέκταση των εκπαιδεύσεων και σε άλλες ομάδες επαγγελματιών.

Η Επίτροπος Ισότητας των Φύλων, Τζόζη Χριστοδούλου, στο δικό της χαιρετισμό, ανέφερε ότι, οι γυναίκες και οι άνδρες έχουν βιολογικές διαφορές, οι οποίες θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τον σχεδιασμό νομοθεσιών, πολιτικών, δράσεων και μέτρων, ενώ παράλληλα οι άνδρες και οι γυναίκες θα πρέπει να συμμετέχουν ισότιμα στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, μακριά από στερεότυπα και προκαταλήψεις στη βάση του φύλου τους.

Σημειώνοντας ότι η προώθηση της ισότητας των φύλων στη χώρα μας δεν είναι μια δράση που έχει αρχίσει τώρα, ανέφερε ότι, έχοντας υπόψη «τα όλα όσα έχουμε πετύχει, διαχρονικά, κτίζουμε σε αυτά και προχωράμε με νέες δράσεις και πολιτικές με απόλυτο στόχο την επιτάχυνση της επίτευξης της ισότητας των φύλων».

«Προς αυτή την κατεύθυνση, μέσα από μια ολιστική προσέγγιση, στόχος είναι η προώθηση της ενεργού συμμετοχής των γυναικών στα κοινά, δημιουργώντας ένα έμφυλο πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό πλαίσιο, δηλαδή ένα περιβάλλον που να είναι φιλικό και φιλόξενο για τις γυναίκες και τους άντρες», είπε. Για την επίτευξη αυτού του στόχου, και για τη δημιουργία των κατάλληλων προϋποθέσεων διαμορφώνονται, σε όλους τους τομείς, στοχευμένες δράσεις και πολιτικές και αξιοποιείται το εργαλείο τις ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου σε πολιτικές και δράσεις της Κυβέρνησης, πρόσθεσε.

Η Επίτροπος αναφέρθηκε σε κάποιες Υπουργικές αποφάσεις, οι οποίες, όπως είπε, ευθυγραμμίζονται και με το σύνολο της αξιολόγησης όπως ότι, η Επίτροπος συνεχίζει να προεδρεύει του Εθνικού Μηχανισμού για τα Δικαιώματα της Γυναίκας, ενώ θα ετοιμάζει, συντονίζει, παρακολουθεί και αξιολογεί τη νέα στρατηγική για την ισότητα των φύλων. Για να είναι αυτό εφικτό, πρόσθεσε, ακολουθεί η 3η Υπουργική απόφαση που αφορά στον ορισμό λειτουργών ισότητας σε κάθε Υπουργείο και Υφυπουργείο για σκοπούς συντονισμού και επίτευξης του στόχου της οριζόντιας ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου.

Για νομοτεχνικό έλεγχο το ν/σ για θεσμοθέτηση του Γρ. Επίτροπου Ισότητας των Φύλων

Η κ. Χριστοδούλου υπενθύμισε ότι στις 28 Μαρτίου 2023 ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, ανακοίνωσε τη θεσμοθέτηση του Γραφείου Επίτροπου Ισότητας των Φύλων, «ενέργεια που όπως έχει καταδείξει και η αξιολόγηση, αποτελεί βήμα προς την ορθή κατεύθυνση». Είπε ότι το νομοσχέδιο θα σταλεί τις αμέσως επόμενες μέρες για νομοτεχνικό έλεγχο.

