Διίστανται οι απόψεις για μεταφορά προγράμματος αποστολής ασθενών στο εξωτερικό στον ΟΑΥ

Σε υψηλούς τόνους συνεδρίασε η Επιτροπή Υγείας της Βουλής, όσον αφορά στο θέμα της πρόθεση της Κυβέρνησης για μεταφορά της αρμοδιότητας της έγκρισης της αποστολής των ασθενών στο εξωτερικό από το Υπουργείο Υγείας στον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας, με σχόλια που ακούστηκαν από την υπουργό Υγείας να μην άρεσαν στους βουλευτές, ενώ και σχόλια που ακούστηκαν από τους βουλευτές να προκάλεσαν την έκρηξη του προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου του ΟΑΥ.

Οι πρώτες εντάσεις άρχισαν ανάμεσα στους βουλευτές και συγκεκριμένα στον κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο του ΑΚΕΛ, Γιώργο Λουκαΐδη και τον πρόεδρο της Επιτροπής Υγείας και αναπληρωτή πρόεδρο του ΔΗΣΥ, Ευθύμιο Δίπλαρο, με τον πρώτο να κάνει παρεμβάσεις εκτός διαδικασίας και τον δεύτερο να προσπαθεί να τον επαναφέρει στην τάξη. Στη συνέχεια, έντονες αντιδράσεις προκάλεσαν τα σχόλια της υπουργού Υγείας ότι δεν έβλεπε τη σκοπιμότητα της συνεδρίας, αλλά και του γεγονότος να δημοσιοποιείται οποιαδήποτε απόφαση λαμβάνει το Υπουργείο Υγείας, με τον κ. Δίπλαρο να απαντά πως είναι στα καθήκοντα της Βουλής να ασκεί κοινοβουλευτικό έλεγχο στην εκτελεστική εξουσία.

Πάντως, αυτό που ξεκαθαρίστηκε από τη συζήτηση είναι πως αυτή τη στιγμή διίστανται οι απόψεις, ανάμεσα στους βουλευτές, κατά πόσο πρέπει να μεταφερθεί άμεσα το πρόγραμμα στον ΟΑΥ, εντούτοις οι πλείστοι είναι θετικοί για τη μεταφορά του, όταν δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες.

Η τοποθέτηση της υπουργού

Η υπουργός Υγείας, Πόπη Κανάρη, στην αρχική της τοποθέτηση σημείωσε πως ήθελε να ενημερώσει τη Βουλή για την πρόθεση του Προέδρου της Δημοκρατίας για μεταφορά της διαχείρισης του Σχεδίου Αποστολής ασθενών στο εξωτερικό από το Υπουργείο Υγείας στον ΟΑΥ και σημείωσε πως αυτό γίνεται μέσω από το «Σχέδιο Παροχής Οικονομικής Αρωγής για υπηρεσίες υγείας που δεν προσφέρονται στο δημόσιο». Το εν λόγω σχέδιο, εξήγησε η υπουργός Υγείας, άρχισε να λειτουργεί αρκετά χρόνια πριν την εισαγωγή του Γενικού Σχεδίου Υγείας και συνέχισε να λειτουργεί παράλληλα με το ΓεΣΥ, χωρίς καμία επικαιροποίηση.

Η κα. Κανάρη σημείωσε πως η πολιτική απόφαση για μεταφορά της αρμοδιότητας αυτής στον ΟΑΥ δεν είναι τίποτε άλλο παρά συμμόρφωση με τη νομοθεσία, που ψηφίστηκε από τη Βουλή, ενώ υπέδειξε «είναι απορίας άξιο γιατί χρειάζεται να γίνει συζήτηση στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Υγείας για μία πολιτική απόφαση, η οποία δεν απαιτεί την εκ των προτέρων έγκριση της Βουλής».

Η υπουργός επεσήμανε πως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εξήγγειλε την κυβερνητική πολιτική, για ανάληψη από τον ΟΑΥ της ευθύνης παραπομπής στο εξωτερικό των ασθενών δικαιούχων του ΓεΣΥ, με εξαίρεση τα πολύ επείγοντα περιστατικά, τα οποία θα χρήζουν άμεσου χειρισμού και των οποίων η ευθύνη θα παραμείνει στο Υπουργείο Υγείας. Σημείωσε, δε, ότι στο Υπουργείο Υγείας θα παραμείνει η ευθύνη και για τους μη δικαιούχους ασθενείς του ΓεΣΥ.

