Υψώνει ανάχωμα στις μεταναστευτικές ροές η Κύπρος-Πακέτο αντικινήτρων που χτυπούν τη ρίζα

Τον πλήρη διαχωρισμό του Μεταναστευτικού, ως ενός σοβαρού προβλήματος που θα πρέπει τύχει άμεσης αντιμετώπισης, από τα θλιβερά γεγονότα των τελευταίων εβδομάδων με τα επεισόδια βίας σε Χλώρακα και Λεμεσό, επιχείρησε η Κυβέρνηση, θέλοντας με αυτό τον τρόπο να καταδείξει, πως πρώτον, από τότε που ανέλαβε τα πράγματα άλλαξαν και έγιναν κινήσεις προς την ορθή κατεύθυνση και δεύτερονυ, πως τα επεισόδια βίας γίνονται από ακροδεξιές ομάδες κουκουλοφόρων, που ενεργούν τυφλά και ενίοτε με άλλα κίνητρα.

Το γεγονός ότι τους τελευταίους μήνες υπήρξαν απτά αποτελέσματα στην διαχείριση του Μεταναστευτικού, πλέον δεν αμφισβητείται από κανένα. Και οι πολιτικές δυνάμεις και οι πολίτες κατανοούν πως η αντιμετώπιση του προβλήματος, κυρίως σε επίπεδο Υπουργείου Εσωτερικών, δεν γίνεται στη θεωρία και τα λόγια αλλά με μετρήσιμα αποτελέσματα. Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος που για πρώτη φορά από τότε που εμφανίστηκε ως πρόβλημα το Μεταναστευτικό, υπήρξαν περισσότερες αναχωρήσεις παράνομων αλλοδαπών από την Κύπρο, παρά αφίξεις.

Ποια είναι όμως αυτά τα μέτρα; Τι άλλαξε η παρούσα Κυβέρνηση και κατάφερε να κερδίσει μια πρώτη μάχη σε έναν πόλεμο που για μια σειρά από λόγους φαινόταν πριν από κάποιους μήνες να είναι χαμένος;

Πέραν από την προσπάθεια για να ενημερωθούν οι μετανάστες για τις πραγματικές συνθήκες που θα αντιμετωπίσουν πριν εισέλθουν στην Κυπριακή Δημοκρατία, η Κυβέρνηση καλείται να αντιμετωπίσει και την πρόκληση για να πείσει κάποιους εξ αυτών των μεταναστών για να αποχωρήσουν από την Κύπρο.

Πακέτο αντικινήτρων

Σε αυτό το πλαίσιο, επεξεργάζεται ένα πακέτο αντικινήτρων που θα λειτουργήσει αποτρεπτικά για την παραμονή μεταναστών, χωρίς να καταπατάται καμία συνθήκη, κανένα ανθρώπινο δικαίωμα αυτών των ανθρώπων και καμία διεθνής υποχρέωση της Κύπρου.

Το πιο βασικό αντικίνητρο αυτή τη στιγμή, είναι η βελτίωση των χρόνων στην εξέταση των αιτήσεων ασύλου. Κι αυτό διότι, η δυστοκία του συστήματος ασύλου να διαχειριστεί τον μεγάλο όγκο αιτήσεων και η παρατεταμένη διάρκεια της εξέτασης τους, αποτελούσε ένα σημαντικό πόλο έλξης για τους παράτυπους μετανάστες, αλλά και τα κυκλώματα. Είναι για αυτό το λόγο, που το Υπουργείο Εσωτερικών, προχώρησε η πρόσληψη νέου προσωπικού ενισχύοντας τις ικανότητες της Υπηρεσίας Ασύλου, ενώ εντός των επόμενων εβδομάδων αναμένεται η πρόσληψη περαιτέρω 25 εξεταστών.

Στην ουσία έχει διπλασιαστεί ο αριθμός των εξεταστών, γεγονός που συμβάλλει σταδιακά στην αύξηση της εξέτασης των αιτήσεων και των αποφάσεων. Ενδεικτικά, αναφέρεται πως συνολικά τους τελευταίους μήνες εξετάζονται 1.800 αιτήσεις σε σχέση με 1.000 αιτήσεις πέρυσι, μέσος όρος του 2022. Μάλιστα τον Ιούλιο εξετάστηκαν 2.013 περίπου αιτήσεις.

