Αλλαγές στα αναλυτικά προγράμματα και νέα μέτρα για ειδική εκπαίδευση από το Σεπτέμβριο

Αυξημένος κατά 15% είναι ο προϋπολογισμός του Υπουργείου Παιδείας, για το έτος 2024, ο οποίος αγγίζει τα 1,445 δισεκατομμύρια ευρώ, με την Αθηνά Μιχαηλίδου να παρουσιάζει το σχέδιο δράσης του Υπουργείου της για τους επόμενους μήνες. Την ίδια ώρα, εξήγγειλε ότι μέχρι τέλη Δεκεμβρίου αναμένεται να ολοκληρωθεί ο διάλογος με τους διάφορους φορείς, αναφορικά με την ειδική εκπαίδευση, ενώ μέχρι τον ερχόμενο Μάιο θα έχουν ετοιμαστεί οι εισηγήσεις, για να τεθεί σε ισχύ η πρώτη φάση του σχεδίου.

Σε μία πολύωρη συνεδρία, που ξεκίνησε με μία ώρα καθυστέρηση, δεδομένου ότι η Επιτροπή Οικονομικών προηγουμένως συζητούσε τον προϋπολογισμό του Υπουργείου Γεωργίας, η Αθηνά Μιχαηλίδου παρουσίασε επιγραμματικά το πλάνο του Υπουργείου Παιδείας για τους επόμενους μήνες, καθώς επίσης απάντησε και σε ερωτήσεις των βουλευτών από όλα τα κόμματα, σημειώνοντας επανειλημμένα ότι το εκπαιδευτικό σύστημα έχει πρόβλημα και πρέπει να επιλυθεί.

Σύμφωνα με την παρουσίαση της υπουργού, ο συνολικός προϋπολογισμός του Υπουργείου Παιδείας ανέρχεται στα 1,445 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ επιπρόσθετα υπάρχουν 18 εκατομμύρια ευρώ από συγχρηματοδοτούμενα έργα, με αποτέλεσμα οι συνολικοί διαθέσιμοι πόροι να ανέρχονται στα 1,463 δισεκατομμύρια. Από εκείνα, το 80% (σ.σ. 1,167 δις ευρώ) αφορούν σε τακτικές δαπάνες όπως η μισθοδοσία του προσωπικού, ενώ το 19% (σ.σ. 278 εκ. ευρώ) αφορούν σε αναπτυξιακές δαπάνες. Όσον αφορά στο υπόλοιπο 1%, αφορά στα συγχρηματοδοτούμενα έργα.

Πολιτικές δράσεις που υλοποιούνται το 2024

Όπως ανέφερε η Αθηνά Μιχαηλίδου, για το 2024 δρομολογείται η αναθεώρηση και επικαιροποίηση των αναλυτικών προγραμμάτων, κάτι που χαρακτήρισε αρκετά σημαντικό, αφού με αυτό τον τρόπο θα δοθεί μία αρχή στην επίλυση του σημαντικού προβλήματος που παρουσιάζει το εκπαιδευτικό σύστημα, ενώ χαρακτήρισε τα αναλυτικά προγράμματα ως την καρδία του συστήματος.

Συγκεκριμένα, η υπουργός σημείωσε πως η παραδοχή είναι σημαντική και ξεκαθάρισε πως υπάρχει πρόβλημα στο εκπαιδευτικό σύστημα και προς αυτό το σκοπό επικαιροποιούνται τα αναλυτικά προγράμματα, ώστε να εμπλουτιστούν με νέα μαθήματα, αλλά και να φύγουν παλιά, που δεν εξυπηρετούν στο δημοκρατικό, μαθητικοκεντρικό σχολείο, στο οποίο εστιάζει το Υπουργείο Παιδείας. Υπέδειξε, επίσης, ότι υπάρχουν ομάδες του Υπουργείου που μελετούν τα αναλυτικά προγράμματα και μέχρι τον ερχόμενο Μάιο θα ετοιμάσουν τις προτάσεις τους. «Το σχολείο χρειάζεται αλλαγή, εκτός από τις γνώσεις και τις δεξιότητες, θέλουμε να προσφέρουμε αγωγή και αξίες στα παιδιά, κάτι που ξεχάσαμε, επειδή είχαμε προτεραιότητα την ύλη».

