«Η Άσσια βίωσε το ανελέητο μίσος των κατακτητών κι αυτό αποτυπώνεται στον αριθμό των εκτελέσεων και των αγνοουμένων»

Το χρέος για συνέχιση της προσπάθεια για διακρίβωση της τύχης και του τελευταίου αγνοουμένου, επανέλαβε η Επικεφαλής Ανθρωπιστικών Θεμάτων Αγνοουμένων και Εγκλωβισμένων Άννα Αριστοτέλους στον εορτασμό του Αγίου Σπυρίδωνα, του Αγίου της Άσσιας, σημειώνοντας το βαρύ τίμημα σε ανθρώπινες ζωές που πλήρωσε η κοινότητα το 1974.

Ταυτόχρονα έστειλε ένα ισχυρό μήνυμα με την ευκαιρία της Διεθνούς Ημέρας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων η οποία γιορτάζεται στις 10 Δεκεμβρίου.

«Δικό μας χρέος είναι η συνέχιση της προσπάθειας για διακρίβωση της τύχης και του τελευταίου αγνοουμένου μας. Και δέσμευσή μας προς αυτούς που βρέθηκαν στην προσφυγιά, είναι ότι δεν θα ξεχάσουμε και θα συνεχίσουμε τον αγώνα για επιστροφή στα κατεχόμενα μέρη μας», ανέφερε.

Η επιστροφή, σημείωσε, μπορεί να επιτευχθεί μέσα από την προσπάθεια του Προέδρου της Δημοκρατίας για επανέναρξη των συνομιλιών, που θα οδηγήσουν σε μια δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού. Η εξεύρεση των αγνοουμένων, πρόσθεσε, μπορεί να καταστεί δυνατή μέσα από τις άοκνες προσπάθειες που καταβάλλει η Πολιτεία για συλλογή νέων πληροφοριών ώστε να διακριβωθεί η τύχη και αλήθεια των αγνοουμένων της Κύπρου. «Η λύση του Κυπριακού θα αποτελέσει και την απαρχή για διόρθωση της απαράδεκτης κατάστασης που επικρατεί σήμερα στον τόπο μας σε σχέση με την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η Κύπρος αποτελεί ένα από εκείνα τα μέρη του κόσμου όπου καταγράφονται συστηματικά και συνεχόμενα παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

Αυτούσια η ομιλία της κ. Αριστοτέλους

Είναι με χαρά, μα πάνω απ’ όλα με απέραντο σεβασμό, που βρίσκομαι σήμερα μαζί σας για να τιμήσουμε την μνήμη του Αγίου Σπυρίδωνα, του Αγίου της Άσσιας μας και ταυτόχρονα να στείλουμε ένα ισχυρό μήνυμα με την ευκαιρία της Διεθνούς Ημέρας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων η οποία γιορτάζεται στις 10 Δεκεμβρίου. Των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που στην Κύπρο καταπατούνται για 49 συναπτά έτη, κάθε μέρα, εδώ και 18.029 ημέρες.

Η γιορτή του Αγίου Σπυρίδωνα είναι σημαντική για τους Ασσιώτες. Είναι ο Άγιος της Άσσιας, ο ποιμένας που υπέμεινε μια σειρά από κακουχίες και που κατάφερε να κερδίσει τους συγχωριανούς του ως ένας άνθρωπος απλός και αγαπητός. Είναι ο ποιμένας που κατάφερε να φτάσει μέχρι την πρώτη Οικουμενική Σύνοδο και να αξιωθεί ως Θαυματουργός Άγιος της Ορθοδοξίας, τη μνήμη του οποίου τιμούμε αύριο.

Αν ρωτήσει κανείς κάθε Κύπριο τι γνωρίζει για την Άσσια, θα λάβει τρεις πιθανές απαντήσεις. Η μία θα είναι πως αποτελεί το χωριό καταγωγής του Άγιου Σπυρίδωνα, η δεύτερη ότι είναι το χωριό του Μιχαήλ Κάσσιαλου του μεγάλου Κύπριου ζωγράφου και η τρίτη ότι ήταν το χωριό που κλήθηκε να πληρώσει βαρύτατο τίμημα το μαύρο καλοκαίρι του 1974.