Οι αιτητές ασύλου, καθ' όλη τη διάρκεια που η αίτηση τους ήταν υπό εξέταση, λάμβαναν τα επιδόματα που δικαιούνταν από το κράτος και την ίδια ώρα εργάζονταν, κάτι που για τους ίδιους ήταν πολύ θετικό. Αυτό, από τη στιγμή που ο χρόνος εξέτασης μειώθηκε κατά πολύ, από τους εννέα στους τρείς μήνες ή ακόμη και σε ένα μήνα, ίσως να αποτρέψει αρκετούς, είτε να έρθουν στην Κύπρο για να αιτηθούν άσυλο, είτε να παραμείνουν στην Κύπρο, από τη στιγμή που πολύ πιο σύντομα από ότι γινόταν μέχρι τώρα, θα είναι παράνομοι και δεν θα λαμβάνουν ούτε επιδόματα, αλλά ούτε θα μπορούν να εργαστούν.

Τονίζεται ότι με την απόρριψη της αίτησής του, ο παράτυπος πλέον υπήκοος τρίτης χώρας επιλέγει είτε να επιστρέψει εθελούσια στη χώρα του μέσα από τα διαθέσιμα προγράμματα του Υπουργείου Εσωτερικών, είτε να εργαστεί παράνομα.

Ταυτόχρονα το Υπουργείο Εσωτερικών εξετάζει και άλλα μέτρα, όπως η παροχή αντικηνήτρων, μέσω της κοινωνικής εργασίας. Δηλαδή, κάποιος που αιτείται άσυλο να υποχρεώνεται να παρέχει κοινωνική εργασία, είτε σε δήμους, είτε σε κοινότητες, μέχρι την εξέταση του ασύλου του, έτσι ώστε τα χρήματα που λαμβάνει να επιστρέφονται ως εργασία στην κυπριακή κοινωνία. Από την άλλη, σε περίπτωση που κάποιου η αίτηση εγκριθεί, τότε αυτό θα συμβάλει στην ένταξη του.

Την ίδια ώρα, σημαντικός παράγοντας, που είναι άμεσα συνυφασμένος με τις μεταναστευτικές ροές, είναι και η αδήλωτη εργασία, στην οποία έχει εστιάσει μεταξύ άλλων το Υπουργείο Εσωτερικών, το οποίο από τον περασμένο Αύγουστο, σε συνεργασία με το Υπουργείο Εργασίας, έχει αρχίσει εκστρατεία για πάταξη της παράνομης εργασίας σε εργοδοτούμενους από τρίτες χώρες. Στόχος, είναι να αντιμετωπιστεί από τη ρίζα του άλλος ένας παράγοντας που που αποτελεί πόλο έλξης για μεγάλο αριθμό μεταναστών, που επιλέγουν την Κύπρο ως προορισμό που προσφέρει εργασία.

Συνεπώς, η εκστρατεία αποσκοπεί αφενός στην πάταξη της αδήλωτης και παράνομης εργασίας και αφετέρου στην αποτελεσματικότερη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών.

Το κλείσιμο της στρόφιγγας

Το μεγάλο μέρος των προσπαθειών που καταγράφηκαν μέχρι σήμερα, αφορούσαν την Πράσινη Γραμμή. Αναμφίβολα η Γραμμή Κατάπαυσης του Πυρός από τα κατεχόμενα, αποτελεί μια ανοικτή πληγή, αφού από τη στιγμή που δεν αποτελεί σύνορο μεταξύ δύο χωρών, είναι δύσκολο να γίνει οποιαδήποτε ενέργεια που θα επιλύει το πρόβλημα οριστικά.

Στη βάση αυτών των δεδομένων εκπονήθηκε και πέρασε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το Σχέδιο Δράσης για την Ανατολική Μεσόγειο, με την Κύπρο, να έχει καταθέσεις συγκεκριμένες θέσεις, που λαμβάνονται υπόψη αυτή την περίοδο, όπου το Σχέδιο βρίσκεται σε διαδικασία καταρτισμού. Οι πολύ συγκεκριμένες και στοχευμένες θέσεις της Κύπρου, παρουσιάστηκαν στους αρχηγούς των διπλωματικών αποστολών των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τον Νίκο Χριστοδουλίδη, και τους υπουργούς Εσωτερικών και Εξωτερικών, ενώ μόλις τον περασμένο Μάϊο ο Κωνσταντίνος Ιωάννου, τις συζήτησε με αξιωματούχους των Βρυξελλών.

