«Προτεραιότητα η αξιολόγηση του διαχωρισμού του διττού ρόλου του Γενικού Εισαγγελέα»

Η αξιολόγηση του διαχωρισμού του διττού ρόλου του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας εξακολουθεί να αποτελεί προτεραιότητα για την Κυβέρνηση, αναφέρει σε γραπτή της απάντηση προς την βουλευτίνα του ΑΚΕΛ, Ειρήνη Χαραλαμπίδου, η υπουργός Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, Άννα Κουκκίδου Προκοπίου, υποδεικνύοντας παράλληλα πως η εξέταση του ζητήματος βρίσκεται σε προκαταρκτικό στάδιο μελέτης και συζήτησης

Η υπουργός απαντούσε σε ερώτηση που υπέβαλε μέσω της σχετικής διαδικασίας στη Βουλή η κα. Χαραλαμπίδου, τον περασμένο Ιούλιο, σχετικά με την προεκλογική δέσμευση του Νίκου Χριστοδουλίδη, για διαχωρισμό των εξουσιών του θεσμού του Γενικού Εισαγγελέα.

Στην ερώτηση της η κα. Χαραλαμπίδου, ανέφερε πως, «μία από τις προεκλογικές δεσμεύσεις του Προέδρου Νίκου Χριστοδουλίδη ήταν και η αξιολόγηση, σύμφωνα και με τις συστάσεις της GRECO, του διαχωρισμού του ρόλου του νομικού συμβούλου του κράτους από εκείνον του δημόσιου κατήγορου και ζητούσε από την υπουργό να ενημερώσει:

1. Σε ποιες ενέργειες έχει προβεί μέχρι σήμερα η Κυβέρνηση προς υλοποίηση αυτής της δέσμευσης;
2. Έχετε αποταθεί σε ξένους οίκους, για να προβούν σε εισηγήσεις;
3. Έχουν τεθεί συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα για την υλοποίηση της προεκλογικής δέσμευσης;»

Στην απάντηση της στις 13 Οκτωβρίου η κα. Προκοπίου αναφέρει πως, «η αξιολόγηση του διαχωρισμού του ρόλου του νομικού συμβούλου του κράτους από εκείνον του δημόσιου κατήγορου περιλαμβάνεται στις πολιτικές του προγράμματος διακυβέρνησης του Προέδρου της Δημοκρατίας που αφορούν την ανασύνταξη του κράτους και την προώθηση των θεσμικών μεταρρυθμίσεων».

Την ίδια ώρα σημειώνει πως, «η προώθηση του συνόλου των εν λόγω θεσμικών μεταρρυθμίσεων του προγράμματος διακυβέρνησης σκοπό έχει την ενίσχυση του κράτους δικαίου, της διαφάνειας και της λογοδοσίας, την καταπολέμηση της διαφθοράς και την εφαρμογή της αρχής της χρηστής διοίκησης.  Προς αυτή την κατεύθυνση αρκετές από τις δράσεις αυτές έχουν ήδη προωθηθεί ή έχει, τουλάχιστον, δρομολογηθεί η προώθησή τους».

Επιπλέον η υπουργός Δικαιοσύνης αναφέρει πως, η αξιολόγηση του διαχωρισμού του διττού ρόλου του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας εξακολουθεί ν’ αποτελεί προτεραιότητα και υπενθυμίζει σχετικά ότι, «η πρόσφατα εκδοθείσα έκθεση του 2023 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Κράτος Δικαίου (Rule of Law) στην Κύπρο προβαίνει σε ειδική αναφορά για τη μη ύπαρξη σαφούς διάκρισης του ρόλου της Νομικής Υπηρεσίας ως συμβουλευτικής και ως εισαγγελικής αρχής».

«Σε κάθε περίπτωση», αναφέρει η κα. Προκοπίου, «αξίζει να σημειωθεί ότι το όλο ζήτημα άπτεται σημαντικής συνταγματικής πρόνοιας και εμπίπτει σε εκείνες τις μεταρρυθμίσεις που απαιτούν συντονισμό και συνεργασία όχι μόνο μεταξύ των κυβερνητικών υπηρεσιών, αλλά επίσης με τη νομοθετική εξουσία, όπως και άλλους ανεξάρτητους θεσμούς. Παράλληλα, ως εκ της φύσεως του ζητήματος, απαιτείται εμπεριστατωμένη μελέτη και συζήτηση, μεταξύ άλλων, με αρμόδιους για συνταγματικά θέματα».

Ωστόσο όπως παραδέχεται, «η εξέταση του ζητήματος βρίσκεται σε προκαταρκτικό στάδιο μελέτης και συζήτησης, ενώ η Κυβέρνηση, στα πλαίσια της διακηρυγμένης πολιτικής της για στενή συνεργασία και επικοινωνία με τη νομοθετική εξουσία, θα διατηρεί την τελευταία ενήμερη».

