Εργαστήρια αλλάζουν τη ζωή μεταναστών-«Μου δόθηκαν ευκαιρίες για να βρω εργασία»

«Ήρθα εδώ για την ειρήνη». Η απάντηση του 31χρονου Καμάλ από την Σομαλία, μας αποστόμωσε και έφερε διακριτικά χαμόγελα. Ένας νέος άνθρωπος, αναγκάστηκε λόγω της δύσκολης πολιτικής και οικονομικής κατάστασης που επικρατεί στη χώρα του, να μεταναστεύσει στην Κύπρο. Αφότου έφτασε, η ζωή του έχει αλλάξει προς το καλύτερο. Γνώρισε ανθρώπους που τον στήριξαν, παρακολούθησε εργαστήρια και του προσφέρθηκε εργασία.

Θέλει δύναμη για να αποφασίσει ένας νέος να εγκαταλείψει την χώρα του και να αφήσει πίσω την οικογένειά του για ένα καλύτερο μέλλον. Όμως στην Σομαλία, ο Καμάλ, δεν είχε τις ίδιες ευκαιρίες που έχει τώρα. Εκεί, σε κάθε βήμα που έκανε για να αλλάξει τη ζωή του, έβρισκε τοίχο. Όπως περιέγραψε στον REPORTER, κάθε φορά που προσπαθούσε να βρει δουλειά, τον απέρριπταν. «Δεν μπορούσα να ανελιχθώ. Πάντα οι άλλοι μου επέβαλαν τι μπορούσα να κάνω. Υπάρχουν πολιτικά γκέτο στην χώρα μου που σε βγάζουν εκτός και σε περιθωριοποιούν. Ήρθα στην Κύπρο για να κάνω αυτά που επιλέγω εγώ για εμένα και όχι αυτά που θέλουν οι άλλοι».

Στα δυόμιση χρόνια που ζει στην Κύπρο δεν ένιωσε ποτέ τον ρατσισμό. Όσοι βρέθηκαν στον δρόμο του, τον βοήθησαν να ενταχθεί πιο εύκολα στην κοινωνία. «Μου είχαν πει πως δεν είναι όλοι ίδιοι, αλλά από την πρώτη μέρα που έφτασα στην Κύπρο γνώρισα μόνο ανθρώπους ευχάριστους και πρόθυμους να με βοηθήσουν. Νιώθω πολύ τυχερός για αυτό».

Το να ενταχθεί ένας νέος μετανάστης σε μια κοινωνία, δεν αποτέλεσε για τον ίδιο εμπόδιο. Με μικρά βήματα και μέσα από τον εθελοντισμό, αλλά και μέσα από το εργαστήριο Code4SP του μη κερδοσκοπικού οργανισμού Citizens In Power, που έχει έδρα τη Λευκωσία, η ζωή του άλλαξε ριζικά. Πρόκειται για ένα εργαστήρι που δίνει την ευκαιρία σε πρόσφυγες και μετανάστες ή άλλες περιθωριοποιημένες ομάδες, να ενταχθούν στην αγορά εργασίας της χώρας μας. Τα περισσότερα εργαστήρια αφορούν την τεχνολογία και τον προγραμματισμό. Ανάμεσα σε αυτούς που παρακολούθησαν το συγκεκριμένο εργαστήρι, ήταν και ο Καμάλ, ο οποίος κατά τη διάρκεια των μαθημάτων αντιλήφθηκε το πάθος που έκρυβε για τον προγραμματισμό.

«Το εργαστήριο ήταν ένα μεγάλο ταξίδι. Μέσα από το πρόγραμμα γνώρισα ανθρώπους που ήταν πάντα φιλόξενοι. Μου έδωσαν ευκαιρίες χωρίς να το ζητήσω και μου δόθηκε η ευκαιρία να νιώσω πιο άνετα. Επίσης, το πρόγραμμα μου άνοιξε πολλές πόρτες και ανακάλυψα ότι είχα πάθος για τον προγραμματισμό. Ο Χαράλαμπος, ο μέντοράς μου από την εταιρεία Best Net, μου έδωσε ευκαιρία μέσω της πρακτικής εξάσκησης και μου πρόσφερε δουλειά» εξιστορεί ο ίδιος.

