Αυξήθηκαν κατά 60% οι αποχωρήσεις παράτυπων μεταναστών, τα μέτρα έφεραν σημαντική μείωση αφίξεων

Σε συνέχεια του χθεσινής παρουσίασης του Προϋπολογισμού για το Υπουργείο Εσωτερικών, αλλά και των πολιτικών που έχουν ιεραρχηθεί ως προτεραιότητα, το Υπουργείο δίνει στη δημοσιότητα στοιχεία που αφορούν στη διαχείριση του μεταναστευτικού.

Η αποτελεσματική διαχείριση του μεταναστευτικού αποτελεί ένα ζήτημα σύνθετο και ιδιαίτερα ευαίσθητο, το οποίο απαιτεί πολυεπίπεδες δράσεις μέσα από μια ολιστική προσέγγιση. Η Κύπρος, ως ένα εκ των κρατών μελών στην Ανατολική Μεσόγειο που δέχονται έντονες μεταναστευτικές πιέσεις, λαμβάνει συγκεκριμένα μέτρα, με κεντρικούς στόχους τη μείωση των ροών και την αύξηση των επιστροφών. Για να επιτευχθούν οι στόχοι, οι ενέργειες επικεντρώνονται στην αποτροπή των ροών, την επιτάχυνση των διαδικασιών προώθησης και εξέτασης των αιτήσεων ασύλου, τη διασφάλιση ύπαρξης κατάλληλων υποδομών υποδοχής και την αύξηση του αριθμού των επιστροφών.

Για τη διαχείριση του μεταναστευτικού ζητήματος το Υπουργείο Εσωτερικών έχουν εφαρμοστεί οι ακόλουθες ενέργειες:

1. Για τη μείωση του χρονικού διαστήματος που απαιτείται για την εξέταση των αιτήσεων ασύλου, το Υπουργείο έχει προχωρήσει από τον Απρίλιο στην πρόσληψη επιπλέον εξεταστών αιτήσεων ασύλου, εργοδοτώντας πλέον υπερδιπλάσιο αριθμό (συνολικά 82 άτομα). Ως αποτέλεσμα, σημειώθηκε μείωση του χρόνου που απαιτείτο για την ολοκλήρωση της διαδικασίας εξέτασης των αιτήσεων από 9-21 μήνες σε 1-3 μήνες.
2. Επιπλέον, με την αύξηση του αριθμού των εξεταστών, δίνεται η δυνατότητα εξέτασης περισσότερων από 2.200 αιτήσεων τον μήνα, σε σύγκριση με 1.200 αιτήσεις που εξετάζονταν την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Σε συνδυασμό με τη μείωση του αριθμού των νέων αιτήσεων που υποβάλλονται, δίνεται η δυνατότητα για σταδιακή εξέταση των εκκρεμουσών αιτήσεων, με αποτέλεσμα να έχει μειωθεί ο αριθμός τους από 30.350 που ήταν τον Απρίλιο, σε 26.700 τον Οκτώβριο. Η εξέταση των αιτήσεων αναμένεται να συνεχιστεί στον ίδιο ή/και αυξημένο ρυθμό, δεδομένου ότι οι 25 από τους 82 εξεταστές που είχαν προσληφθεί τον Οκτώβριο, άρχισαν να εξετάζουν αιτήσεις από 1η Νοεμβρίου, ενισχύοντας την προσπάθεια.
3. Σε ό,τι αφορά στις νέες αιτήσεις ασύλου, καταγράφεται μείωση 50% την περίοδο Μαρτίου-Οκτωβρίου 2023 σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022. Συγκεκριμένα, πέρσι οι νέες αιτήσεις που υποβλήθηκαν ήταν 15.155, σε σύγκριση με 7.673 φέτος. Επιπλέον, οι αφίξεις, μέσω της Πράσινης Γραμμής, από χώρες της Υποσαχάριας Αφρικής έχουν μειωθεί κατά 75%. Για πρώτη φορά, το συνολικό ισοζύγιο αφίξεων-επιστροφών παρουσιάζει θετική εικόνα, με τη χώρα μας να κατατάσσεται στις πρώτες θέσεις ανάμεσα στα ευρωπαϊκά κράτη σε απόλυτους αριθμούς επιστροφών. Η μείωση αυτή κατέστη δυνατή μέσα από την εφαρμογή μιας σειράς μέτρων, όπως η διεξαγωγή ενημερωτικής εκστρατείας σε χώρες της Αφρικής (Κόγκο και Νιγηρία), η εντατικότεροι και καλύτεροι έλεγχοι που γίνονται στις πτήσεις από την Κωνσταντινούπολη, σε συνεργασία με τον Frontex, το μήνυμα που στέλνεται ότι οι αιτήσεις ασύλου εξετάζονται πλέον εντός τριών μηνών και είναι, στην πλειοψηφία τους για τους Αφρικανούς απορριπτικές, η αποκοπή των επιδομάτων από τους απορριφθέντες, η παράταση του διαστήματος αποκλεισμού της πρόσβασης στην αγορά εργασίας σε εννέα μήνες και οι αυστηρότεροι έλεγχοι που γίνονται για καταστολή τα παράνομης εργασίας.
4. Την ίδια ώρα, δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή στην ενίσχυση του τομέα των επιστροφών. Αποτέλεσμα αυτού είναι η αύξηση του αριθμού των προσώπων που επιλέγουν την εθελούσια επιστροφή στη χώρα καταγωγής τους από 4.900 μέχρι τον Οκτώβριο 2022 σε πέραν των 6.000 προσώπων τη φετινή αντίστοιχη περίοδο.
5. Συνολικά, ο αριθμός των αποχωρήσεων, στον οποίο περιλαμβάνονται οι εθελούσιες αποχωρήσεις, οι απελάσεις και οι μετεγκαταστάσεις, έχει αυξηθεί κατά 60% την περίοδο μέχρι τον Οκτώβριο 2023. Σε απόλυτους αριθμούς, φέτος αποχώρησαν από την Κύπρο 9.300 πρόσωπα, σε σύγκριση με 5.800 που αποχώρησαν πέρσι. Σημειώνεται επίσης ότι, σύμφωνα με τα μέχρι τώρα δεδομένα για τον μήνα Νοέμβριο, η αυξητική τάση για τις επιστροφές φαίνεται ότι συνεχίζεται. Ενδεικτικά, την περίοδο 1-24 Νοεμβρίου 2023 έγιναν 685 επιστροφές και απελάσεις ενώ για ολόκληρο τον μήνα Νοέμβριο του 2022 οι επιστροφές/απελάσεις ήταν 626.