Παρουσίαση

Στην παρουσίασή της η Δρ Παναγιώτου είπε ότι καταγράφηκε σημαντική βελτίωση στην υλοποίηση της ΕΣΔΙ 2019-2030 αλλά και σε νομοθετικό επίπεδο για την καταπολέμηση βίας κατά των γυναικών, γυναικοκτονίας, παρενοχλητική παρακολούθηση, αλλαγή κώδικα για σεξουαλική παρενόχληση/ παρενόχληση την εργασία, ενώ, μεταξύ άλλων, έγινε σύσταση διατμηματικών επιτροπών εντός των Υπουργείων. Σημείωσε ακόμη ότι, ορίστηκαν 21 λειτουργοί ισότητας σε Δήμους και αναφέρθηκε σε μικρές δράσεις των τοπικών αρχών, όπως φωτισμένοι χώροι στάθμευσης και χώροι στάθμευσης για οικογένειες, σημειώνοντας ότι αυτές είναι πάρα πολύ σημαντικές αφού είναι θέματα που άπτονται της διάστασης του φύλου.

Σημείωσε ότι, οι βασικές θεματικές της ΕΣΔΙ είναι, η καταπολέμηση της έμφυλης Βίας/Πλήρης συμμόρφωση με τις πρόνοιες της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης, η ισόρροπη συμμετοχή στις θέσεις λήψεως αποφάσεων, ο εκσυγχρονισμός/Βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου, η ενδυνάμωση ευάλωτων ομάδων γυναικών, η επαγγελματική ενδυνάμωση της γυναίκας- Συμφιλίωση επαγγελματικών και οικογενειακών υποχρεώσεων, η εξάλειψη Στερεοτύπων και Κοινωνικών Προκαταλήψεων και η εκπαίδευση και Κατάρτιση των Γυναικών στις Τεχνολογίες της Πληροφορίας και Επικοινωνίας.

Για τον στόχο της καταπολέμησης της έμφυλης Βίας, η κ. Παναγιώτου, ανέφερε ότι υπάρχουν κενά στη νομοθεσία σεξουαλικής παρενόχλησης, όσον αφορά στον εργασιακό χώρο και ότι πρέπει να γίνουν πιο ξεκάθαροι οι τρόποι καταγγελίας. Αναφέρθηκε και στον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι συνδικαλιστικές οργανώσεις σημειώνοντας ότι μπορούν να λάβουν πιο άμεσο ρόλο στον χειρισμό παραπόνων σεξουαλικής παρενόχλησης.

Η έρευνα κατέδειξε επίσης ότι, υπάρχει ανάγκη για εναρμόνιση με την Οδηγία 2022/2381 για 40% αντιπροσώπευση γυναικών σε θέσεις διευθυντικών στελεχών, με την κ. Παπαναγιώτου να σημειώνει ότι κάτι πρέπει να γίνει με την υποαντιπροσώπευση γυναικών σε θέσεις λήψης αποφάσεων, αφού στις βουλευτικές εκλογές του 2021 μόνο 22% των υποψηφίων ήταν γυναίκες κατατάσσοντας την Κύπρο στην τελευταία θέση στην ΕΕ. Ανέφερε ότι το Δικαστικό Σώμα είναι η μόνη κατηγορία όπου οι γυναίκες δεν υποεκπροσωπούνται (55,6% το 2023).

Ανέφερε ακόμη ότι, κατά την έρευνα για την αξιολόγηση, ενημερώθηκαν ότι το Τμήμα Εργασίας, συνολικά για τα χρόνια που αφορούν στην αξιολόγηση, δέχθηκε εννιά καταγγελίες για παραβίαση της νομοθεσίας για μητρότητα και 19 για σεξουαλική παρενόχληση, εκφράζονταν την πεποίθηση ότι αυτοί οι αριθμοί δεν είναι αντιπροσωπευτικοί. Η Δρ Παπαναγιώτου ανάφερε ότι ενώ το Υπουργείο Εργασίας κάνει «εξαιρετική δουλειά» και με τις επιμορφώσεις και με συμβολή στις νομοθεσίες, ο κόσμος δεν προβαίνει σε καταγγελίες σημειώνοντας ότι απαιτείται ενημέρωση του κοινού για να ξέρει που να αποτείνεται. Σε αυτό, είπε, μπορούν να συμβάλουν και οι εργοδοτικές και συνδικαλιστικές οργανώσεις για να ενημερώσουν το προσωπικό σχετικά.

