Φωνές διπλής κατευθύνσεως για Κεντρικές-Στο κόκκινο ο υπερπληθυσμός, αντιδράσεις για τις μεταφορές σε κρατητήρια

Διογκώνεται όλο και περισσότερο το πρόβλημα υπερπληθυσμού στις Κεντρικές Φυλακές, με το Υπουργείο Δικαιοσύνης, να εξαγγέλλει μόνο τη δημιουργία νέων υποδομών ώστε να αυξηθεί η χωρητικότητα των κρατουμένων, τα οποία θα ολοκληρωθούν, εκτός απρόοπτου, τον μακρινό Σεπτέμβριο του 2024, χωρίς να ανακοινώνονται παράλληλα οποιαδήποτε άλλα μέτρα που θα φέρουν αποσυμφόρηση, με αποτέλεσμα η κατάσταση να ξεφεύγει όλο και περισσότερο, με τους κρατούμενους αλλά και το προσωπικό να διαμαρτύρονται για τις συνθήκες.

Όπως έγινε γνωστό τους τελευταίους μήνες, κρατούμενοι αναγκάζονται να κοιμούνται σαν… σαρδέλες, αφού σε κελιά του ενός ή των δύο, τοποθετούνται τρεις ή τέσσερις, ενώ άλλοι, όπως καταγγέλθηκε δημόσια, αναγκάζονται να κοιμούνται στο έδαφος. Είναι για αυτό το λόγο, που κάποιοι απευθύνθηκαν στον Σύνδεσμο Φυλακισμένων, ώστε να ακολουθήσει μαζική προσφυγή στη Δικαιοσύνη, για παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Από την άλλη, φωνές υπάρχουν και από πλευράς προσωπικού, το οποίο είναι υποστελεχωμένο, ενώ οι ανάγκες αυξάνονται, δεδομένου των προσώπων που κρατούνται στις Φυλακές.

Αυτή τη στιγμή στις Κεντρικές Φυλακές, κρατούνται πέραν των 1100 ατόμων, ενώ η χρηστικότητα είναι για περίπου 500 άτομα. Από αυτούς, οι περισσότεροι καταδικάστηκαν για σοβαρά αδικήματα του ποινικού κώδικα (φόνοι, απόπειρες, ναρκωτικά κτλ), ενώ στους περίπου 100 ανέρχονται οι αλλοδαποί που καταδικάστηκαν για παράνομη παραμονή στο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αναμφίβολα, το πρόβλημα του μεταναστευτικού πιέζει την κατάσταση, ωστόσο δεν πρόκειται για ένα ζήτημα που έκανε σήμερα την εμφάνιση του, αντιθέτως το πρόβλημα υφίσταται εδώ και πάρα πολλά χρόνια και αυτή τη στιγμή με τα μέτρα που έλαβε η Κυβέρνηση φαίνεται να μειώθηκαν κατά πολύ οι αφίξεις.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Αυξήθηκαν κατά 60% οι αποχωρήσεις παράτυπων μεταναστών, τα μέτρα έφεραν σημαντική μείωση αφίξεων

«Με το θέμα του σωφρονισμού υπάρχει πλάνο;»

Ωστόσο, πέραν της δημιουργίας νέας πτέρυγας, αυτό που υποδεικνύεται από τον Σύνδεσμο Φυλακισμένων, είναι πως πλέον δεν εφαρμόζονται άλλα εναλλακτικά μέτρα που θα φέρουν αποσυμφόρηση, όπως γινόταν τα προηγούμενα χρόνια. Όπως εξηγεί εκ μέρους του Συνδέσμους, ο δικηγόρος Αλέξανδρος Κληρίδης, πέραν των προεδρικών χαρών όπως δίνονταν τα τελευταία χρόνια, που αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μειωθούν ποινές και να αποφυλακιστούν πρόσωπα που εξέτισαν το μεγαλύτερο μέρος της ποινής τους (σ.σ υπήρχαν εξαιρέσεις), υπήρχε μια συνεργασία και δίνονταν άλλα κίνητρα και καθιερώθηκαν σωφρονιστικές πρακτικές, σε αντίθεση με τώρα. Για παράδειγμα, όπως εξήγησε, υπήρχαν κίνητρα για όσους θα ολοκλήρωναν τις σπουδές τους ή είχαν καλή διαγωγή, με βάση πάντα συγκεκριμένα κριτήρια, δηλαδή να εξέτισε το μεγαλύτερο μέρος της ποινής του και αναλόγως του αδικήματος, ενώ υπήρχε μια γραμμή επικοινωνίας, όπου αξιολογείτο η κάθε περίπτωση και δίνονταν άμεσα λύσεις.

