Στα ΗΕ η ευθύνη για υλοποίηση της συναντίληψης στην Πύλα-Πώς προέκυψε η ένταση

Κομβικός είναι ο ρόλος των Ηνωμένων Εθνών για την εφαρμογή της συναντίληψης για την Πύλα, δήλωσε ο Υπουργός Εξωτερικών, Κωνσταντίνος Κόμπος, κατά την παρουσία του στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εξωτερικών την Τρίτη, τονίζοντας ότι αναμένουμε να τον διαδραματίσουν.

Όπως εξήγησε, αναφερόμενος στη διακοπή των εργασιών τη Δευτέρα, προέκυψαν ζητήματα σε σχέση με την υλοποίηση της συναντίληψης, στην οποία καταλήξαμε με την συνδρομή των Ηνωμένων Εθνών. Σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες, ήταν ένα ζήτημα που αφορούσε την οριοθέτηση και τον τρόπο που δρομολογήθηκαν τα όρια σε κάποια τεμάχια, καθώς κάποιοι Τ/κ ιδιοκτήτες θεώρησαν ότι επηρεάστηκαν τα συμφέροντά τους. Πιο συγκεκριμένα, για κάποιο μικρό αριθμό μέτρων, έμπαινε σε περιοχή που υπήρχε αμφισβήτηση σε ποιον ανήκε το τεμάχιο, σε ένα κομμάτι που αφορούσε την όδευση του δρόμου και την οικοπεδοποίηση. Υπήρξε μια μικρή ένταση, η οποία επιλύθηκε.

Ανέφερε ότι αυτό εύκολα μπορεί να λυθεί, όπως διάφορα τέτοια μικροζητήματα που προκύπτουν. Δεν μας απασχολεί το ειδικό, σημείωσε, αλλά αν είναι προθάλαμος για μια ευρύτερη αμφισβήτηση. Αυτό θα ήταν πολύ προβληματικό, σύμφωνα με τον κ. Κόμπο.

Τα ΗΕ βρίσκονταν επί τόπου και, κατόπιν παρέμβασής τους, προέκυψε μια προσωρινή παύση στις εργασίες από όλες τις πλευρές, μέχρι να επιλυθούν οι διαφορές. Στο πλαίσιο της παύσης θα διερευνηθεί εάν υπάρχει οποιοδήποτε ευρύτερο. Ήδη βρίσκεται σε επαφή με τον Κόλιν Στιούαρτ ο κ. Τζιωνής και η θέση μας είναι ότι πρέπει να υπάρξει απόλυτη τήρηση των συμφωνηθέντων κατά γράμμα. Η ευθύνη, είπε ο Υπουργός, ανήκει στον κ. Στιούαρτ για να προχωρήσει η συμφωνία και να υλοποιηθεί. Αυτό που υπεγράφη είναι που γνωρίζουμε, αυτό ζητούμε να εφαρμοστεί, τόνισε, σημειώνοντας ότι αναμένουμε από τα ΗΕ να διαδραματίσουν τον ρόλο που έχουν αναλάβει. Εμείς πιέζουμε όπως αυτός που ανέλαβε το καθήκον, καθηκόντως να διασφαλίσει αυτά που πρέπει, είπε. Ξεκαθάρισε ότι διέπουν συγκεκριμένα στοιχεία τη συμφωνία και η δήλωση του Συμβουλίου Ασφαλείας που καθοδηγηθεί ουσιαστικά ως προς το ποια είναι η τάξη πράγματων.

Απαντώντας σε ερώτηση, ο Κωνσταντίνος Κόμπος ανέφερε πως κάποιος εύλογα υποθέτει ότι εάν ο κ. Στιούαρτ υπέγραψε δύο κείμενα και παρουσιάστηκαν ως μορφή συναντίληψης, αυτά πρέπει να είναι ευθυγραμμισμένα. Σε περίπτωση που αμφισβητούνται, αυτός που υπέγραψε έχει καθήκον και υποχρέωση να διασφαλίσει την ομαλή εφαρμογή τους. Παραδέχθηκε, ωστόσο, πως δεν γνωρίζουμε επίσημα το κείμενο που υπέγραψε η τ/κ πλευρά.

Σύμφωνα με τον Υπουργό, τέτοιου είδους ζητήματα θα προκύπτουν όσο προχωρά η υλοποίηση και θα υπάρχουν θέματα που τα ΗΕ θα καλούνται να επιλύουν. Αυτός είναι ο ρόλος τους, τόνισε, υπογραμμίζοντας ότι εμείς αναμένουμε αλλά και καλούμε την ΟΥΝΦΙΚΥΠ να διαδραματίσει την αποστολή της. Ο κ. Κόμπος εξέφρασε ανησυχία για το ενδεχόμενο να προκύψει έλλειμα βούλησης από την άλλη πλευρά, επαναλαμβάνοντας ότι εμείς περιμένουμε να εφαρμοστούν κατά γράμμα τα όσα έχουν συμφωνηθεί.