Το συζητά ήδη η Βουλή

Υπενθυμίζεται ότι το θέμα των θεσμικών αντιβάρων, όχι μόνο του Γενικού Εισαγγελέα, αλλά και άλλων θεσμών έχει εγγραφή και συζητείται ενώπιον της επιτροπής Θεσμών, μετά από αυταπάγγελτη εγγραφή του από τον πρόεδρο της Επιτροπής, Δημήτρη Δημητρίου και την Ειρήνη Χαραλαμπίδου.

Μάλιστα, η Επιτροπή ζήτησε την άποψη Συνταγματολόγων, ενώ μόλις τον περασμένο Σεπτέμβριο, ενώπιον της επιτροπής, βρέθηκε ο Αναπληρωτής Καθηγητής Δημοσίου Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, Κώστας Παρασκευά, ο οποίος μεταξύ άλλων τόνισε την ανάγκη να αφουγκραστούν τα αιτήματα της κοινωνίας του σήμερα και πως ένα κράτος δεν μπορεί να τρέχει με ταχύτητες άλλων δεκαετιών. Υπάρχει η ανάγκη των θεσμικών αντιβάρων, ανέφερε, εξηγώντας ότι μετά την κατάρρευση του 1963 τα θεσμικά αντίβαρα έχουν σχεδόν χαθεί. Ανέφερε, επίσης, πως ο θεσμός του Γενικού Εισαγγελέα έχει βοηθήσει πολύ τον τόπο, αλλά η αποστολή του έχει εξαντληθεί και θα ήταν προς όφελος του κράτους να υπάρχει διαχωρισμός. Ωστόσο, είπε, πρέπει να συζητηθούν οι τρόποι.

Εξάλλου η επιτροπή Θεσμών, έχει ήδη προαναγγείλει τη διεξαγωγή ημερίδας γύρω από το θέμα , με σκοπό να παρουσιαστούν εκτενέστερα οι απόψεις πανεπιστημιακών.

Η GRECO, o Ελεγκτής και ο Εισαγγελέας

Υπενθυμίζεται πως στην έκθεση της η Επιτροπή GRECO, τονίζει πως οι δημόσιοι κατήγοροι πρέπει να απολαμβάνουν την απαραίτητη ανεξαρτησία και αυτονομία για εκτέλεση των καθηκόντων τους, ενώ υποδεικνύει πως το Γραφείο του Δημόσιου Κατήγορου, θα πρέπει να είναι πλήρως απαλλαγμένο από πιθανούς κινδύνους και ακατάλληλες επιρροές. Πράγμα, που ενδεχομένως να γίνεται όταν πέραν από τον ρόλο του δημόσιου κατηγόρου, βρίσκεται κάτω από την ίδια στέγη και ο ρόλος του νομικού συμβούλου του Προέδρου της Δημοκρατίας.

Ταυτόχρονα ότι ο Γενικός Ελεγκτής, Οδυσσέας Μιχαηλίδης, ήταν από τους πρώτους αξιωματούχους που μίλησε για την ανάγκη διαχωρισμού των εξουσιών του Γενικού Εισαγγελέα, σε δημόσιο κατήγορο και νομικό σύμβουλο του κράτους, ενώ μετά κι από την έκθεση της GRECO, δήλωσε δικαιωμένος για τις θέσεις του, ζητώντας μάλιστα από τον Νίκο Χριστοδουλίδη να τηρήσει την προεκλογική του δέσμευση.

Από την άλλη πλευρά, όταν τον περασμένο Μάιο ο Γιώργος Σαββίδης κλήθηκε να τοποθετηθεί επί του θέματος ενώπιον της επιτροπής Νομικών, άνοιξε τα χαρτιά του και αναφέρθηκε σε μύθο, ενώ εκτίμησε πως κάποιοι ξεγέλασαν τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη «Να διορθώσουμε ένα μύθο, ο οποίος φαίνεται ότι για κάποιους λόγους κι από κάποιους ορμώμενος έχει καταστεί σχεδόν γενική αντίληψη», είπε και αναφέρθηκε στο προεκλογικό πρόγραμμα Χριστοδουλίδη, λέγοντας πως, «σε αυτό το θέμα σχεδόν πείστηκαν και οι διάφοροι που το παρουσίαζαν το θέμα και δυστυχώς ξεγέλασαν κι εκείνους που ετοίμασαν το πρόγραμμα του Προέδρου Χριστοδουλίδη. Δεν υπάρχει –και θέλω να το τονίσω ξεκάθαρα αυτό για να το ακούσουν κι εκείνοι που βγαίνουν στα κανάλια και κάνουν ολόκληρες εκπομπές για να αποδείξουν ότι η GRECO είπε αυτό το πράγμα- η GRECO δεν είπε αυτό το πράγμα. Δεν έχουμε σύσταση από την GRECO να γίνει διαχωρισμός»