Το πρόγραμμα Code4SP έχει ως στόχο την ένταξη, κυρίως ανθρώπων με μεταναστευτική βιογραφία στην κοινωνία, αλλά κατ΄ επέκταση στην αγορά εργασίας. Η αρχή έγινε από τη Γερμανία, που λόγω των μεγάλων μεταναστευτικών ροών αποφάσισε τη δημιουργία αυτού του προγράμματος εκμάθησης τεχνολογιών σε μετανάστες. Ανάμεσα στις χώρες που ακολούθησαν την ίδια ιδέα, είναι η Κύπρος. Όπως εξήγησε η Senior Project Manager του προγράμματος του Citizens In Power, Κωνσταντίνα Σταύρου, το πρόγραμμα προσαρμόστηκε στα δεδομένα της δικής μας κοινωνίας και είδαν πως η αγορά έχει ανάγκη από προγραμματιστές και άτομα που γνωρίζουν καλά την τεχνολογία. Έτσι επέλεξαν, εδώ και δύο χρόνια να εντάξουν το Code4SP στα βασικά εργαστήριά τους.

Πρόκειται, για ένα πρόγραμμα που ασχολείται με την επιστήμη, την τεχνολογία, τον προγραμματισμό τα μαθηματικά, αλλά και τις πλατφόρμες εκπαίδευσης. «Δημιουργήσαμε μια πλατφόρμα με τις πιο σημαντικές γλώσσες προγραμματισμού που ζητούν ως γνώσεις, οι περισσότερες εταιρείες. Όσοι παρακολουθήσουν τα εργαστήρια μπορούν να ασχοληθούν με την ανάλυση δεδομένων, τη δημιουργία ιστοσελίδας και άλλα. Κατά τη διάρκεια των δωρεάν μαθημάτων οι συμμετέχοντες έχουν την ευκαιρία να δημιουργήσουν το δικό τους πορτφόλιο, να το παρουσιάσουν στους πιθανούς εργοδότες τους και στην συνέχεια να εργοδοτηθούν με τη συμβολή των εταιρειών με τις οποίες συνεργαζόμαστε».

Άνθρωποι με μεταναστευτική βιογραφία από το Ιράν, την Παλαιστίνη, τη Συρία και την Σομαλία όπως ο Καμάλ, έχουν καταφέρει να αποκτήσουν τις βασικές γνώσεις, ώστε να μπουν τα πρώτα θεμέλια για να αποκτήσουν εργασία. Πολλοί από αυτούς, τα κατάφεραν, άλλοι εμπλουτίζονται με περισσότερες γνώσεις μέσα από τα προγράμματα, αφού τα εργαστήρια θα συνεχιστούν και με τη νέα χρονιά.

Ο Citizens In Power, έδωσε δύναμη σε πολλούς

Βέβαια, τα όνειρα και οι ευκαιρίες, θέλουν σχέδιο και δράση. Το πρόγραμμα δεν θα υπήρχε και δεν θα εφαρμοζόταν, εάν ο Άγγελος και η Γιώτα, δεν είχαν όραμα. Ήταν 2012, όταν η Γιώτα Μουρέττου, επέστρεψε μετά από δέκα χρόνια σπουδών στις θετικές επιστήμες και στο θέατρο, πίσω στην Κύπρο. Ήταν η περίοδος που η οικονομική κρίσιμη κτύπησε την Κύπρο και οι νέοι που επέστρεφαν από τις σπουδές τους στο εξωτερικό, ήταν σχεδόν αδύνατον να εργοδοτηθούν. Ο άνδρας της Γιώτας, ο Άγγελος, άρχισε να στήνει την ιδέα για τη δημιουργία ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού που ασχολείτο με την κοινωνική επιχειρηματικότητα. Τον Citizens In Power.