Επεσήμανε πως το Υπουργείο Υγείας θα παράσχει κάθε δυνατή βοήθεια στον ΟΑΥ για επιτυχή και γρήγορη μεταφορά της διαχείρισης του Σχεδίου, τόσο σε τεχνογνωσία και προσωπικό, όσο και σε λογισμική υποστήριξη, ενώ υπέδειξε πως το Υπουργείο θα επικεντρωθεί στο ρυθμιστικό και εποπτικό του ρόλο, στη διαμόρφωση πολιτικής υγείας και στην πρόληψη.

Καταλήγοντας, τόνισε πως «είναι κοινή παραδοχή ότι το σύστημα υγείας πρέπει να ενισχυθεί και να θωρακιστεί. Οι πολίτες δικαιούνται και πρέπει να τυγχάνουν ισότιμης πρόσβασης στην υγεία, μέσα από ένα σύστημα που να λειτουργεί γρήγορα, αποτελεσματικά και αλληλέγγυα μέσα από την εφαρμογή του νόμου».

Η τοποθέτηση Γιαννάκη

Παρούσα στην Επιτροπή Υγείας ήταν και η Γενική Διευθύντρια του Υπουργείου Υγείας, Χριστίνα Γιαννάκη, η οποία ξεκίνησε σημειώνοντας πως στην παρούσα φάση το Υπουργείο έχει την αποκλειστική ευθύνη για αποστολή ασθενών στο εξωτερικό, μέχρι ο ΟΑΥ να είναι σε θέση να αναλάβει τις εν λόγω υπηρεσίες. Επεσήμανε πως ο τομέας Επιδοτούμενων ασθενών, μετά την 1η Ιουνίου 2020 εξακολουθεί να έχει την ευθύνη της παραπομπής ασθενών στο εξωτερικό, αλλά και αριθμού αποστολών στον ιδιωτικό τομέα.

Η κα. Γιαννάκη τόνισε πως όσον αφορά στις αποστολές εξωτερικού, θα πρέπει να στηθούν οι μηχανισμοί και οι διαδικασίες εντός του ΟΑΥ, οι οποίοι θα διασφαλίζουν την αποτελεσματική και απρόσκοπτη πρόσβαση των δικαιούχων ασθενών σε εξειδικευμένα κέντρα του εξωτερικού. «Το Υπουργείο Υγείας είναι στη διάθεση του ΟΑΥ για παροχή εμπειρογνωμοσύνης, όμως οι μηχανισμοί που θα στηθούν, θα πρέπει να αναληφθούν από τον ΟΑΥ, εφόσον θα πρέπει να συνάδουν με το νόμο».

Η γενική διευθύντρια του Υπουργείου Υγείας, σημειώνεται πως υπάρχει σοβαρό θέμα διαχείρισης των επειγόντων περιστατικών εντός και εκτός ωρών εργασίας παρά την έγκαιρη, τόσο γραπτή όσο και προφορική, ενημέρωση προς τον ΟΑΥ, για την ιδιαιτερότητα και δυσκολία χειρισμού των εν λόγω περιστατικών. «Δεν νοείται Σύστημα Υγείας, το οποίο να μην περιλαμβάνει διαδικασία εφημερευόντων και διανυκτερευόντων νοσοκομείων και γιατών, καθώς και διαδικασία διαχείρισης επειγόντων περιστατικών. Ο εν λόγω μηχανισμός αποτελεί απαραίτητη και βασική προϋπόθεση για να καλύπτει και τις επείγουσες αποστολές και αερομεταφορές στο εξωτερικό».

Η κα. Γιαννάκη επεσήμανε, δε, ότι η διαδικασία παραπομπής των ασθενών στο εξωτερικό καθορίζεται από την υφιστάμενη νομοθεσία και στηρίζεται στη γνωμοδότηση από τις αρμόδιες Επιτροπές Ειδικών Ιατρών με βάση καθορισμένα κριτήρια. Με την εφαρμογή της δεύτερης φάσης του ΓεΣΥ, συνέχισε η κα. Γιαννακη, θα πρέπει να γίνουν σαφείς αλλαγές και τροποποιήσεις στις υφιστάμενες νομοθεσίες, προκειμένου να καθοριστεί η σύσταση των Επιτροπών Ειδικών, καθώς και τα κριτήρια και μηχανισμοί των εν λόγω αποστολών.

