Στο μικροσκόπιο της Βουλής το Cyprus Confidential-«Ο ΠτΔ ζήτησε ξένους εμπειρογνώμονες λόγω καθυστερήσεων στις έρευνες»
10:25 - 22 Νοεμβρίου 2023
Ενώπιον της επιτροπής Νομικών της Βουλής, τέθηκαν τα όσα αποκαλύφθηκαν τις προηγούμενες ημέρες από την έρευνα της διεθνούς Κοινοπραξίας Ερευνητικών Δημοσιογράφων που δημοσιεύτηκε στις 14 Νοεμβρίου, με τα κόμματα να εκφράζουν την ανάγκη λήψης μέτρων καθώς επίσης και να παραδέχονται πως οι θεσμοί του κράτους και οι διαδικασίες για άλλη μια φορά απέτυχαν.
Στη σημερινή συνεδρία, υπήρξε ενημέρωση της Βουλής από τις αρμόδιες αρχές, μετά από αυτεπάγγελτη έρευνα που εισηγήθηκε το σύνολο των μελών της Επιτροπής.
Το παρόν τους στην επιτροπή μετά από πρόσκληση, έδωσαν ο Γενικός Εισαγγελέας, Γιώργος Σαββίδης, η υπουργός Δικαιοσύνης Άννα Κουκκίδου Προκοπίου, ο Αρχηγός Αστυνομίας, Στέλιος Παπαθεοδώρου, ο νέος πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου, Μιχάλης Βορκάς, ο Επίτροπος Διαφάνειας και ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας.
Με την έναρξη της Συνεδρίας, ο πρόεδρος της επιτροπής Νομικών, Νίκος Τορναρίτης, υπέδειξε πως στον απόηχο των νέων αποκαλύψεων, «όλα όσα βλέπουν το φως της δημοσιότητας μας θυμώνουν», ωστόσο αναγνώρισε πως έγιναν βήματα. Από την πλευρά του ο βουλευτής του ΑΚΕΛ, Άριστος Δαμιανού ανέφερε πως θα πρέπει να δοθούν απαντήσεις σε πλειάδα ερωτημάτων, ενώ έκανε λόγο για θεσμική διαφθορά και διαπλοκή των προηγούμενων χρόνων. Από πλευράς ΔΗΚΟ, η Χριστιάνα Ερωτοκρίτου υπέδειξε πως, «εάν δεν ληφθούν μέτρα άμεσα, και να λειτουργήσει η Δικαιοσύνη και να τιμωρηθούν οι υπαίτιοι, αυτό που ζούμε κάθε μερικούς μήνες θα συνεχίσει και η χώρα μας θα διασύρετε».
Στην επιτροπή εκπροσώπησε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ο Διευθυντής του Γραφείου του, Χαράλαμπος Χαραλάμπους, ο οποίος επανέλαβε πως, ο Πρόεδρος ήταν ξεκάθαρος και σε καμία περίπτωση, ούτε υποβαθμίζει, ούτε υποτιμά τα όσα δημοσιεύθηκαν. Μάλιστα υπενθύμισε πως μετά από τη δημοσίευση της έρευνας, έγινε μια πρώτη αξιολόγηση από άτομα του Προεδρικού, ενώ ακολούθησε έκτακτη σύσκεψη που συγκάλεσε ο Νίκος Χριστοδουλίδης για το θέμα, την επόμενη ημέρα.
Ο κ. Χαραλάμπους ανέφερε πως, «στον τομέα των Υπηρεσία σε ένα μεγάλο ποσοστό ακολουθούνται οι διαδικασίες και η Νομοθεσία. «Τα τελευταία έντεκα χρόνια έγιναν βήματα για τη συμμόρφωση όμως φαίνεται πως υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις που χρήζουν διερεύνησης και σύντομα το θέμα θα πρέπει να ξεκαθαρίσει». Την ίδια ώρα εξέφρασε την ανάγκη να κλείσουν γρήγορα οι υποθέσεις, «για να μην παραμείνει η τάτσα».
Επιπλέον ο διευθυντής του Γραφείου του Προέδρου, είπε πως ο Νίκος Χριστοδουλίδης επικοινώνησε προσωπικά ο ίδιος με την ηγεσία της χώρας από όπου θα έλθουν οι εμπειρογνώμονες, αφού όπως εξήγησε διαπίστωσε πως υπάρχουν κάποια θέματα, σε σχέση με την ταχύτητα των ερευνών. Επιπλέον υπενθύμισε πως εκκρεμεί και η δημιουργία της Ενιαίας Εποπτικής Αρχής που θα έχει ως στόχο την πάταξη φαινομένων ξεπλύματος.