«Άλλο παράδειγμα, κρατούνται αλλοδαποί που με την έκτιση της ποινής τους αναμένεται να απελαθούν. Αποστείλαμε επιστολές για να τους δοθεί προεδρική χάρη, να ανασταλεί η ποινή τους με τον όρο να φύγουν από την Κύπρο, και το αίτημα τους απορρίφθηκε. Γιατί; Αφού θα τους απελάσεις έτσι και αλλιώς, άρα δεν υπάρχει λόγος να βρίσκονται στις Κεντρικές που κανονικά είναι Σωφρονιστικό Ίδρυμα, καθώς δεν θα επανενταχθούν στην κοινωνία. Ο ένας καταδικάστηκε 18 μήνες και εξέτισε περίπου πέντε μήνες της ποινής του. Άρα θα μπορούσες να τον απελάσεις, αφού αυτό θα κάνεις όταν εκτίσει την ποινή του. Αυτό είναι ένα μέτρο αποσυμφόρησης που εφαρμοζόταν παλαιότερα και συμφέρει της Δημοκρατίας από διάφορες απόψεις, ακόμα και οικονομικής», εξήγησε ο κ. Κληρίδης.

Παράλληλα, ο κ. Κληρίδης θέλησε να σχολιάσει και τις τελευταίες αναφορές περί εντατικοποίησης ελέγχων στις Κεντρικές Φυλακές από το Τμήμα και την Αστυνομία για αποτροπή εγκλημάτων, όπως αναφέρθηκε από την υπουργό λόγω απουσίας απενεργοποίησης κινητών τηλεφώνων, με τον ίδιο να υποδεικνύει πως όλα αυτά παραπέμπουν σε αστυνόμευση. «Οι Φυλακές, όπως λέει και το όνομα του, είναι Σωφρονιστικό Ίδρυμα. Όλες αυτές οι αναφορές παραπέμπουν σε αστυνόμευση και μόνο. Με το θέμα του σωφρονισμού υπάρχει κάποιο πλάνο; Κάποια πρακτική, κάποια μέτρα; Τι γίνεται γενικά με το θέμα του Σωφρονισμού, γιατί δεν ακούμε οτιδήποτε προς αυτή την κατεύθυνση που είναι και ο στόχος ενός Σωφρονιστικού Ιδρύματος».

Επίσης, ο κ. Κληρίδης υπέδειξε πως δεν εφαρμόζεται επαρκώς το μέτρο για ηλεκτρονική παρακολούθηση, ενώ εκκρεμεί από το 2021 το νομοσχέδιο που αφορά την εφαρμογή του μέτρου και για τους υπόδικους.

Γεμάτα και τα αστυνομικά κρατητήρια, φωνές από τα μέλη

Την ίδια ώρα, ασφυκτικά γεμάτα είναι και τα αστυνομικά κρατητήρια, με τα μέλη να συνεχίζουν να διαμαρτύρονται, πως ενώ υπάρχει υποστελέχωση και οι ανάγκες είναι αυξημένες, επιβαρύνονται ακόμη περισσότερο λόγω της μεταφοράς κρατουμένων των Κεντρικών σε κρατητήρια.

Αστυνομικοί, παραπέμπουν σε πρόσφατη περίπτωση, όπου πέντε Ισραηλίτες που παραπέμφθηκαν σε δίκη και διατάχθηκε η κράτηση τους ως υπόδικοι στις Κεντρικές Φυλακές, κρατούνται στα αστυνομικά κρατητήρια, καθώς η Διεύθυνση του Σωφρονιστικού Ιδρύματος έκρινε πως για λόγους ασφαλείας θα πρέπει να κρατηθούν εκτός Φυλακών.