Πριν ολοκληρώσει, η Γενική Διευθύντρια του Υπουργείου Υγείας έκανε αναφορά και στα όσα διαδίδονται στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης για την ίδια, τονίζοντας πως «εδώ και ένα μήνα, η τιμή και η αξιοπρέπειά μου διασύρονται, κατά ένα βάναυσο τρόπο και υπέμεινα καρτερικά, διότι έμαθα ότι το ψέμα έχει κοντά ποδάρια και η αλήθεια πάντα λάμπει. Κάποιοι προσπάθησαν να πείσουν ότι στο Υπουργείο στήθηκε ένα μίνι ΓεΣΥ, που έστελνε τους επώνυμους στο εξωτερικό, τη στιγμή που απλοί πολίτες αφήνονταν στη μοίρα τους. Ουδέν αναληθέστερο. Οι σχετικοί κατάλογοι είναι εκεί για έλεγχο από τους αρμόδιους, λόγω προσωπικών δεδομένων».

Η τοποθέτηση Γενικού Ελεγκτή

Στη δική του τοποθέτηση, ο Γενικός Ελεγκτής, Οδυσσέας Μιχαηλίδης, επεσήμανε πως τις τελευταίες εβδομάδες υπάρχουν αναφορές στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, για τα πτυχία της κας. Γιαννάκη και αρκετοί χρήστες κάλεσαν την Ελεγκτική Υπηρεσία να προβεί σε έλεγχο. Όπως σημείωσε ο Γενικός Ελεγκτής, η Ελεγκτική Υπηρεσία απάντησε ότι έκανε τους απαραίτητους ελέγχους και απάντησε μάλιστα σε πολιτικό αρχηγό, για το συγκεκριμένο θέμα και όπως εξήγησε ο κ. Μιχαηλίδης, η απάντηση δεν άρεσε σε κάποιους, που επανάφεραν το θέμα της αποστολής των ασθενών στο εξωτερικό, επειδή θεωρούν, όπως είπε, ότι υπάρχει μία διεφθαρμένη Γενική Διευθύντρια στο Υπουργείο Υγείας και ένας διεφθαρμένος Γενικός Ελεγκτής που την καλύπτει.

Αναφορικά με το θέμα της συζήτησης, ο Γενικός Ελεγκτής επεσήμανε πως οι νομοθέτες, το 2017 επέλεξαν ανάμεσα σε δύο επιλογές, δηλαδή το Υπουργείο Υγείας ή τον ΟΑΥ, για να έχει την ευθύνη του συγκεκριμένου προγράμματος και επέλεξαν τον ΟΑΥ. «Η παρατήρησή μας είναι ότι υπάρχει ένα σχέδιο που δεν συνάδει με τη νομοθεσία. Χρειάζεται νομοθετική ρύθμιση, θεωρώ λογικά τα επιχειρήματα της ΓΔ, για ποιο λόγο χρειάζεται ο νόμος τροποποίηση. Ξέρω ότι το σχέδιο όπως εφαρμόζεται σήμερα παρέχει το δικαίωμα επιλογής στον ασθενή. Θα χρειαστεί τροποποίηση της νομοθεσίας και κανονισμοί».

Ο κ. Μιχαηλίδης ξεκαθάρισε πως πρέπει να συσταθούν πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια ιατροσυμβούλια, για να εξετάζουν τις υποθέσεις των ασθενών, ενώ τόνισε πως θα πρέπει να στηθεί σωστός μηχανισμός, για να μην υπάρχουν καταχρήσεις.

Απαντώντας σε ερωτήσεις των βουλευτών, ο Γενικός Ελεγκτής τόνισε πως από τους ελέγχους δεν έχουν εντοπιστεί περιπτώσεις διάκρισης, ενώ θέλησε να δώσει ένα παράδειγμα, για να ξεκαθαρίσει η εικόνα γύρω από το θέμα. «Μπορώ να πω ότι από τα δημοσιευμένα στοιχεία του ΥΠΕΣ φαίνεται ότι τα τελευταία δύο χρόνια δεν έγινε ούτε ένας έρανος, για άτομα που έπρεπε να αποσταλεί στο εξωτερικό. Θεωρώ ότι είναι ενδεικτικό ότι περιπτώσεις που γιατρός έλεγε ότι ασθενείς έπρεπε να αποσταλούν στο εξωτερικό, έγιναν οι διαδικασίες. Θεωρούμε ότι ο ΟΑΥ, με τη σωστή διαδικασία και προετοιμασία, είναι έτοιμος να αναλάβει ακόμη και αύριο. Δεν είναι αποστολή στο φεγγάρι, είναι πολύπλοκο, αλλά δεν θεωρώ ότι ο ΟΑΥ μπορεί να στήσει τέτοιο μηχανισμό».