Καμία παρερμηνεία

Σε δηλώσεις για το ζήτημα της Πύλας προέβη και ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης, κατά την ενημέρωση των ΜΜΕ. Ανέφερε ότι η Λευκωσία εκφράζει την ελπίδα οι εργασίες στην Πύλα να επαναρχίσουν το συντομότερο, μετά την μικρή παύση που ζήτησαν τα Ηνωμένα Έθνη, και τόνισε ότι οι πρόνοιες της συναντίληψης δεν επιδέχονται καμία παρερμηνεία.

Ο κ. Λετυμπιώτης δήλωσε στα ΜΜΕ ότι υπήρξε χθες μια αντίδραση από τουρκικής πλευράς στην Πύλα και αυτό αποτελεί συνέχεια στις συνεχείς προσπάθειες για αμφισβήτηση του καθεστώτος της νεκρής ζώνης. Επανέλαβε ότι αυτός ήταν και ένας από τους βασικούς λόγους που αναλάβαμε την πρωτοβουλία για την επίτευξη της συναντίληψης.

Ο Εκπρόσωπος είπε ότι βρισκόμαστε σε διαρκή επαφή με τα Ηνωμένα Έθνη τα οποία ζήτησαν χθες μια μικρή παύση των εργασιών από όλες τις πλευρές, ούτως ώστε να μπορεί να υπάρξει μια διπλωματική διέξοδος, μια διπλωματική λύση. «Παραμένουμε σε επαφή με τα Ηνωμένα Έθνη από τα οποία αναμένουμε ότι θα συντονίσουν και θα εφαρμόσουν τις πρόνοιες της συναντίληψης», ανέφερε.

Απαντώντας σε ερώτηση είπε ότι η ειρηνευτική δύναμη εντός της νεκρής ζώνης έχει συγκεκριμένους όρους εντολής που απορρέουν και από τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και επιβλέπει από την αρχή αυτές τις εργασίες. «Θεωρούμε ότι θα μπορέσουν να επαναρχίσουν οι εργασίες το συντομότερο δυνατό», ανέφερε.

Ο κ. Λετυμπιώτης υπενθύμισε ότι αντέδρασε η διεθνής κοινότητα όταν έγιναν τα περιστατικά από τουρκικής πλευράς το καλοκαίρι και επίσης έγιναν και διπλωματικές προσπάθειες και χειρισμοί από την πρώτη στιγμή από το Υπουργείο Εξωτερικών και την Κυβέρνηση.

Είπε ότι η συναντίληψη χαρακτηρίστηκε ως ένα μεγάλο μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης, γιατί το καθεστώς στην Πύλα είναι εδώ και δεκαετίες που προσπαθούν οι κατοχικές δυνάμεις να το αμφισβητήσουν. «Μέσα από τη συναντίληψη απαντώνται προβληματισμοί και ανησυχίες που είχαμε ως Κυπριακή Δημοκρατία αλλά και συμπεριλαμβάνονται και σημαντικές πρόνοιες. Προβλέπουν την οικιστική και αστική ανάπτυξη θέμα που για δεκαετίες συζητείτο», ανέφερε.

Επανέλαβε ότι όπως ακριβώς πετύχαμε αυτή τη συναντίληψη με τον ίδιο ακριβώς τρόπο και με την ίδια ειλικρινή πολιτική βούληση θα συνεχίσουμε την υλοποίηση των προνοιών της συναντίληψης το συντομότερο δυνατό, και αυτό εντάσσεται και στις προσπάθειες που καταβάλλουμε για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων.

Σε άλλη ερώτηση για το τι ακριβώς διαβουλευόμαστε με την ειρηνευτική δύναμη, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος επανέλαβε ότι χθες υπήρξε μια ένταση από τουρκικής πλευράς , και αυτή τη στιγμή δεν γνωρίζουμε αν συνεχίζεται. «Είμαστε αισιόδοξοι γιατί επειδή ακριβώς η συναντίληψη έγινε μετά από εντατικές διαβουλεύσεις και διεξοδικά με την ειρηνευτική δύναμη και δεν επιδέχεται καμίας παρερμηνείας.  Και ο βοηθός Γενικός Γραμματέας κατά την πρόσφατη επίσκεψή του δήλωσε την βούληση των Ηνωμένων 'Εθνών ως προς την υλοποίηση του συνόλου των προνοιών», ανέφερε.

