Σε έξαρση τα φαινόμενα βίας στα σχολεία-Ο ρόλος της κοινωνίας και οι τρόποι αντιμετώπισης

Ανεξέλεγκτη φαίνεται πως είναι η κατάσταση, όσον αφορά στα περιστατικά βίας και παραβατικότητας που παρουσιάζονται στα σχολεία, με το πρόσφατο περιστατικό στην Πάφο, αλλά και την καταγγελία καθηγητή εναντίον γονιού, έχουν προκαλέσει έντονη ανησυχία, αλλά και προβληματισμό. Και αυτό επειδή τα εν λόγω περιστατικά πραγματοποιήθηκαν μία εβδομάδα μετά που το Υπουργείο Παιδείας είχε ανακοινώσει έρευνα για την κατάσταση που επικρατεί στα σχολεία, εκ την οποία διαφάνηκε ότι ένας στους τέσσερις μαθητές είναι θύμα εκφοβισμού, ενώ είχαν ανακοινωθεί και μέτρα που θα απαμβλύνουν το πρόβλημα, ωστόσο φαίνεται ότι χρειάζεται περισσότερη μελέτη, μέχρι να φτάσουν οι αρμόδιοι στην ρίζα του κακού.

Τα περιστατικά που είδαν το φως της δημοσιότητας, μέχρι αυτή τη στιγμή, είναι ανησυχητικά, αφού τα πλείστα αφορούν επιθέσεις τόσο από μαθητές σε άλλους μαθητές, όσο και σε μαθητές προς καθηγητές, αλλά και από καθηγητές προς μαθητές. Εκτός αυτού, φαίνεται ότι υπάρχει έξαρση και στις επιθέσεις των μαθητών προς τα σχολεία, αφού οι βανδαλισμοί έχουν γίνει καθημερινό φαινόμενο, πλέον.

Παρακολουθώντας την κατάσταση, το γεγονός ότι είμαστε μόνο στις αρχές του τρίτου μήνα από την ημέρα που χτύπησε το πρώτο κουδούνι, με τις καταγγελίες για βία εντός σχολικών μονάδων να είναι πλέον εβδομαδιαίες, είναι εύλογο να ψάχνει κάποιος τους λόγους πίσω από αυτά τα φαινόμενα. Πάντως, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει το γεγονός ότι υπάρχουν αρκετά ερεθίσματα, ωστόσο αυτό που τονίζεται και από πλευράς Υπουργείου Παιδείας, αλλά και από τους ειδικούς ψυχολόγους είναι ότι τα σχολεία είναι η μικρογραφία της κοινωνίας και όπως υπάρχουν εκτός των σχολικών κάγκελων έκτροπα, θα υπάρχουν και εντός.

«Είναι πολυδιάστατο και πολυπαραγωντικό το πρόβλημα. Όταν μιλάμε για τα σχολεία, πολλές φορές βλέπουμε να υπάρχουν προβλήματα λειτουργίας και στην οικογένεια, όπως είναι τα οικονομικά, που επηρεάζουν τον κάθε πατέρα και την κάθε μητέρα και σίγουρα δημιουργούνται στρεσογόνες καταστάσεις. Αν δεν υπάρχει κατάλληλη αντιμετώπιση αυτών των καταστάσεων, υπάρχουν ξεσπάσματα είτε λεκτικής κακοποίησης των παιδιών, είτε σωματικής, μέσα στην οικογένεια. Όταν υπάρχουν αυτά τα προβλήματα στην οικογένεια, τα παιδιά μπορούν να τα αντιγράφουν και στο περιβάλλον που ζουν εκτός σπιτιού, όπως είναι το σχολείο», εξήγησε στον REPORTER ο ψυχίατρος Δρ. Γιώργος Μικελλίδης.

Εκτός από το θέμα της οικογένειας, που δεν είναι η πρώτη φορά που οι ειδικοί κρούουν καμπανάκι ότι πρέπει να υπάρξει μία προσπάθεια που να επικεντρώνεται στις συνθήκες διαβίωσης στο σπίτι ενός παιδιού που καταφεύγει στον σχολικό εκφοβισμό, ένας άλλος παράγοντας που φαίνεται ότι έχει προκαλέσει ανησυχία στους αρμοδίους, είναι και το γεγονός ότι υπάρχει μία αύξηση στη χρήση καταχρηστικών ουσιών.

«Τα ναρκωτικά, βασικά, που κυριολεκτικά βρίσκονται παντού και μέσα στις παρέες και μέσα στην οικογένεια. Όταν κάποιος έφηβος κάνει χρήση αυτών των ουσιών, είναι πιθανό να επηρεαστεί η συμπεριφορά του, ο τρόπος σκέψης του και ενδεχομένως να προβαίνει σε πράξεις που δεν ξέρει ότι είναι σοβαρές και ενδεχομένως να προκαλέσουν αρνητικές επιπτώσεις σε άλλους ανθρώπους. Υπάρχουν επίσης και οι κλίκες, όπως ονομάζονται, που στοχοποιούν και ενοχλούν ευάλωτα άτομα, που τα βλέπουν ως ένα τρόπο εκτόνωσης τον εκφοβισμό άλλων ατόμων, που είναι καταδικαστέο».