Σαραντα – εννέα χρόνια μετά μπορούμε να μιλήσουμε με αριθμούς. Η Άσσια βίωσε εφιαλτικές στιγμές, βίωσε με τον χειρότερο τρόπο την βαρβαρότητα και το ανελέητο μίσος των κατακτητών κι αυτό αποτυπώνεται στον αριθμό των εκτελέσεων, των δολοφονιών που καταγράφηκαν εκείνες τις ημέρες και στον αριθμό των αγνοουμένων.

Ασσιώτες από 11 χρονών όπως ήταν ο Γιώργος Εγγλέζου, μέχρι 84 χρονών όπως ήταν η Μαρίτσα Παναγή και 86 χρονών όπως ήταν ο Γιάννης Χατζηγαβριήλ, μπήκαν στη λίστα των αγνοουμένων. Επτά Ασσιώτες έπεσαν κατά τη διάρκεια των μαχών σε διάφορες περιοχές, υπερασπιζόμενοι την ελευθερία και την εδαφική ακεραιότητα της πατρίδας μας, με το όνομα τους να είναι γραμμένο στο Πάνθεον των ηρώων της ματωμένης Κυπριακής Ιστορίας. Δώδεκα ακόμη Ασσιώτες έχασαν τη ζωή τους υπερασπιζόμενοι το χωριό τους, ενώ 88 με καταγωγή ή διαμονή την Άσσια κατέστησαν αγνοούμενοι. Τα οστά 67 εξ αυτών εντοπίστηκαν με όλα τα στοιχεία να μαρτυρούν την άγρια δολοφονία τους, ενώ των υπολοίπων 21 αγνοείται ακόμη η τύχη τους σχεδόν μισό αιώνα μετά το μαύρο καλοκαίρι του 1974.

Πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι η μεγάλη ομάδα των αρρένων Ασσιωτών οι οποίοι μαζί με κατοίκους των γύρω χωριών, 70 συνολικά, αρπάχτηκαν από τα σπίτια στα οποία βρισκόντουσαν, στοιβάχτηκαν σε λεωφορεία και οδηγήθηκαν αρχικά στο Γκαράζ Παυλίδη και στη συνέχεια στην περιοχή Ορνίθι της Αφάνειας, όπου και δολοφονήθηκαν. Στη συνέχεια ρίχτηκαν από τους τούρκους εισβολείς σε πηγάδια της περιοχής όπου εντοπίστηκαν πολύ μικρά οστά τους.

Είχαν όμως οι βάρβαροι εισβολείς προχωρήσει και σε δεύτερο έγκλημα σε βάρος τους. Είχαν ήδη προχωρήσει σε εκταφή των κύριων οστών τους μεταφέροντάς τα σε δευτερογενή χώρο ταφής, με αποτέλεσμα εκ τότε να αναζητούνται ώστε να ταφούν με τις πρέπουσες τιμές και να αναπαυτεί η ψυχή τους. Σημειώνεται ότι για ακόμη δύο από αυτούς δεν έχει ταυτοποιηθεί έστω και ένα μικρό οστό.

Η Άσσια θυμάται με πόνο ψυχής και ζητά δικαίωση για τη σφαγή στο Ορνίθι. Ζητά να υπάρξει επιτέλους καταδίκη για τα εγκλήματα πολέμου που συνεχίστηκαν μέχρι τη δεκαετία του 1990.

Χαρακτηριστική ακόμη είναι και η περίπτωση των δύο οικογενειών, οι οποίες ήταν μαζεμένες σε οικία στην Άσσια και οι τούρκοι εισβολείς, φθάνοντας έξω από αυτήν, άρχισαν με μανία να πυροβολούν τις πόρτες της οικίας τραυματίζοντας ένα δεκαπεντάχρονο παιδί στο στήθος, ο οποίος άφησε επί τόπου την τελευταία του πνοή.

Στη συνέχεια εισήλθαν στην οικία, άρπαξαν τους υπόλοιπους και τους οδήγησαν εκτός του χωριού όπου τους δολοφόνησαν. Όλοι, γυναικόπαιδα και ηλικιωμένοι πότισαν και αυτοί με το αίμα τους τα ιερά χώματα αυτού του ακριτικού μέρους του Ελληνισμού και αυτός ο τάφος εντοπίστηκε, αλλά διαπιστώθηκε το κατ΄ επανάληψη έγκλημα του τουρκικού στρατού να επεμβαίνει στους τάφους στους οποίους έθαψε τα δολοφονημένα αθώα θύματά του και να μετακινεί τα οστά τους.

