Βουλή: Συζήτηση για ανάγκη συμμετοχής γυναικών στην οικοδόμηση ειρήνης

Η ανάγκη εφαρμογής του ψηφίσματος 1325 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών για πλήρη συμμετοχή των γυναικών στην πρόληψη και την επίλυση των συγκρούσεων, στην οικοδόμηση της ειρήνης και στην αποκατάσταση μετά το πέρας των συγκρούσεων υπογραμμίστηκε σε συζήτηση, που διεξήχθη στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Ίσων Ευκαιριών μεταξύ Ανδρών και Γυναικών, με θέμα «Ο ρόλος των γυναικών στη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια: Από τη θεωρία στην πράξη», με την ευκαιρία συζήτησης πρόσφατα για το θέμα αυτό στο Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.

Κοινή διαπίστωση μεταξύ των συμμετεχόντων ήταν επίσης, σύμφωνα με ανακοίνωση της Βουλής, η αναγκαιότητα υιοθέτησης πολιτικών, που στοχεύουν στη διασφάλιση των δικαιωμάτων των γυναικών, ώστε να επιτυγχάνεται η ουσιαστική συμμετοχή τους στην οικοδόμηση ειρήνης και ασφάλειας, καθώς και η ισότιμη εκπροσώπησή τους στα κέντρα λήψης αποφάσεων.

Επί του προκειμένου, όπως αναφέρεται, ακούστηκαν διαφορετικές απόψεις όσον αφορά στην εισαγωγή υποχρεωτικών ποσοστώσεων υπέρ των γυναικών. Επίσης επικρίθηκε η διαχρονική υποεκπροσώπηση των γυναικών στη διαπραγματευτική ομάδα για το Κυπριακό και επισημάνθηκε η ανάγκη ισότιμης εκπροσώπησής τους σε μελλοντικές διαπραγματεύσεις.

Η Πρόεδρος της Βουλής, Αννίτα Δημητρίου, υπογράμμισε την ανάγκη αποτελεσματικής συμμετοχής των γυναικών σε όλο το φάσμα των ειρηνευτικών διαδικασιών, όπως προνοεί το ψήφισμα 1325 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Βουλής, στη συζήτηση που έγινε με πρωτοβουλία της Προέδρου της Επιτροπής και Αντιπροέδρου της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (Κ.Σ.ΟΑΣΕ) Ειρήνης Χαραλαμπίδου, απεύθυναν χαιρετισμούς εκτός από την Πρόεδρο της Βουλής, η κ. Χαραλαμπίδου, η Πρώτη Κυρία Φιλίππα Καρσερά Χριστοδουλίδη και, μέσω οπτικογραφημένου μηνύματος, η Πρόεδρος της Κ.Σ.ΟΑΣΕ κ. Pia Kauma. Στη συζήτηση συμμετείχαν ως κύριες ομιλήτριες η Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης Άννα Κουκκίδη-Προκοπίου, η Πρέσβης της Γαλλίας Salina Grenet-Catalano και η πρώην Μόνιμη Αντιπρόσωπος της Κυπριακής Δημοκρατίας στον ΟΑΣΕ, Πρέσβης Έλενα Ράφτη.

Συμμετείχαν επίσης βουλευτές μέλη της Επιτροπής, νυν και πρώην Υπουργοί, Επίτροποι, Πρέσβεις και άλλα Μέλη του Διπλωματικού Σώματος στην Κύπρο, εκπρόσωποι διεθνών οργανισμών, μέλη γυναικείων οργανώσεων, ακαδημαϊκοί και εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Βουλής, οι συμμετέχοντες χαιρέτισαν την πρόοδο που έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα, επισημαίνοντας ωστόσο ότι είναι ακόμα μακρύς ο δρόμος προς μία κοινωνία πλήρους ισότητας.