Η αρχή ήταν δύσκολη. Ξεκίνησαν από ένα μικρό δωμάτιο στο εργαστήριο που διέθεταν οι γονείς του Άγγελου. Η επιτυχία ήρθε σταδιακά και πλέον, ο Οργανισμός διαθέτει τρία γραφεία. Δύο στη Λευκωσία και ένα στη Λάρνακα, με 26 εργαζόμενους. «Εστιάσαμε στα εργαστήρια διαφόρων εθνικοτήτων και στην κοινωνική επιχειρηματικότητα, αρχικά αναλαμβάνοντας μικρά προγράμματα. Όμως πλέον συμπληρώσαμε γύρω στα 100 ευρωπαϊκά προγράμματα και τώρα τρέχουμε συνολικά 75. Βλέπουμε ότι υπάρχει εξέλιξη. Από τα βιωματικά εργαστήρια, καταλήξαμε να χαράζουμε πολιτική για τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να λειτουργήσει μια κοινωνία», ανέφερε η Co-Founder του Citizens In Power.

Η κα Μουρέττου, θεωρεί πως ο ανταγωνισμός έχει μεγαλώσει, όμως θα πρέπει πάντα να είναι προσαρμοστικοί και να υπάρχει ισορροπία, ενώ όσο αφορά την αποτελεσματικότητα, σημειώνει πως «ένα πρόγραμμα δεν μπορεί να κάνει μόνο του την διαφορά. «Έστω και ένας άνθρωπος να επωφεληθεί από τα προγράμματά μας, είναι μεγάλη κατάκτηση. Για εμένα προσωπικά είναι κάτι. Πιστεύω στα άτομα και αν μπορούμε να επηρεάσουμε τη ζωή του κάθε ατόμου ξεχωριστά, νιώθω ικανοποίηση».

Κτίζοντας τις Δομές στις πόλεις

Ένα από τα πιο σημαντικά προγράμματα τα οποία τρέχει ο Οργανισμός, είναι το πρόγραμμα «Κτίζοντας τις δομές για διαπολιτισμική ένταξη στην Κύπρο». Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που έφερε στην Κύπρο το Υπουργείο Εσωτερικών μέσα από το Συμβούλιο της Ευρώπης, το οποίο εντοπίζει πόλεις σε χώρες της ΕΕ που είναι πίσω όσον αφορά θέμα της διαπολιτισμικότητας και προσπαθεί με χαρτογράφηση της πόλης να την κάνει πιο διαπολιτισμική. Όπως εξήγησε η κα Μουρέττου, «το έργο έτρεξε για δύο χρόνια στη Λευκωσία, στη Λάρνακα, Αμμόχωστο και Πάφο. Εμείς ήμασταν οι επαρχιακοί συντονιστές στη Λάρνακα. Στόχος είναι μαζί με το Υπουργείο Εσωτερικών και τους τοπικούς φορείς να διαμορφώσουμε την τοπική πολιτική για την διαπολιτισμικότητα και να την εφαρμόσουμε. Με την ανανέωση του κονδυλίου ο CIP κέρδισε μέσω διαγωνισμού πέραν από τη Λάρνακα, αναλάβαμε για τα επόμενα δύο χρόνια και τη Λευκωσία».

Διαπολιτισμική πόλη, όπως εξήγησε, ορίζεται από το Συμβούλιο της Ευρώπης ως μια πόλη που χαρακτηρίζεται από ποικίλο πληθυσμό και περιλαμβάνει ανθρώπους διαφόρων εθνικοτήτων και προελεύσεων, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα την ύπαρξη διαφορών, όσον αφορά την χρήση της γλώσσας, τη θρησκεία και τις πεποιθήσεις των ατόμων αυτών. «Μέσα από το σημαντικό αυτό πρόγραμμα, η πόλη αυτή, αναπτύσσει μια σειρά πολιτικών και δράσεων για την ενθάρρυνση μεγαλύτερου βαθμού εμπλοκής και αλληλεπίδρασης μεταξύ των ομάδων που συνυπάρχουν, σε συνεργασία με τις επιχειρήσεις, την κοινωνία των πολιτών και του δημόσιου τομέα. Στην ουσία ενημερώνουμε τους φορείς αυτούς και προσπαθούμε να τους εκπαιδεύσουμε, για να έχουν την δυνατότητα της καλύτερης επικοινωνίας με τέτοιους ανθρώπους», ανέφερε.