Οι απαντήσεις ΟΑΥ

Παίρνοντας το λόγο, ο πρόεδρος του ΔΣ του ΟΑΥ, Σταύρος Μιχαήλ, θέλησε να αναφερθεί στα όσα συζήτησαν με την υπουργό, όταν τον κάλεσε για το συγκεκριμένο θέμα. Σημείωσε πως η υπουργός έθεσε ενώπιον του ότι τέσσερα χρόνια μετά την εφαρμογή του ΓεΣΥ και τη νομοθεσία, υπάρχει πρόνοια ότι η αποστολή στο εξωτερικό πρέπει να την κάνει ο ΟΑΥ.

«Της είπα ότι εφόσον είναι στη νομοθεσία, θα αναλάβουμε αυτό που μας αναλογεί. Εισηγήθηκα ότι ήθελα δύο επιτροπές, η νομοθετική, για να δουν τι αλλαγές χρειάζονται για να αναλάβουμε αυτή τη διαδικασία, δεν μπορούμε να κάνουμε ένα σχέδιο έξω από τη νομοθεσία. Η δεύτερη επιτροπή είναι για τα υπόλοιπα. Να δούμε τι προσωπικό χρειάζεται και ποια είναι τα δεδομένα μας. Αν το κάνουμε αυτό θα είμαστε σε θέση να πούμε πότε θα αναλάβουμε τις διαδικασίες».

Ο κ. Μιχαήλ, ουσιαστικά, ζήτησε χρόνο από τη Βουλή και το Υπουργείο Υγείας, ώστε να είναι σε θέση να εντάξει το πρόγραμμα στις αρμοδιότητές του και στη συνέχεια θα ενημερώσουν τη Βουλή. «Δεν μπορούμε να λέμε ότι αύριο ο ΟΑΥ δεν μπορεί να αναλάβει. Είναι αυτονόητο αυτό. Ή αλλάζετε νομοθεσία και γλιτώνει ο ΟΑΥ ή δώστε μας χρόνο για να βρούμε τον τρόπο που θα αναλάβουμε. Είμαστε έτοιμοι να εφαρμόσουμε το νόμο και παράκλησή μας είναι να μας δοθεί λίγος χρόνος. Ό,τι λέει η νομοθεσία θα τα αναλάβουμε».

Στη Γιαννάκη η διαχείριση του προγράμματος μέχρι 15 Οκτωβρίου

Στο μεταξύ, η διαχείριση του προγράμματος βρίσκεται στη Γενική Διευθύντρια του Υπουργείου Υγείας, Χριστίνα Γιαννάκη, μέχρι τις 15 Οκτωβρίου, μετά και την παράταση που έδωσε η υπουργός Υγείας, το πρωί της Δευτέρας, όταν και έληξε το χρονοδιάγραμμα που δόθηκε στις 8 Αυγούστου.

Όπως εξήγησε η Πόπη Κανάρη «η υπουργός έχει την εξουσιοδότηση να δίνει σε λειτουργούς την ευθύνη για το συγκεκριμένο πρόγραμμα. Έληγε σήμερα η εκχώρηση της απόφασης για να έχει την ευθύνη. Ήταν στις 8 Αυγούστου η προηγούμενη απόφαση. Εκχωρήσαμε εξουσίες σε άτομο που δεν ήταν η κα. Γιαννάκη, επειδή η Γενική Διευθύντρια ήταν με άδεια. Δεν ξέρω για ποιο λόγο μπαίνουμε σε ερωτήσεις για τις διαδικαστικές διαδικασίες».

Στις τοποθετήσεις των βουλευτών υπήρξαν αναφορές ότι πρόκειται για ένα αρκετά σοβαρό πρόγραμμα, που αφορά σε ανθρώπινες ζωές και εκείνος που θα το αναλάβει πρέπει να έχει ευαισθησίες. Κάτι που προκάλεσε την έντονη αντίδραση του προέδρου του ΔΣ του ΟΑΥ, ο οποίος ξεκαθάρισε πως «ακούμε συνεχώς ότι είμαστε ανάξιοι, ότι δεν έχουμε ευαισθησίες, ότι δεν μπορούμε να εφαρμόσουμε το ΓεΣΥ. Ακούμε συνεχώς σπόντες. Ακούμε ότι δεν υπάρχει ευαισθησία από τον ΟΑΥ. Το 2022 ήρθε επιστολή από το Υπουργείο Υγείας ότι είναι πολιτική ευθύνη να παραμείνει στο Υπουργείο».