Όπως καταγγέλλεται, οι πέντε Ισραηλίτες οδηγήθηκαν στις Κεντρικές Φυλακές, ωστόσο η ανώτερη λειτουργός έδωσε οδηγίες ώστε να μεταφερθούν σε αστυνομικά κρατητήρια, με αποτέλεσμα να επιβαρύνονται και να προκληθεί δυσφορία ανάμεσα σε αστυνομικούς, οι οποίοι υποδεικνύουν πως με αυτό το σκεπτικό, τα κρατητήρια θα γεμίσουν κρατούμενους που έπρεπε να βρίσκονται στις Κεντρικές Φυλακές, επειδή η Διεύθυνση επικαλείται λόγους ασφαλείας.

Σημειώνεται πως παγκύπρια, η χωρητικότητα στα αστυνομικά κρατητήρια είναι διαθέσιμη για 180 άτομα, ενώ αρκετά κελιά έχουν κηρυχθεί ως Κεντρικές Φυλακές.

Ωστόσο, σημειώνεται πως η περίπτωση των Ισραηλινών δεν είναι η μοναδική, εξού και από πλευράς Αστυνομίας, η Συντεχνία Ισότητα, ζήτησε την ακύρωση των διαταγμάτων που κηρύσσουν τα αστυνομικά κρατητήρια ως Φυλακές, τονίζοντας πως δεν γίνεται υπόδικοι ή κατάδικοι να είναι υπό την φύλαξη της Αστυνομίας.

Όπως αναφέρει ο πρόεδρος του Κλάδου Αστυνομικού Σώματος της Παγκύπριας Συντεχνίας Ισότητα, Νίκος Λοϊζίδης, στις 27 Οκτωβρίου 2023, αποστάλθηκε σχετική επιστολή στον Αρχηγό Αστυνομίας, με κοινοποίηση στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, με την οποία ζητείται όπως η κάθε επαρχία και οι υπηρεσίες της, έχει να διαχειριστεί τους δικούς της κρατούμενους και να απαγορευτεί η μεταφορά άλλων, από διαφορετικές επαρχίες.

Παράλληλα, ο κ. Λοϊζίδης αναφέρει, «ζητήσαμε να απαγορευτεί η μεταφορά των κρατουμένων από τη μία επαρχία στην άλλη, ζητήσαμε την μεταφορά μαρτύρων κατηγορίας σε άλλο σημείο (σ.σ απορρίφθηκε στην ψήφιση του προϋπολογισμού), κτηριακές εγκαταστάσεις στις λίμνες για κράτηση διοικητικών κρατουμένων, οι οποίοι αυτοί τη στιγμή καταλαμβάνουν το 30-40% των κρατητηρίων, και ακύρωση των διαταγμάτων που ‘’βαφτίζουν’’ αστυνομικά κρατητήρια ως Κεντρικές Φυλακές, ώστε οι υπόδικοι και οι κατάδικοι να μεταφερθούν στις Κεντρικές. Δεν μπορεί οι υπόδικοι ή οι κατάδικοι να είναι υπό την φύλαξη της Αστυνομίας».

Ο πρόεδρος της Ισότητας, ανέφερε πως η επιστολή αποστάλθηκε από τις 27 Οκτωβρίου, ωστόσο «δεν έχει αναλάβει κανένας την ευθύνη και απλά το μόνο που κάνουμε, είναι να παρακολουθούμε σαν θεατές την κατάσταση».

Στο μεταξύ, για όλα τα ζητήματα που προκύπτουν, ο Σύνδεσμος Φυλακισμένων αποτάθηκε ήδη στον Επιτροπή Πρόληψης κατά των Βασανιστηρίων (CPT), ενώ αναμένεται να προχωρήσει και σε νέα διαβήματα. Σημειώνεται πως στην CPT, αποτάθηκαν και δικηγόροι άλλων κρατουμένων σχετικά με κάποια ζητήματα που προέκυψαν.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:Υπερπληθυσμός, ανοικτές φυλακές και άστοχες προσεγγίσεις