Μία άλλη πολιτική δράση που δρομολογείται το 2024 είναι η αναδόμηση, βελτίωση και επέκταση του Ολοήμερου Σχολείου, με επέκταση του θεσμού σε Δημοτική και Μέση Εκπαίδευση, αλλά και σύνδεση των Ολοήμερων με την προώθηση των STEM. Η Αθηνά Μιχαηλίδου σημείωσε πως αυτό που πρέπει να γίνει είναι να υπάρξει μία σύνδεση του σχολείου τις πρωινές ώρες, με το Ολοήμερο σχολείο τα απογεύματα, ώστε να μπορούν να επωφελούνται οι μαθητές. Σημείωσε παράλληλα, ότι ο διάλογος για το συγκεκριμένο θέμα θα ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος της χρονιάς και όσα αποφασιστούν θα τεθούν σε ισχύ τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Ξεκαθάρισε, δε, ότι λήφθηκε απόφαση ότι τα Ολοήμερα σχολεία θα τερματίσουν τις εργασίες τους περί τα τέλη Ιουνίου, όπως και τα πρωινά σχολεία.

Πάντως, η υπουργός Παιδείας σημείωσε πως ο στόχος για το θεσμό του Ολοήμερου σχολείου είναι το ωράριο να επεκταθεί παντού, όμως μέσα από έρευνες διαπιστώθηκε πως αρκετοί γονείς δεν θέλουν να επεκταθεί μέχρι τις 4-5 το απόγευμα. «Προχωρούμε συστηματικά και σιγά-σιγά, για να πείσουμε τους γονείς ότι αυτό που κάνουμε είναι προς όφελος των μαθητών».

Μία άλλη πολιτική που προωθείται για το 2024 είναι η αναδόμηση της ειδικής εκπαίδευσης, με στόχο να οδηγηθεί το Υπουργείο Παιδείας στην ενιαία εκπαίδευση. Ουσιαστικά, μέσα από αυτή την πολιτική, το Υπουργείο Παιδείας θέλει να βελτιώσει όλα τα στάδια, μέσα από τα οποία περνάει ένα παιδί, όπως είναι μεταξύ άλλων η διάγνωση, η στήριξη, η αξιολόγηση, με την κα. Μιχαηλίδου να σημειώνει ότι πρέπει να υπάρξουν και δράσεις με άλλα Υπουργεία, για να διασφαλιστεί η ποιότητα ζωής αυτών των παιδιών και μετά τα 21 έτη. Την ίδια ώρα, μέσα από αυτή την πολιτική δράση, θα γίνει εργοδότηση σχολικών συνοδών, ένα σημείο που πρέπει να συγυριστεί, καθώς και υποστήριξη από εκπαιδευτικούς ψυχολόγους και συνδετικούς λειτουργούς.

Η υπουργός Παιδείας σημείωσε πως ο διάλογος με τους εμπλεκόμενους φορείς έχει ήδη δρομολογηθεί και μέχρι τον Δεκέμβριο αναμένεται να ολοκληρωθεί. Επόμενο βήμα είναι όπως μέχρι τον Μάιο να καταρτιστούν οι προτάσεις του Υπουργείου και το Σεπτέμβριο να ξεκινήσει η εφαρμογή της πρώτης φάσης. «Δεν είμαστε αφελείς. Ξέρουμε ότι δεν θα λυθεί το πρόβλημα σε ένα χρόνο. Θα είναι η πρώτη φάση, θα υπάρχουν κι άλλες, επειδή θα υπάρχει συνεχώς αλλαγή».

Αυτό που ξεκαθαρίζεται από πλευράς Υπουργείου Παιδείας είναι ότι στο πλαίσιο της ενιαίας εκπαίδευσης αναμένεται να ενταχθούν και τα χαρισματικά παιδιά, που ενδεχομένως να μην λαμβάνουν τη στήριξη που απαιτείται.

Όσον αφορά στην ένταξη των παιδιών με μεταναστευτική βιογραφία, η υπουργός εξήγησε πως το 2024 θα αυξηθούν οι ώρες διδασκαλίας στη Δημοτική εκπαίδευση και θα γίνει αξιοποίηση και δεύτερου εκπαιδευτικού, ενώ θα γίνει αναδιοργάνωση και βελτίωση μεταβατικών τάξεων, που θα είναι τάξεις υποδοχής, ώστε να μην υπάρχει συγκέντρωση πολλών παιδιών σε ένα μόνο σχολείο. Παράλληλα, θα υπάρχει δημιουργία δικτύων υποστήριξης σχολείων και εκπαιδευτικών, ενών θα υπάρχει και αναθεώρηση, συγγραφή και εξασφάλιση διδακτικού υλικού και εγχειριφίων.