Ο κεντρικός στόχος των κυπριακών θέσεων, είναι πως θα πρέπει να γίνουν κινήσεις από την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση, από τη στιγμή που δεν υπάρχουν γέφυρες επικοινωνίας μεταξύ Λευκωσίας και Άγκυρας, έτσι ώστε να μειωθούν οι ροές παράτυπων μεταναστών από την Πράσινη Γραμμή. Στο ίδιο μοτίβο με την προσπάθεια που γίνεται για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων στο Κυπριακό και τη βελτίωση των ελληνοτουρκικών θέσεων, μέσων εργαλείων και κινήτρων, δηλαδή, που μπορούν να παρασχεθούν στην Άγκυρα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, να διασφαλιστεί, ότι η Τουρκία θα συγκρατήσει τις ροές που μετακινούνται μέσω των τουρκικών αεροδρομίων προς το παράνομο αεροδρόμιο της Τύμπου κι από εκεί μέσω της Νεκρής Ζώνης, φτάνουν στις ελεύθερες περιοχές.

Συνοπτικά οι θέσεις της Κύπρου για το Σχέδιο Δράσης είναι:

-η εγκατάσταση του ευρωπαϊκού μηχανισμού στο αεροδρόμιο Κωνσταντινούπολης για εποπτεία θεωρήσεων.

-η τοποθέτηση αξιωματικών συνδέσμων (ίσως της FRONTEX) στις πύλες αναχώρησης αεροδρομίων τρίτων χωρών, με σκοπό τον έλεγχο των επιβατών, στη βάση συγκεκριμένων κριτηρίων.

-διαβουλεύσεις μεταξύ της ΕΕ και αερομεταφορέων, οι οποίοι εμπλέκονται στην εμπορία προσώπων ή στην λαθραία μετακίνηση μεταναστών από την Τουρκία προς τις κατεχόμενες περιοχές

-θέσπιση αντικινήτρων στην παραχώρηση φοιτητικής βίζας σε «κολλέγια» στις κατεχόμενες περιοχές, εκεί όπου προκύπτει πως πρόκειται για ουσιαστική διακίνηση παράτυπων μεταναστών.

Τα πιο πάνω, είναι όσα θα ήθελε η Κύπρος να συμβούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο, έτσι ώστε να κλείσει η στρόφιγγα από την πηγή του προβλήματος που είναι οι Σύροι μετανάστες που μετακινήθηκαν κατά εκατομμύρια στην Τουρκία, τα τελευταία δώδεκα χρόνια που είναι σε εξέλιξη ο εμφύλιος πόλεμος, αλλά και οι Αφρικανοί μετανάστες, που επέλεγαν τη συγκεκριμένη διαδρομή για να εισέλθουν σε έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Από εκεί και πέρα, η Κυβέρνηση υλοποίησε μια σειρά από μέτρα στο εσωτερικό, σε μια προσπάθεια να ανακόψει τις μεταναστευτικές ροές. Ένα από αυτά είναι η επιτήρηση της πράσινης γραμμής από Ειδικούς Αστυφύλακες, οι οποίοι έχουν προσληφθεί από την Αστυνομία Κύπρου.  

Επιπλέον, ένα νέο όπλο που προστέθηκε στη φαρέτρα του Υπουργείου Εσωτερικών, είναι η εκστρατεία ενημέρωσης. Το συγκεκριμένο μέτρο, θεωρείται ως εξαιρετικά σημαντικό, κάτι που θα διαπιστώσει κανείς συνομιλώντας με μετανάστες που έφτασαν στην Κύπρο παράνομα. Το συμπέρασμα που εξάγεται, είναι πως οι διακινητές, αποκρύβουν την αλήθεια από τους μετανάστες, δεν τους λένε καν ότι η Κύπρος είναι νησί ή ότι είναι ημικατεχόμενη, για να τους πείσουν να πληρώσουν αδρά χιλιάδες δολάρια για να μπουν σε μια βάρκα ή για να τους καθοδηγήσουν προς τις ελεύθερες περιοχές δια ξηράς.

Η εκστρατεία που ξεκίνησε τον περασμένο Ιούνιο, γίνεται με τη συνεργασία του Υπουργείου Εσωτερικών και του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών και περιλαμβάνει καμπάνια στο διαδίκτυο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στις χώρες καταγωγής των μεταναστών.