Το κεντρικό μήνυμα αυτού του έργου, σύμφωνα με την κ. Μουρέττου, είναι να αντιληφθούν οι πολίτες και οι διάφοροι φορείς μιας πόλης ότι: «η ποικιλομορφία δεν είναι πρόβλημα, αλλά προτέρημα».

O Efivos και η ένταξη μεταναστών στην κοινωνία μέσα από τη δημοσιογραφία

Ένα άλλο σημαντικό πρόγραμμα του Οργανισμού είναι το Efivos. Πρόκειται για ένα έργο που ανήκει στην κατηγορία των STERM, που είναι δηλαδή βασισμένο στα ανθρώπινα δικαιώματα, κυρίως των ατόμων με μεταναστευτική βιογραφία. «Ο Efivos προσπαθεί να χρησιμοποιήσει τη δημοσιογραφία ως μορφή ένταξης. Με αυτό τον τρόπο δίνεται η δυνατότητα αλλαγής στον τρόπο που γράφουν τα άτομα που συμμετέχουν σε αυτό. Μαθαίνουν δηλαδή πως με τη γραφή βοηθούν στην ένταξη των μεταναστών στην κοινωνία», σχολίασε η Project Manager του Cityzens in Power Ραφαέλλα Πυγιώτη.

Ο Efivos, διοργανώνει κάθε Παρασκευή συναντήσεις και συνομιλίες με δημοσιογράφους. Στόχος είναι η δημιουργία μιας ομάδας, η οποία στην συνέχεια θα γράψει δικά της άρθρα. Η ίδια ομάδα θα επισκεφτεί σχολεία, ώστε να δείξει στα παιδιά τα όσα έμαθαν. «Στην συνέχεια θα πραγματοποιηθούν συναντήσεις που θα αφορούν της ευρωεκλογές. Μήνυμα της Ραφαέλλας προς τους νέους είναι να «είναι ανοικτοί και να ακούν τις διαφορετικές απόψεις».

Μακριά από SterE(U)otypes

Ένα άλλο πρόγραμμα που αφορά το μεταναστευτικό και την πιο εύκολη ένταξη των προσώπων που έρχονται σε χώρες της ΕΕ, είναι το SterE(U)otypes που ολοκληρώνει τις εργασίες του, στις 20 Δεκεμβρίου. Το πρόγραμμα αυτό, σύμφωνα με την Project manager και διαχειρίστρια ευρωπαϊκών προγραμμάτων, Ζωή Λούκα, «ασχολείται με τα στερεότυπα που υπάρχουν στις κοινωνίες που δέχονται μετανάστες. Στην ουσία το πρόγραμμα εξετάζει τα στερεότυπα από την αντίθετη πλευρά. Δηλαδή συχνά αναλύουμε το πώς σκέφτονται οι Κύπριοι για τους μετανάστες, όμως το συγκεκριμένο έργο προσπαθεί να εξετάσει, εάν οι μετανάστες που έρχονται στην Κύπρο ή στην ΕΕ, διακατέχονται από συγκεκριμένα στερεότυπα που μπορεί υποσυνείδητα να μην τους βοηθούν να ενταχθούν εύκολα σε μια κοινωνία».

Κατά την τελευταία μέρα του εργαστηρίου θα πραγματοποιηθεί μια διαδικτυακή συζήτηση με τίτλο: 'Ένταξη των μεταναστών στην Κύπρο: Εξερευνώντας τα εμπόδια και τις λύσεις.Στην συζήτηση εκ μέρους της Υπηρεσίας Ασύλου και του Τμήματος Μετανάστευσης, του Υπουργείου Εσωτερικών θα μιλήσει ο Μιχάλης Μπέης, ο οποίος θα αναφερθεί στο νομικό κομμάτι του μεταναστευτικού, ενώ ο Stephane Noel, θα μιλήσει για τις ανάγκες των μεταναστών στην Κύπρο. «Το θέμα του έργου δεν είναι να κατηγορήσει τους μετανάστες, αλλά να βρει τρόπους, το ίδιο άτομο να αλλάξει τα στερεότυπα που μπορεί να έχει για να ενταχθεί στην κοινωνία», εξήγησε η Ζωή.