Σε σχέση με την εξωτερική διάσταση της μετανάστευσης, δίνεται πλέον έμφαση στην εφαρμογή του Σχεδίου Δράσης της Ανατολικής Μεσογείου, με στόχο την αποτελεσματική διαχείριση των ροών. Ήδη αρκετά από τα μέτρα που περιλαμβάνονται στο Σχέδιο Δράσης εφαρμόζονται στην Κύπρο ανεπίσημα τους τελευταίους μήνες, με τα πιο πάνω αποτελέσματα. Επιπρόσθετα, υπενθυμίζεται η πρωτοβουλία της Κυπριακής Δημοκρατίας για έναρξη της συζήτησης σε επίπεδο ΕΕ για την επαναξιολόγηση του καθεστώτος της Συρίας και του καθορισμού συγκεκριμένων περιοχών στη χώρα ως ασφαλείς. Μια τέτοια εξέλιξη, θα βοηθήσει σημαντικά στην προώθηση των επιστροφών Σύρων, οι οποίοι δεν θα πληρούν τους όρους για εξασφάλιση καθεστώτος πρόσφυγα.

Στο πλαίσιο διεθνών και ευρωπαϊκών υποχρεώσεων, λαμβάνονται μέτρα για την ενίσχυση των δυνατοτήτων της Δημοκρατίας σε υποδομές υποδοχής και φιλοξενίας μεταναστών. Για τον σκοπό αυτό, έχουν αρχίσει και αναμένεται να ολοκληρωθούν εντός 24 μηνών, οι εργασίες κατασκευής του νέου Κέντρου Φιλοξενίας, χωρητικότητας περίπου 1.000 ατόμων, και του Προαναχωρησιακού Κέντρου στην περιοχή «Λίμνες» στη Μενόγεια, χωρητικότητας περίπου 800 ατόμων. Επίσης, στις αρχές του 2024, ολοκληρώνεται η αναβάθμιση του Κέντρου Πρώτης Υποδοχής «Πουρνάρα», με συνολικό κόστος €25 εκ..