Μία άλλη πολιτική δράση που προωθείται είναι η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και του εκπαιδευτικού έργου, αφού κάθε σχολείο θα θεσμοθετήσει την αυτοαξιολόγηση, ενώ θα υπάρχει και εφαρμογή σύγχρονου, μαθητοκεξντρικού συστήματος αξιολόγησης των μαθητών. Η κα. Μιχαηλίδου ξεκαθάρισε πως όσον αφορά στο σύστημα αξιολόγησης, που εφαρμόζεται για πρώτη φορά φέτος, μετά την κατάργηση του θεσμού των εξετάσεων τετραμήνου, «πρέπει να ξεφύγουμε από την άποψη ότι όλα τα παιδιά αξιολογούνται μόνο με ένα δοκίμιο. Αξιολογούνται τα παιδιά με πολλούς τρόπους, με μικρές εργασίες. Δεν θέλουμε να έχουμε συνέχεια εξετάσεις στο σύστημα, δεν μας βοηθά στο δημοκρατικό σχολείο».

Οι υπόλοιπες σημαντικές δράσεις για το 2024

Αναφορικά με τις υπόλοιπες σημαντικές δράσεις που θα δρομολογηθούν το 2024, η πρώτη αφορά στην πρόληψη και έγκαιρη παρέμβαση στην προσχολική εκπαίδευση, με την υπουργό να τονίζει πως η στήριξη της προσχολικής εκπαίδευσης σε ζητήματα αλφαβιτισμού και συμπεριφοράς είναι σημαντική, αφού έρευνες έδειξαν ότι με αυτό τον τρόπο υπάρχει έγκαιρη διάγνωση των παιδιών και πρόληψη, που βοηθά στην πορεία τους στο σχολείο.

Όσον αφορά στην πρόληψη και αντιμετώπιση της βίας και παραβατικότητας, η θπουργός αναφέρθηκε στα μέτρα που αποφασίστηκαν από το Υπουργικό Συμβούλιο την περασμένη εβδομάδα, ενώ σημείωσε πως θα υπάρχει ένταξη δράσεων στο σχέδιο βελτίωσης κάθε σχολικής μονάδας, καθώς και θα λειτουργεί παρατηρητήριο για τη βία στα σχολεία. Αυτό που αλλάζει με τα μέτρα, όπως σημείωσε η κα. Μιχαηλίδου είναι ότι πλέον καθίσταται υποχρεωτικό για τα σχολεία να έχουν μέτρα για αντιμετώπιση της βίας και της παραβατικότητας. «Ακραία φαινόμενα θα έχουμε, όπως αυτό που είδαμε στην Πάφο. Δεν μπορούμε να είμαστε μέσα σε όλα τα σχολεία».

Όσον αφορά στα θέματα αθλητισμού, η Αθηνά Μιχαηλίδου σημείωσε πως εντός του 2024 θα υπάρχει ενίσχυση χρηματοδότησης αθλητικών ομοσπονδιών και αθλητών, στη βάση αντικειμενικών κριτηρίων, ενώ γίνεται σχεδιασμός προγραμμάτων αξιοποίησης αθλητών-προτύπων, αλλά και προγραμμάτων προώθησης διά βίου άσκησης. Την ίδια ώρα, θα υπάρχει προώθηση συμμετοχής αθλητικών φορέων της Κύπρου σε ευρωπαϊκά προγράμματα, καθώς και προσέλκυση διεθνών διοργανώσεων μικρής και μεσαίας κλίμακας.

Αναφορικά με τη νεολαία, η υπουργός σημείωσε πως υπάρχει χορηγία στον Οργανισμό Νεολαίας Κύπρου, καθώς και προώθηση ενεργότερης εμπλοκής των νέων στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων. Πρόσθεσε, δε, ότι ενισχύονται οι δεξιότητες των νέων για ένταξή τους στην αγορά εργασίας, ενώ το 2024 είναι έτος νεολαίας. Το κονδύλι για την ενίσχυση των δραστηριοτήτων υποστήριξης της νεολαίας ανέρχεται στα 4,8 εκ. ευρώ.