Παράλληλα ο κ. Χαραλάμπους παραδέχθηκε πως δεν υπάρχει ομοιομορφία σε ότι αφορά τις διοικητικές αποφάσεις, «και αυτό είναι το θέμα που θέλει να λύσει η Εποπτική Αρχή. Να καθορίζονται οι διαδικασίες και να εφαρμόζονται σε όλα τα σώματα σε ότι αφορά τον τομέα των διοικητικών υπηρεσιών». Τέλος ο κ. Χαραλάμπους εξήγησε πως το επόμενο διάστημα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα προβεί σε ανακοινώσεις με την κάθοδο των εμπειρογνωμόνων.
Από την πλευρά του ο Γενικός Εισαγγελέας, Γιώργος Σαββίδης, ανέφερε πως, «δεν θα ικανοποιήσω το αίτημα να δοθούν πολλά στοιχεία για το είδος των καταγγελιών που εξετάζονται. Έχουν όμως περιέλθει διψήφιος αριθμών καταγγελιών που προέρχονται και από το εσωτερικό και από το εξωτερικό.
Ο Γενικός Εισαγγελέας είπε επίσης πως, συστάθηκε ομάδα στην Αστυνομία που κάνει τη διερεύνηση, ενώ ανέφερε πως κάποιες υποθέσεις είναι σε προχωρημένο στάδιο. Ο κ. Σαββίδης είπε πως έγινε σύσκεψη όπου τέθηκε επί τάπητος η πορεία των ερευνών, σημειώνοντας παράλληλα πως ανέθεσε στην Αστυνομία, «να μελετήσει όλες τις αναρτήσεις από τον Οργανισμό ICIJ και να τις συνδέσει με τις υφιστάμενες καταγγελίες, εάν υπάρχουν σχετικές αναφορές».
Η υπουργός Δικαιοσύνης, Άννα Κουκκίδου Προκοπίου, υιοθέτησε τις τοποθετήσεις από τον διευθυντή του Γραφείου του Προέδρου της Δημοκρατίας, επαναλαμβάνοντας πως κανείς δεν είναι υπεράνω της φήμης της χώρας. Είπε επίσης πως παρακολουθεί, «την πρόοδο των ερευνών, αλλά όχι τις έρευνες».
Τόνισε παράλληλα πως, «είναι ιδιαίτερα σημαντικό να πούμε πως υπάρχει θέμα περαιτέρω ενίσχυσης της ανακριτικής ομάδας. Οι κυρώσεις δεν είναι κάτι απλό», πρόσθεσε ενώ επεσήμανε πως, για αυτό προέκυψε η ανάγκη να έρθουν οι ξένοι εμπειρογνώμονες.
Ο Αρχηγός Αστυνομίας, το μόνο που θέλησε να προσθέσει, είναι ότι κάποια κυπριακά τραπεζικά ιδρύματα, έχουν προχωρήσει σε δέσμευση τραπεζικών λογαριασμών για κάποιες υποθέσεις που διερευνάται, ενώ σε σχέση με την έλευση των ξένων εμπειρογνωμόνων, είπε πως, «είναι καλοδεχούμενοι».
Από την πλευρά του ο επίτροπος Διαφάνειας, Χάρης Πογιατζής, ξεκαθάρισε πως δεν υπάρχουν καταγγελίες ενώπιον της Αρχής που να αφορούν άτομα που εμπλέκονται στην έρευνα που είδε πρόσφατα το φως της δημοσιότητας. Ακόμη, θέλησε να αναφέρει πως σε σχέση με τις αναφορές του ότι δεν επιτράπηκαν έρευνες από Εισαγγελέα για πολιτογραφήσεις, είπε πως ο ίδιος ο Νόμος δεν το επιτρέπει. Ο κ. Πογιατζής εμφανίστηκε ενοχλημένος και θέλησε να ξεκαθαρίσει πως με βάση τη Νομοθεσία δεν γίνονται παράλληλες έρευνες και ως εκ τούτου ο Νόμος δεν επιτρέπει παράλληλες έρευνες.
Ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, Κωνσταντίνος Ηροδότου, εμφανίστηκε ενοχλημένος με τις αναφορές που έγιναν ότι οι θεσμοί δεν αντιδρούν, παραπέμποντας στις ενέργειες που έγιναν άμεσα, μετά από κάποιες υποθέσεις, όπως για παράδειγμα η υπόθεση των διαβατηρίων που αποκάλυψε ο Al Jazeera. Υπενθύμισε μάλιστα πως επιβλήθηκαν πρόστιμα πέραν των δέκα εκατομμυρίων, ενώ διαβεβαίωσε ότι οι έλεγχοι της Κεντρικής Τράπεζας, επικεντρώνονται στα άτομα υψηλού κινδύνου.
Ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου, Μιχάλης Βορκάς, υπέδειξε από την πλευρά του, πως δεν είναι ορθό να στοχοποιείται ολόκληρος ο δικηγορικός κόσμος, ενώ εξήγησε πως από το 2022, έγιναν συνολικά 177 έλεγχοι, εκ των οποίων δεκαεπτά για πολιτογραφήσεις. «Το 2023 έγιναν 62 σχετικοί έλεγχοι. Όσον αφορά στους ελέγχους, έχουν οδηγηθεί ενώπιον του ΠΔΣ κάποιες υποθέσεις, που υπήρχαν καταδίκες και επιβλήθηκαν πρόστιμα 400,000 ευρώ».
Όπως εξήγησε οι καταδίκες αφορούσαν λανθασμένους ελέγχους ή παραλήψεις, που είχαν να κάνουν με τη μη σωστή κατηγοριοποίηση των πελατών, με μη σωστή έρευνα των πελατών, αναφορικά με το ποιος είναι και κάποιοι είχαν να κάνουν με την πηγή εισοδήματος των πελατών, που θα προχωρούσαν ή προχώρησαν σε επενδύσεις.
«Όσον αφορά στις κυρώσεις, ζητήσαμε από τα μέλη μας να μας ενημερώσουν αν παρείχαν υπηρεσίες σε άτομα που υπήρχαν στις κυρώσεις. Ανταποκρίθηκαν 36 συγκεκριμένοι πάροχοι και από σχετικούς ελέγχους και πληροφόρηση που πήραμε, αφού αξιολογήσαμε τα δεδομένα προχωρήσαμε σε επτά καταγγελίες στην Αστυνομία, δύο περιπτώσεις είναι υπό μελέτη από την σχετική εποπτική αρχή, για να δούμε αν θα προχωρήσουμε σε καταγγελία στην Αστυνομία», κατέληξε ο κ. Βορκάς.
Από πλευρά λογιστών, ο εκπρόσωπος του Συνδέσμου, Κυριάκος Ιορδάνους, ενημέρωσε τους βουλευτές πως έχουν ανασταλεί οι άδειες τριών γραφείων και ενός φυσικού προσώπου που ήταν στη λίστα των Βρετανικών Κυρώσεων. «Έχουμε υποβάλει στην Αστυνομία, δέκα περιπτώσεις για περαιτέρω διερεύνηση, οπότε μέσα από την εργασία που έχουμε κάνει είναι ότι πριν βγουν τα δημοσιεύματα, εκείνα που κρίναμε ότι έπρεπε να ελεγχθούν, έχουν παραπεμφθεί στους αρμόδιους».
Και πρόσθεσε πως, «κατά τη διάρκεια του 2022 διενεργήσαμε 150 ελέγχους, ενώ για το πρώτο 9μηνο του 2023 έγιναν 113 έλεγχοι. Έχουμε κλιμάκιο που αποτελείται από ξένη εταιρεία που εργοδοτούμε και ενισχύθηκε κατά 50%. Θα ήταν χρήσιμο να αναφέρω ότι είχαμε επικοινωνία και με διεθνή σώματα, το τελευταίο διάστημα, αλλά και με δημοσιογράφους των κλιμακίων που έκαναν το ρεπορτάζ και συζητήσαμε τα ευρήματά τους και να τους ενημερώσουμε για το ρόλο που κάνουμε εμείς, ως επόπτης, προβάλλοντας το νομοθετικό πλαίσιο για το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος».
«Η εισήγησή μας», είπε ο κ. Ιορδάνους, «είναι ότι για το θέμα της εποπτείας του χρηματοοικονομικού τομέα, πρέπει να παρθεί σε γενικό εθνικό πλαίσιο, θα πρέπει να υπάρχει ένας κεντρικός καθοδηγητικός φορέας, που θα καθοδηγεί τους επόπτες στο πλαίσιο του καθενός, εκεί που δεν γίνεται καλά η δουλειά να επιβάλλει κυρώσεις. Πρέπει να θεσπιστεί ένας ανεξάρτητος φορέας στο πρότυπο του βρετανικού μοντέλου», κατέληξε.