Αρνητική επίπτωση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης

Στο μεταξύ, ένας άλλος λόγος που ενδεχομένως να οδηγεί τους μαθητές να καταφεύγουν στη βία, για να επιλύσουν οποιαδήποτε διαφορά ή απλά έστω να το κάνουν και για πλάκα, είναι και η ανεξέλεγκτη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, όπου υπάρχουν αναρτήσεις από τέτοια περιστατικά, με κάποιους μαθητές να τα θεωρούν ως αστείο, θέτοντας ως στόχο την μίμηση και αναπαραγωγή τους.

«Υπάρχουν κάποιες φορές τάσεις μιμητισμού, που προκαλούνται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και βλέπουμε πώς επηρεάζονται τα παιδιά. Επίσης, ενδεχομένως τα παιδιά να βλέπουν ακατάλληλες ταινίες, μέσω του διαδικτύου, που δεν έπρεπε να φτάσουν στην αντίληψή τους και τους προκαλούν να τις μιμηθούν. Πρέπει να υπάρχει ένας έλεγχος από τους γονείς. Είναι καλό να το κάνουμε από τον καιρό που είναι μικρά, πριν να αναπτυχθούν, ειδικά σήμερα που τα παιδιά έχουν από αρκετά νεαρή ηλικία κινητό. Θα πρέπει οι γονείς να έχουν μία εικόνα τι παρακολουθούν στο διαδίκτυο τα παιδιά τους, επειδή μπορεί μία συμπεριφορά να είναι επανάληψη εκείνων που βλέπουν τα παιδιά».

Πρέπει να υπάρξει ολιστική αντιμετώπιση του φαινομένου

Πάντως, αυτό που τονίζει ο κ. Μικελλίδης είναι ότι πρέπει να υπάρξει μία ολιστική αντιμετώπιση του θέματος, με τη συνεργασία όλων των εμπλεκομένων φορέων, όπως είναι το Υπουργείο Παιδείας, το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας, το Υπουργείο Υγείας και το Υπουργείο Δικαιοσύνης, για να συσταθούν οι κατάλληλες επιστημονικές ομάδες, με τους εμπειρογνώμονες που χρειάζονται, για να αντιμετωπίσουν αυτά τα φαινόμενα.

«Πρέπει να δούμε και τα προβλήματα που υπάρχουν στην κοινωνία, σε μία ολιστική αντιμετώπιση του φαινομένου αυτού, επειδή είναι το μεγαλύτερο μέρος του προβλήματος. Το θέμα είναι ότι πρέπει να γίνονται κάποια πράγματα μεθοδικά και σωστά και διερωτώμαι αν γίνονται. Πρέπει να δούμε πώς μπορούμε να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής των πολιτών, ώστε να μην βασανίζονται, να καταπιέζονται και να είναι μέσα στην κατάθλιψη».

Σημειώνεται πως συνεχίζεται και η συζήτηση για την πρόταση νόμου της Προέδρου της Βουλής, Αννίτας Δημητρίου και του βουλευτή του ΑΚΕΛ, Ανδρέα Πασιουρτίδη, για ποινικοποίηση του εκφοβισμού, με τον κ. Μικελλίδη να υπογραμμίζει πως οι αποτρεπτικές ποινές που θα υπάρξουν, σε περίπτωση ψήφισης της πρότασης, θα λειτουργήσουν προς τη θετική πλευρά.

«Θα υπάρχουν κάποια αρνητικά, αφού κάθε αλλαγή φέρνει θετικά και αρνητικά. Η δική μου αντίληψη είναι ότι η συγκεκριμένη αλλαγή θα φέρει περισσότερα θετικά παρά αρνητικά. Πρέπει να ελέγχεται αυτή η κατάσταση και στο θέμα της ποινικοποίησης και της ποινικής ευθύνης. Επίσης, δεν υπάρχουν φυλακές για ανήλικους. Από τη στιγμή που κάποιος προβαίνει σε ποινικά αδικήματα και είναι σε ηλικία που μπορεί να κατηγορηθεί, αλλά δεν υπάρχουν οι δομές ώστε να δεχτούν αυτά τα άτομα, δεν υπάρχουν οι δομές για επιμόρφωση του ανθρώπου, όλα είναι στον αυτόματο πιλότο. Και ο αυτόματος πιλότος σε αυτή την κατάσταση δεν λειτουργεί».