Επίσης, υπογράμμισαν την προσήλωσή τους στον στόχο της προώθησης της ισότητας των φύλων και ειδικότερα της αποτελεσματικής συμμετοχής των γυναικών στα ζητήματα και τις διαδικασίες που άπτονται της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας, καθώς και την ετοιμότητά τους να εργαστούν, στο πλαίσιο διαφόρων συνεργασιών και δράσεων, προς αυτή την κατεύθυνση. 

Στον χαιρετισμό της, η  Πρόεδρος της Βουλής αναφέρθηκε στις ολέθριες επιπτώσεις των συγκρούσεων για τις γυναίκες και τα παιδιά, και ιδιαίτερα στις φρικαλεότητες που βίωσαν οι γυναίκες της Κύπρου κατά την τουρκική εισβολή, και υπογράμμισε τη μετέπειτα πολύτιμη συμβολή των Κύπριων γυναικών στην ανοικοδόμηση της χώρας, καθώς και τη συνεισφορά ελληνοκυπριακών και τουρκοκυπριακών γυναικείων οργανώσεων στην προσπάθεια επαναπροσέγγισης μεταξύ των δύο κοινοτήτων.

Σε οπτικογραφημένο μήνυμά της, η Πρόεδρος της Κ.Σ. ΟΑΣΕ Pia Kauma αναφέρθηκε στις δράσεις της Συνέλευσης για προώθηση της ισότιμης εκπροσώπησης των γυναικών στον Οργανισμό και ευρύτερα στα κέντρα λήψης αποφάσεων και υπογράμμισε τον σημαντικό ρόλο που έχουν να επιτελέσουν τα εθνικά κοινοβούλια στην προσπάθεια αυτή και χαιρέτισε την υιοθέτηση σχετικών τροπολογιών στον Κανονισμό Λειτουργίας της Κ.Σ.ΟΑΣΕ, τις οποίες κατέθεσε η Αντιπρόεδρος της Συνέλευσης Ειρήνη Χαραλαμπίδου.

Στην εισαγωγική της ομιλία, σύμφωνα με την ανακοίνωση της Βουλής, η κ. Χαραλαμπίδου επισήμανε, μεταξύ άλλων, ότι η πορεία προς την ισότιμη συμμετοχή των γυναικών σε ζητήματα ειρήνης και ασφάλειας είναι αργή, καθότι ο τομέας αυτός αποτελεί ζήτημα εξουσίας, την οποία κανένας δεν θέλει να μοιραστεί, ειδικά σε κοινωνίες, όπου κυριαρχούν πατριαρχικά στερεότυπα.

Η κ. Χαραλαμπίδου εξέφρασε ανησυχία για τις ραγδαίες γεωπολιτικές αλλαγές, οι οποίες υπονομεύουν τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια, κάνοντας ειδικότερα αναφορά στην Ουκρανία, στο Ναγκόρνο Καραμπάχ και στη Μέση Ανατολή. Πρόσθεσε ότι σε αυτές τις συνθήκες αυξανόμενης αστάθειας ο ρόλος των γυναικών στον τομέα της ειρήνης και ασφάλειας αποκτά ύψιστη σημασία.

Σε χαιρετισμό, η Υπουργός Δικαιοσύνης σημείωσε ότι μεταξύ ανδρών και γυναικών υπάρχει διαφορετική αντίληψη περί ασφάλειας και τόνισε την αναγκαιότητα συμμετοχής των γυναικών στις διαπραγματεύσεις, αφού λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και ικανοτήτων τους, επιτυγχάνονται καλύτερα αποτελέσματα.

Η κ. Κουκκίδη-Προκοπίου έκανε ιδιαίτερη μνεία στα δεινά που υπέστησαν οι γυναίκες της Κύπρου κατά την τουρκική εισβολή και σημείωσε τις δράσεις της Κυβέρνησης που βρίσκονται σε εξέλιξη στον τομέα αυτό και υπογράμμισε την αναγκαιότητα υλοποίησης του Εθνικού Σχεδίου Δράσης 2021-2025 για την εφαρμογή του ψηφίσματος 1325.