Οι δηλώσεις των Βουλευτών

Ο Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Παιδείας, Παύλος Μυλωνάς, είπε ότι είναι εμφανέστατος ο νέος αέρας που έδωσε η νέα Υπουργός με τους συνεργάτες της από την ημέρα που ανέλαβε τα καθήκοντα της και αυτό αποτυπώνεται, είναι εμφανές στον προϋπολογισμό.

Ο κ. Μυλωνάς αναφέρθηκε σε τέσσερα σημεία που πρέπει, όπως είπε, να καταγραφούν εκ μέρους του Υπουργείου.

«Είναι το κομμάτι το κτιριολογικό. Ασφυκτιούν οι σχολικές μονάδες. Είναι η ειδική εκπαίδευση, είναι το θέμα των ναρκωτικών και της παραβατικότητας, είναι οι Τεχνικές Υπηρεσίες», πρόσθεσε.

Αναφέρθηκε, επίσης, στα αναλυτικά προγράμματα, σημειώνοντας ότι χρειάζεται αλλαγή στο ωρολόγιο πρόγραμμα, στην ώρα προσέλευσης και αποχώρησης και το παιδαγωγικό κομμάτι.

Σε δηλώσεις του μετά το πέρας της συνεδρίας, ο κ. Μυλωνάς είπε ότι ο προϋπολογισμός του Υπουργείου είναι προς τη σωστή κατεύθυνση.

Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Γιώργος Κάρουλλας, μιλώντας εκ μέρους του ΔΗΣΥ, είπε ότι καταγράφουν ένα πολυσχιδές έργο, που λειτουργεί στη βάση παιδαγωγικής θεμελίωσης.

Σημείωσε, παράλληλα, ότι αποτελεί συνέχεια του έργου της προηγούμενης διακυβέρνησης.

Σε δηλώσεις του μετά το πέρας της συνεδρίας, ο κ. Κάρουλλας είπε ότι καταγράφουν την έντονη προσπάθεια του Υπουργείου Παιδείας για την αναδόμηση και επικαιροποίηση των αναλυτικών προγραμμάτων αναγκαίου έργου για να είμαστε ως εκπαιδευτικό σύστημα πιο μαθητοκεντρικοί και πιο στοχευμένοι προς τις ικανότητες και δεξιότητες όπως το θέλει και η Ευρωπαϊκή Ένωση.

«Μεταξύ άλλων καταγράφουμε την έλλειψη του αναγκαίου, ολοκληρωμένου σχεδιασμού, τόσο για την αναβάθμιση της τεχνικής εκπαίδευσης, της εγκατάστασης των κλιματιστικών -του πάγιου και ζωτικού αυτού αιτήματος των γονέων, παιδιών, των εκπαιδευτικών και της κοινωνίας ευρύτερα- αλλά και την ανάγκη για εκσυγχρονισμό του στρατηγικού σχεδιασμού για την ανώτατη εκπαίδευση. Σημειώνουμε εμφαντικά επίσης την ανάγκη για αύξηση των κονδυλίων για τον αθλητισμό», πρόσθεσε.

Είπε ότι κεφαλαιώδες είναι επίσης ότι παράλληλα με το διάλογο για την ειδική εκπαίδευση ο οποίος έχει αρχίσει και είναι μια θετική εξέλιξη είναι απόλυτη και αδήριτη ανάγκη να επανεξεταστούν τα χρονοδιαγράμματα τόσο για την τοποθέτηση των συνοδών όσο για και την αξιολόγηση των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες και αναπηρίες.

«Δεν νοείται Νοέμβριος και ακόμα οι αρμόδιες Επιτροπές να εξετάζουν τέτοια αιτήματα. Η σχολική χρονιά έχει αρχίσει τον περασμένο Σεπτέμβριο», συμπλήρωσε.

Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Χρίστος Χριστοφίδης, εκ μέρους του ΑΚΕΛ, ανέφερε ότι είναι αλήθεια ότι τα τελευταία χρόνια έχουμε περάσει πολύ δύσκολα στον τομέα της παιδείας.