Ανέφερε ακόμη ότι χρειάζεται να γίνει πιο πολλή δουλειά για την ενδυνάμωση ευάλωτων ομάδων γυναικών, όπως μετανάστριες/πρόσφυγες, γυναίκες στο όριο της φτώχιας, ΑΜΕΑ, μονογονιοί, αγρότισσες, θύματα βίας, ΛΟΑΤΚΙ+, κλπ. Σημείωσε ότι πρέπει να γίνει έρευνα για τις ανάγκες, ειδικά σε γυναίκες που βρίσκονται σε αθέατες μορφές ευαλωτότητας.

Είπε ακόμη ότι δεν προσφέρεται δωρεάν αντισύλληψη.

Στο θέμα της γυναίκειας επιχειρηματικότητας, ανέφερε ότι μόνο το 60% του κονδυλίου χρησιμοποιήθηκε για σχετικά προγράμματα του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου, και Βιομηχανίας, ενώ από το 2021 άλλαξε το πρόγραμμα σε «νέα επιχειρηματικότητα», που δεν περιλαμβάνει έμφυλα κριτήρια.

Σημείωσε επίσης ότι οι γυναίκες είναι η πλειοψηφία των χαμηλά αμειβόμενων (μέχρι €1.499), και οι άντρες υπερτερούν όσον αφορά μισθούς άνω των €6.000 το μήνα, ενώ ο μέσος μισθός των ανδρών είναι €2.217 και των γυναικών €1.884.

Η Δρ. Παπαναγιώτου αναφέρθηκε και στη σημασία μη-σεξιστικής γλώσσας και στον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν τα μέσα ενημέρωσης, προσθέτοντας θα πρέπει να υπάρχουν αυστηρές ποινές συμμόρφωσης όταν χρησιμοποιείται τέτοια γλώσσα.

Αναφέρθηκε στα προβλήματα που εντοπίστηκαν γενικά όπως, έλλειψη συντονισμού και συνεργασίας μεταξύ τμημάτων και Υπουργείων, κάτι, που όπως είπε η κ. Παναγιώτου αναμένεται να αντιμετωπιστεί με τον συντονιστικό ρόλο του Γραφείου Επιτρόπου Ισότητας των Φύλων. Είπε ακόμη ότι οι δράσεις δεν γίνονται γνωστές στον κόσμο, υπάρχει υποστελέχωση, ενώ η γραφειοκρατία κάνει δύσκολη την πρόσβαση.

Ανάμεσα στις εισηγήσεις είναι η ανάγκη ύπαρξης συντονιστικού φορέα, καλύτερης ενημέρωσης του κοινού για τις δράσεις του ΕΣΔΙ, άμεση εφαρμογή του έμφυλου προϋπολογισμού σε επίπεδο Κράτους, ανάγκη εμπλοκής της τοπικής αυτοδιοίκησης, περισσότερη έμφαση σε τομείς που επηρεάζουν και διαμορφώνουν την κουλτούρα ων πολιτών αλλά και σύνδεση καλών πρακτικών και μέτρων για επίτευξη της έμφυλης ισότητας από επιχειρήσεις, οργανισμούς και κόμματα.

Μετά την παρουσίαση η κ. Κουκκίδη αναφέρθηκε στις δράσεις του Υπουργείου Δικαιοσύνης και συγκεκριμένα για την προώθηση μιας ενιαίας στατιστικής βάσης δεδομένων για την έμφυλη βία, στην προώθηση της θεσμοθέτησης της σεξουαλικής παρενόχλησης ως διακριτό αδίκημα στην Αστυνομία και στην Πυροσβεστική Υπηρεσία και στα νομοσχέδια για οικογενειακό δίκαιο τα οποία, όπως είπε, έχουν αναδιαμορφωθεί και βασίζονται πάνω στην έμφυλη ισότητα, μεταξύ άλλων.

Πηγή: ΚΥΠΕ