Ανεξέλεγκτες στους δρόμους 2500 γουρούνες-Οι σοβαρότεροι κίνδυνοι και η τρύπια Νομοθεσία

Στο συμπέρασμα ότι είναι ανεξέλεγκτη και αλόγιστη η χρήση των τετράτροχων μοτοσυκλετών στους δρόμους, κατέληξαν οι αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες, που βρίσκονται σε αναζήτηση λύσεων για να περιορίσουν αυτό το επικίνδυνο φαινόμενο που θέτει σε κίνδυνο ζωές. Ωστόσο όπως διαφαίνεται τα κενά που υπάρχουν στη Νομοθεσία, καθιστούν την αντιμετώπιση του προβλήματος πολύ δύσκολη.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Τμήματος Οδικών Μεταφορών, υπολογίζεται ότι στους κυπριακούς δρόμους σήμερα κυκλοφορούν περίπου δυόμιση χιλιάδες τετράτροχες μοτοσυκλέτες, ενώ υπάρχουν εγκεκριμένες 83 επιχειρήσεις ενοικίασης αυτού του τύπου οχημάτων. Σημειώνεται πως, τυπικά πρόκειται για οχήματα και όχι για μοτοσικλέτες, καθώς έχουν τέσσερις ρόδες και γι’ αυτό άλλωστε για την οδήγηση τους απαιτείται άδεια οδήγησης κατηγορίας Β, όπως απαιτείται και για τα συμβατικά οχήματα.

Πάντως, την αδυναμία που εντοπίζεται στη Νομοθεσία επιβεβαιώνει και το ίδιο Τμήμα Οδικών Μεταφορών, το οποίο σε έκθεσή του εξηγεί ότι με βάση την ευρωπαϊκή νομοθεσία και όπως φαίνεται και στις υπόλοιπες χώρες, γίνεται αποδεκτή η άδεια οδήγησης της κατηγορίας αυτοκινήτου, εντούτοις η οδήγηση τέτοιων οχημάτων, φαίνεται να χρειάζεται επιπλέον γνώσεις και δεξιότητες οδήγησης που απαιτούνται ταυτόχρονα για δίκυκλα. Την ίδια ώρα, ενώ τα οχήματα αυτά εγγράφονται με βάση το πιστοποιητικό συμμόρφωσης τους, φαίνεται ότι πιθανό να χρειάζονται επιπλέον προστατευτικό εξοπλισμό για την προστασία του χειριστή τους.

Εξάλλου, σε όλες τις χώρες της Ευρώπης, φαίνεται να υπάρχει ανησυχία για τη χρήση των συγκεκριμένων οχημάτων αλλά παράλληλα, φαίνεται να υπάρχει και ανομοιομορφία στον τρόπο χειρισμού και καταρτισμού των Νομοθεσιών. Συγκεκριμένα, κάποιες χώρες, επιβάλλουν την εκπαίδευση των χειριστών για επαγγελματική χρήση, ενώ σε κάποιες άλλες, επιβάλλουν την ολιγόλεπτη εκπαίδευση των χειριστών.

Μάλιστα, υπάρχει και μια ομάδα χωρών που επιβάλλει την εφαρμογή μηχανισμού προστασίας, ή τη χρήση κράνους ή ακόμα και γεωγραφικούς περιορισμούς στη χρήση τους εντός των πόλεων.

Σημειώνεται ότι, για το εν λόγω ζήτημα τοποθετήθηκε ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Μεταφορών και ο αρμόδιος υπουργός, Αλέξης Βαφεάδης, ο οποίος χαρακτήρισε ως απαράδεκτη αυτή την κατάσταση με τις τετράτροχες, για να σημειώσει ότι πρόκειται να προχωρήσουν σε διαβούλευση σε συνεργασία με την Αστυνομία για ένα τροποποιητικό Νομοσχέδιο, ενώ διαμήνυσε επίσης, ότι με την εγκατάσταση συστημάτων φωτοεπισήμανσης σε συγκεκριμένους δρόμους, θα αποτραπούν τα φαινόμενα αλόγιστης χρήσης των τετράτροχων.

Τα προβλήματα που προκύπτουν από την οδήγηση τετράτροχων

Σύμφωνα με την έκθεση του Τμήματος Οδικών Μεταφορών, η χρήση τετράτροχων μοτοσυκλετών για σκοπούς ενοικίασης σε τουρίστες, είναι πολύ διαδεδομένη σε πάρα πολλές χώρες ανά το παγκόσμιο για χρόνια και επεκτείνεται με αυξητικούς αριθμούς.

Με βάση την πληροφόρηση του Τμήματος, το κυριότερο πρόβλημα επικινδυνότητας με τις τετράτροχες, έγκειται στον ιδιαίτερο τρόπο οδήγησής τους, που απαιτείται λόγω των τεχνικών χαρακτηριστικών τους και της οδηγικής συμπεριφοράς τους, όπως αυτό επεξηγείται και επιβεβαιώνεται από διάφορες πηγές όπως τους ίδιους τους κατασκευαστές, τμήματα και υπηρεσίες διαφόρων χωρών και διαφόρους οργανισμούς.

Έρευνα που έχει γίνει στο Ηνωμένο Βασίλιεο, έχει καταγράψει τους παράγοντες που συμβάλλουν στα ατυχήματα από τη χρήση τέτοιων οχημάτων, στους οποίους περιλαμβάνονται η έλλειψη εκπαίδευσης του χειριστή ή και έλλειψη εμπειρίας, η μη χρήση κράνους, η υπερβολική ταχύτητα, η ηλικία του χειριστή, το μη ισορροπημένο φορτίο ή υπερφόρτωση, η ανατροπή σε όχθη ή χαντάκι ή αυλάκι και η απώλεια του ελέγχου σε απότομη πλαγιά σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες.