Η Πρώτη Κυρία Φιλίππα Καρσερά Χριστοδουλίδη αναφέρθηκε στους πολλαπλούς ρόλους που επιτελούν οι γυναίκες και στην αναγκαιότητα στήριξής τους, προκειμένου να μπορούν να αντεπεξέλθουν και, παράλληλα, να συμμετέχουν ισότιμα στα κέντρα λήψης αποφάσεων.

Ειδικότερα, αναφέρθηκε στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των γυναικών, όπως η ισχυρή τους δέσμευση, η δίκαιη κρίση και η αποτελεσματικότητά τους, που καθιστούν τη συμμετοχή τους απαραίτητη στις ειρηνευτικές διαδικασίες.

Εξάλλου, σύμφωνα με την ανακοίνωση της Βουλής, η Πρεσβευτής της Γαλλίας Salina- Grenet-Catalano αναφέρθηκε στη θυματοποίηση των γυναικών και παιδιών στις πολεμικές συγκρούσεις και ιδιαίτερα στην παρούσα κατάσταση στη Μέση Ανατολή.

Σημείωσε τα σχετικά ψηφίσματα των Ηνωμένων εθνών και το Εθνικό Σχέδιο Δράσης της Γαλλίας  2021-2025 για την εφαρμογή του ψηφίσματος 1325, καθώς και τις πρωτοβουλίες και δράσεις που αναλαμβάνει η χώρα της διεθνώς για την προστασία και την ενίσχυση της θέσης των γυναικών στη Γαλλία, αλλά και σε τρίτες χώρες.

Η Πρώην Μόνιμη Αντιπρόσωπος της Κύπρου στον ΟΑΣΕ, Πρέσβης Έλενα Ράφτη, επεσήμανε την ελλιπή συμμετοχή των γυναικών στις διαπραγματεύσεις για ειρήνη και ασφάλεια και πρόσθεσε ότι είκοσι τρία χρόνια μετά την υιοθέτηση του ψηφίσματος 1325 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, η συμμετοχή των γυναικών παραμένει υποβαθμισμένη και ότι τα εθνικά σχέδια δράσης που εκπονήθηκαν για την εφαρμογή του, παραμένουν αόριστα και χωρίς επαρκή χρηματοδότηση.  

Επίσης, εξέφρασε την ανάγκη εξασφάλισης των αναγκαίων πόρων, ώστε το Εθνικό Σχέδιο Δράσης της Κύπρου να έχει ουσιαστικά αποτελέσματα.

Η κ. Ράφτη επεσήμανε, περαιτέρω, τη δυναμική παρουσία των γυναικών στα αρχικά στάδια των ειρηνευτικών διαδικασιών και την περιθωριοποίησή τους στη συνέχεια, και τόνισε την αναγκαιότητα διενέργειας εκτιμήσεων για τα εμπόδια που υφίστανται και σύναψης συνεργασιών προς ενίσχυση της θέσης της γυναίκας στα ζητήματα ειρήνης και ασφάλειας.  

Κατά τη συζήτηση που ακολούθησε, σύμφωνα με την ανακοίνωση της Βουλής, έγιναν αναφορές στη θυματοποίηση των γυναικών και κοριτσιών στη διάρκεια ένοπλων συγκρούσεων και ιδιαίτερα στις βαρβαρότητες που διαπράχθηκαν στην Κύπρο το 1974, αλλά και σε αυτές που διαπράττονται σήμερα στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή, ενώ υπογραμμίστηκε η ανάγκη εφαρμογής του ψηφίσματος 1325 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών για πλήρη συμμετοχή των γυναικών στην πρόληψη και την επίλυση των συγκρούσεων, στην οικοδόμηση της ειρήνης και στην αποκατάσταση μετά το πέρας των συγκρούσεων. Ιδιαίτερη μνεία έγινε στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης 2021-2025 της Κυπριακής Δημοκρατίας για την εφαρμογή του εν λόγω ψηφίσματος.