Για τους ισχυρισμούς της τουρκικής πλευράς ότι έδαφος της νεκρής ζώνης της ανήκει, ο κ. Λετυμπιώτης είπε ότι η πρόνοια για οικοπεδοποίηση ήταν με σαφήνεια στην συναντίληψη που επιτεύχθηκε μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και της ΟΥΝΦΙΚΥΠ και είχαν ξεκινήσει εργασίες και καμία εργασία δεν ξεκίνησε που δεν ήταν μέρος της συναντίληψης.

Συνεχίζονται οι προσπάθειες για απεσταλμένο

Αναφορικά με το ζήτημα του απεσταλμένου, για το οποίο δεν υπήρξε εξέλιξη λόγω της στάσης που επιδεικνύει η τουρκική πλευρά, ο κ. Κόμπος επανέλαβε πως μας προτάθηκε ένα όνομα και δώσαμε επίσημα τη θετική μας απάντηση εντός 24 ωρών. Την ίδια μέρα ενημερώθηκε και η τουρκική πλευρά αλλά δεν απάντησε με την ίδια ταχύτητα. Εκ των υστέρων, πληροφορηθήκαμε ότι υπήρξε εμπλοκή, καθώς απορρίφθηκε το όνομα με επίκληση ότι δεν θα πρέπει να προέρχεται από την Κοινοπολιτεία. Αυτό το επιχείρημα αντιμετωπίζεται με δυσπιστία, είπε ο Υπουργός, εξηγώντας ότι αν αρχίσουμε να αφαιρούμε την ΕΕ, την Κοινοπολιτεία, τα ενεργά μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας κτλ, δεν μένει κανένας για να διαδραματίσει αυτό τον ρόλο.

Σε ό,τι αφορά την τρέχουσα κατάσταση πραγμάτων, σύμφωνα με τον κ. Κόμπο περιμένουμε επίσημα ενημέρωση από τον Γενικό Γραμματέα. Μέχρι χθες, είπε, γίνονταν προσπάθειες ακόμα και για το ίδιο όνομα, να μεταπεισθεί, δηλαδή, η τουρκική πλευρά. Εάν δεν καταστεί κάτι τέτοιο δυνατό, αναμένουμε να προχωρήσουμε με νέο όνομα.

Για το θέμα του απεσταλμένου ερωτήθηκε και ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος. Σε παρατήρηση ότι ο Τ/κ ηγέτης Ερσίν Τατάρ μίλησε για χρονικό ορίζοντα έξι μηνών στο διορισμό του, ο κ. Λετυμπιώτης είπε ότι έχουμε ενημερωθεί μέσα από δημοσιεύματα για την τηλεφωνική αυτή επικοινωνία του Τ/κ ηγέτη με τον ΓΓ των ΗΕ.

«Δεν μπορώ να συμπεράνω ποιο είναι το αποτέλεσμα αυτής της συνομιλίας, να σας πω ότι δεν μπορούν να μπουν όροι και χρονοδιαγράμματα στην αποστολή του απεσταλμένου που θα είναι επιφορτισμένος με το καθήκον να διερευνήσει τις προοπτικές για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων από εκεί που έχουν διακοπεί», ανέφερε.

Συνέχισε λέγοντας ότι εκείνο το οποίο μπορεί να πει είναι ότι ελπίζουμε να μην χρειαστεί ο απεσταλμένος έξι μήνες, ώστε το συντομότερο δυνατό να επαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις από το σημείο που έχουν διακοπεί. «Αυτός είναι ο στόχος μας, εμείς επαναλαμβάνουμε από την πρώτη μέρα ανάληψης των καθηκόντων του Προέδρου της Δημοκρατίας, την ετοιμότητά μας για επανέναρξη και χαρακτηριστικά λέμε ότι βρισκόμαστε ήδη στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και καλούμε την άλλη πλευρά να πράξει το ίδιο», είπε.

Σε άλλη ερώτηση για τους όρους εντολής του απεσταλμένου και για το κατά πόσο αν υπάρξει η προοπτική για επανάληψη αυτός ο απεσταλμένος/η θα είναι ο ίδιος/α, ο κ. Λετυμπιώτης είπε ότι αυτό είναι θέμα που θα εξετάσει και ο ΓΓ στην πορεία της διερεύνησης.

«Αυτό το οποίο αυτή τη στιγμή θα είναι το πρώτιστο που θα διερευνήσει ο απεσταλμένος είναι η προοπτική επανάληψης και ελπίζουμε αυτή η προοπτική να υπάρξει το συντομότερο δυνατό και εμείς είμαστε έτοιμοι ακόμη και σήμερα», ανέφερε.