Δικό μας χρέος είναι η συνέχιση της προσπάθειας για διακρίβωση της τύχης και του τελευταίου αγνοουμένου μας. Και δέσμευσή μας προς αυτούς που βρέθηκαν στην προσφυγιά, είναι ότι δεν θα ξεχάσουμε και θα συνεχίσουμε τον αγώνα για επιστροφή στα κατεχόμενα μέρη μας.

Η επιστροφή μπορεί να επιτευχθεί μέσα από την προσπάθεια του Προέδρου της Δημοκρατίας για επανέναρξη των συνομιλιών, που θα οδηγήσουν σε μια δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού. Η εξεύρεση των αγνοουμένων μας μπορεί να καταστεί δυνατή μέσα από τις άοκνες προσπάθειες που καταβάλλει η Πολιτεία για συλλογή νέων πληροφοριών ώστε να διακριβωθεί η τύχη και αλήθεια των αγνοουμένων μας.

Η λύση του Κυπριακού θα αποτελέσει και την απαρχή για διόρθωση της απαράδεκτης κατάστασης που επικρατεί σήμερα στον τόπο μας σε σχέση με την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η Κύπρος αποτελεί ένα από εκείνα τα μέρη του κόσμου όπου καταγράφονται συστηματικά και συνεχόμενα παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Απόδειξη τούτου οι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που σε ουκ ολίγες υποθέσεις αποφάνθηκε ότι, με ευθύνη της Τουρκίας, τα κεκτημένα από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα καταπατώνται και παραβιάζονται μέσα από την κατοχή, μέσα από τον εποικισμό και μέσα από την απόκρυψη πληροφοριών για τους αγνοουμένους μας.

Με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχουμε υποχρέωση να υπενθυμίσουμε τα εγκλήματα και τη συνεχιζόμενη παραβίαση θεμελιωδών άρθρων της Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, απαιτώντας τη συμμόρφωση του κατοχικού καθεστώτος, στις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Ολοκληρώνοντας, θα ήθελα να κάνουμε όλοι μια ευχή. Όπως θα ξέρετε το σκήνωμα του Αγίου Σπυρίδωνα βρίσκεται στην Κέρκυρα. Εκεί γίνεται λιτανεία τέσσερις φορές τον χρόνο. Την Κυριακή των Βαίων, όταν το 1630 σώθηκε με θαύμα του Αγίου το νησί της Κέρκυρας από πανώλη, το μεγάλο Σάββατο, λόγω της σωτηρίας του νησιού από φοβερή πείνα το 1553, η λιτανεία της 11ης Αυγούστου σε ανάμνηση της θαυματουργικής διάσωσης του νησιού από τους Αγαρηνούς Τούρκους το 1716 και η λιτανεία το Πρωτοκύριακο, δηλαδή κάθε πρώτη Κυριακή του Νοεμβρίου σε ανάμνηση της ευγνωμοσύνης της θαυματουργικής διάσωσης της Κέρκυρας από τη δεύτερη επιδημία πανώλης το 1673.

Η δική μας ευχή είναι σύντομα να καθιερωθεί και μια πέμπτη λιτανεία για την απελευθέρωση των κατεχόμενων εδαφών μας. Μια πέμπτη λιτανεία σε ανάμνηση της επανένωσης του νησιού μας και της επιστροφής όλων των προσφύγων στις πατρογονικές τους εστίες. Της επιστροφής των Ασσιωτών στο χωριό τους για να λειτουργήσουν ελεύθεροι την εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα, εκπληρώνοντας ταυτόχρονα και μια ανεκπλήρωτη υπόσχεση στον μεγάλο μας ζωγράφο τον Μιχαήλ Κάσσιαλο, που μια από τις τελευταίες του επιθυμίες ήταν να ταφεί εκεί, στον περίβολο της Εκκλησίας του Αγίου Σπυρίδωνα που ο ίδιος με κόπο και μόχθο έκτισε, φιλοτέχνησε και πρωτολειτούργησε λίγο πριν οι βάρβαροι κατακτητές εισβάλουν στη γη μας.