«Η δημόσια εκπαίδευση δέχτηκε χτυπήματα, τα οποία συνοψίζονται στο εξής: Την τελευταία πενταετία είχαμε 45% αύξηση στην ιδιωτική δημοτική εκπαίδευση και 25% αύξηση στην ιδιωτική μέση εκπαίδευση. Δε θα ήταν υπερβολή να επισημάνουμε ότι το δημόσιο σχολείο, το εκπαιδευτικό μας σύστημα βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι. Στην προσπάθεια, η οποία καταβάλλεται, εκεί οπού εμείς συμφωνούμε στηρίζουμε και πρέπει να σημειώσω ότι έχουν γίνει θετικά βήματα. Βήματα τα οποία ήταν πάγιες δικές μας θέσεις, όπως η κατάργηση των εξετάσεων τετραμήνων και το νέο σύστημα αξιολόγησης, όπως η κατάργηση της απαράδεκτης και παράνομης αγοράς υπηρεσιών», πρόσθεσε.

Σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρία, ο κ. Χριστοφίδης είπε ότι συνεχίζουν να υπάρχουν σημαντικά προβλήματα.

«Η ενιαία εκπαίδευση, για την οποία περιμένουμε μια νομοθεσία εδώ και δέκα χρόνια, πρέπει να μπει επιτέλους σε πιο σύγχρονες δομές. Πρέπει να προχωρήσει η επέκταση του θεσμού του ολοήμερου σχολείου. Πρέπει να δούμε το περιεχόμενο της παιδείας μας, ούτως ώστε τα παιδιά να θέλουν να πηγαίνουν στο σχολείο, να είναι ευτυχισμένα στο σχολείο. Αναφερόμαστε βέβαια στα αναλυτικά προγράμματα. Όχι να είναι το σχολείο μια βιομηχανοποιημένη διαδικασία, στην οποία προσπαθούν οι εκπαιδευτικοί να «φυτέψουν» γνώσεις ξερές, στα μυαλά των παιδιών. Λέω «γνώσεις ξερές», διότι η σημερινή πραγματικότητα απαιτεί πλέον σύνθεση, δημιουργία, συνεργατική μάθηση και πολλές άλλες σύγχρονες προσεγγίσεις και όχι την αποστήθιση γνώσεων», συμπλήρωσε.

 Ο Βουλευτής της ΕΔΕΚ, Ανδρέας Αποστόλου, ανέφερε ότι η παρουσία της στο Υπουργείο έφερε ένα νέο αέρα αισιοδοξίας «και για εμάς που πιστεύουμε και θέλουμε την αναβάθμιση της δημόσιας εκπαίδευσης».

«Γίνονται αλλαγές προς την ορθή κατεύθυνση για τη δημόσια παιδεία. Θέλω να τονίσω τη σημασία δύο από τα θέματα τα οποία έχετε αναλύσει. Το πρώτο είναι η επέκταση της προδημοτικής στα 4 έτη και ουσιαστικά για να έρθει να δέσει με το πρόγραμμα του Υφυπουργείου Πρόνοιας που είναι τα 4 έτη για τη στήριξη των παιδιών και των οικογενειών», σημείωσε.

Σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρία είπε ότι μια σειρά από διαχρονικές τους θέσεις, για τις οποίες πάλεψαν τα προηγούμενα χρόνια υλοποιούνται μέσα από τον προϋπολογισμό.

Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ-Συνεργασία Δημοκρατικών Δυνάμεων, Αλέκος Τρυφωνίδης, είπε ότι οι στόχοι που έχει βάλει το Υπουργείο είναι μεγαλεπήβολοι, όμως εκφράζει την αισιοδοξία ότι με συνεργασία και θετική διάθεση μπορούν να υλοποιηθούν, όπως η επέκταση της προδημοτικής και του ολοήμερου σχολείου, το θέμα της ειδικής εκπαίδευσης.

Σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρία, ο κ. Τρυφωνίδης εξέφρασε την ελπίδα ότι με την νέα χρονιά, το 2024 να έχουμε το πλήρες πεδίο για την ειδική εκπαίδευση, που είναι ένα από τα πρώτιστα θέματα που τους ενδιαφέρει.

Αναφέρθηκε, παράλληλα, και στην ανάπτυξη των τεχνικών σχολών τόσο στην πόλη όσο και στην ύπαιθρο, όπως η Αγροτική Τεχνική Σχολή στη Σολέα, με όλα τα θετικά συνεπακόλουθα, καθώς και στην ανάπτυξη νέων σχολικών μονάδων.

Ο Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων  - Συνεργασία Πολιτών, Χαράλαμπος Θεοπέμπτου, κάλεσε την Υπουργό να μιλήσουν και με τους καθηγητές των πανεπιστημίων, προσθέτοντας ότι γνωρίζει ότι το θέμα της παιδείας είναι από τα δύσκολα θέματα.