Επιπρόσθετα, με βάση τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό, τα οχήματα της κατηγορίας L, πρέπει να κατασκευάζονται με τέτοιο τρόπο, ώστε οι τροχοί να περιστρέφονται σε διαφορετικές ταχύτητες σε κάθε στιγμή για να επιτρέπεται η ασφαλής στροφή σε δρόμους σκληρής επιφάνειας. Εάν ένα όχημα είναι εξοπλισμένο με διαφορικό που κλειδώνει, πρέπει να είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε να είναι υπό κανονικές συνθήκες ξεκλείδωτο.

Τα μέτρα που λαμβάνονται από διάφορες χώρες για τις τετράτροχες

Στο Ηνωμένο Βασίλειο από το 2002, έχει συσταθεί το European ATV Safety Institute, που είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που σκοπό έχει να εφαρμόσει ένα εθνικό πρόγραμμα παιδείας και εκπαίδευσης ασφάλειας, σχετικά με τις τετράτροχες. Η εκπαίδευση χρήσης τέτοιων οχημάτων στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι υποχρεωτική.

Ακόμη, το Ηνωμένο Βασίλειο, εκτός από την εγγραφή του οχήματος και την απαιτούμενη άδεια οδήγησης, δεν υποχρεώνει τον οδηγό να φέρει προστατευτικό κράνος κατά την οδήγησή του σε δημόσιο δρόμο, αλλά συστήνει τη χρήση του. Στη Βόρειο Ιρλανδία, πέραν της άδειας οδήγησης, είναι υποχρεωτική η χρήση κράνους.

Η Αυστραλία, ασχολήθηκε συστηματικά με το θέμα λόγω των πολλών θανάτων από τετράτροχες που έχουν καταγραφεί τα τελευταία χρόνια. Μετά από αρκετά μέτρα και εκστρατείες ενημέρωσης στο παρελθόν, αλλά και λόγω του ότι το πρόβλημα με τους τραυματισμούς και θανάτους συνεχιζόταν αυξητικά, προχώρησαν σε πιο δραστικά μέτρα με την ετοιμασία Αυστραλιανού Πρότυπου για τις τετράτροχες. Η Αυστραλία, αντιμετωπίζει επίσης πρόβλημα όχι μόνο με τις ενοικιαζόμενες τετράτροχες μοτοσυκλέτες σε τουρίστες, αλλά σε μεγαλύτερο βαθμό με τη χρήση των τετράτροχων για επαγγελματικούς σκοπούς.

Ως εκ τούτου, οι κατασκευαστές των τετράτροχων, παρέχουν δωρεάν μαθήματα εκπαίδευσης για την οδήγησή τους στους αγοραστές και μέλη των οικογενειών τους.

Σημειώνεται ότι με τη διαπίστωση του προβλήματος των τετράτροχων μοτοσικλετών μέχρι και την απόφαση για ετοιμασία αυστραλιανού προτύπου, όσον αφορά τις απαιτούμενες τεχνικές προδιαγραφές, ετοιμάστηκε προς τον αρμόδιο Υπουργό, τεχνοοικονομική ανάλυση και μετά από δημόσια διαβούλευση κατέληξαν στην υιοθέτηση ενός υποχρεωτικού προτύπου ασφαλείας, με την απαίτηση όπως οι τετράτροχες να έχουν εφαρμοσμένο ένα μηχανισμό για την προστασία του χειριστή.

Ο συγκεκριμένος μηχανισμός, αποτρέπει την ανατροπή του οχήματος και την παγίδευση του αναβάτη κάτω από αυτό. Ο μηχανισμός αυτός βοηθάει μόνο στην περίπτωση ανατροπής και όχι στην περίπτωση μετωπικής σύγκρουσης ή στην περίπτωση που ο χρήστης την οδηγεί σε γκρεμό.

Στο Ισραήλ ένας από τους όρους εγγραφής των οχημάτων αυτών είναι η υποχρεωτική εφαρμογή ενός μηχανισμού προστασίας του χειριστή σε κάθε όχημα.

Στις ΗΠΑ, πριν από την ενοικίαση τέτοιων οχημάτων, απαιτείται η έγκαιρη άφιξη των χρηστών, περίπου 40 λεπτά πριν τη χρήση τους για σχετική εκπαίδευση όσον αφορά τον τρόπο οδήγησής τους.

Στην Ελλάδα, για ενοικίαση τετράτροχων μοτοσυκλετών μέχρι 125 κυβικά εκατοστά, επιβάλλεται να ενημερωθεί ο ενδιαφερόμενος ενοικιαστής κατά πόσον επιτρέπεται η κυκλοφορία τους σε δημόσιο ή μη δρόμο στη συγκεκριμένη περιοχή που θα επισκεφθεί.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, παρακολουθεί την αγορά των κατηγοριών τετράτροχων μοτοσυκλετών και παρόμοιων τύπων οχημάτων προκειμένου να καθορίσει εάν θα επιβάλει εξοπλισμό προστασίας σε περίπτωση ανατροπής, ο οποίος είναι επί του παρόντος προαιρετικός. Επίσης, σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει ενώπιον της μέχρι στιγμής, δεν φαίνεται να είναι στατιστικά σημαντικά για την υποστήριξη της θέσπισης νέων κανονιστικών απαιτήσεων σχετικά με την προστασία σε περίπτωση ανατροπής για τις τετράτροχες μοτοσικλέτες και επανέλαβε ότι οι ιδιοκτήτες σε εθελοντική βάση έχουν τη δυνατότητα να εξοπλίσουν τα οχήματά τους με κατασκευαστικά στοιχεία ασφάλειας.