Συνεχίζονται οι εσωτερικοί τριγμοί στη Ρωσία-Ρωγμές στην ενότητα των BRICS

Με αμείωτο ενδιαφέρον ο διεθνής Τύπος συνεχίζει να παρακολουθεί και αναλύει τις εξελίξεις στο μέτωπο του πολέμου της Ουκρανίας και της διπλωματικής αναμέτρησης των ΗΠΑ με την Κίνα.

Σύμφωνα με το διεθνή Τύπο της προηγούμενης εβδομάδας, οι τελευταίες εξελίξεις που αφορούν τη ρωσική μισθοφορική ομάδα Βάγκνερ και η αμερικανική ταξιδιωτική οδηγία για τη Λευκορωσία ρίχνουν φως στο βαθμό επικινδυνότητας των εξελίξεων στον πόλεμο της Ουκρανίας. Την ίδια ώρα, οι επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη δείχνουν τις δυνατότητες κρούσης της Ουκρανίας, παρά τις άμυνες της Μόσχας.

Σύμφωνα με τα διεθνή δημοσιεύματα, οι εσωτερικοί τριγμοί στη Ρωσία συνεχίζονται με την Βάγκνερ στην Αφρική. Συνεχίζεται επίσης, και η αναμέτρηση της Κίνας-ΗΠΑ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, καθώς η Ευρώπη στοχεύει σε περισσότερη στρατηγική αυτονομία. Η δε, ενότητα των BRICS παρουσιάζει ρωγμές εν μέσω νέων εξελίξεων.

Ο προβληματισμός για Ρωσία και Λευκορωσία

Η αμερικανική εφημερίδα «The Washington Post» στις 22 Αυγούστου δημοσίευσε την είδηση με τίτλο «Οι Αμερικανοί πολίτες πρέπει να εγκαταλείψουν αμέσως τη Λευκορωσία, προειδοποιεί η πρεσβεία». Σύμφωνα με το δημοσίευμα που υπέγραψε ο Bryan Pietsch οι ΗΠΑ προτρέπουν τους Αμερικανούς που βρίσκονται στη Λευκορωσία να εγκαταλείψουν αμέσως τη χώρα λόγω των κινδύνων από τη διάχυση του πολέμου στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης των ρωσικών στρατευμάτων στη Λευκορωσία. Η αμερικανική πρεσβεία στο Μινσκ προειδοποίησε τους Αμερικανούς να μην ταξιδέψουν στη Λευκορωσία, επικαλούμενη την υποστήριξη της χώρας στην επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία, τη ρωσική στρατιωτική ενίσχυση, την αυθαίρετη επιβολή του νόμου και τους κινδύνους εμφύλιας αναταραχής. Η πρεσβεία σημείωσε ότι η Λιθουανία έχει κλείσει τα συνοριακά περάσματα με τη Λευκορωσία, περιορίζοντας τις οδούς εξόδου. Η Λιθουανία, η Πολωνία και η Λετονία εξετάζουν το ενδεχόμενο να προχωρήσουν σε περισσότερα κλεισίματα. Οι Αμερικανοί δεν μπορούν να περάσουν στην Πολωνία από τη Λευκορωσία μέσω ξηράς. Απευθείας πτήσεις από το Μινσκ προς τις ΗΠΑ δεν είναι διαθέσιμες, ενώ οι πτήσεις προς το Λονδίνο κοστίζουν έως και 10.000 δολάρια. Τα ταξίδια μέσω της Ρωσίας ενέχουν επίσης κινδύνους σύλληψης. Η πρεσβεία προειδοποίησε ότι οι Αμερικανοί δεν μπορούν να βασιστούν στη βοήθεια της αμερικανικής κυβέρνησης καθώς η δυνατότητά της να βοηθήσει τους πολίτες που βρίσκονται στη Λευκορωσία είναι περιορισμένη.

Η βρετανική εφημερίδα «The Guardian» στις 24 Αυγούστου δημοσίευσε την είδηση με τίτλο «Με μια ματιά: Το αφεντικό της Βάγκνερ Γεβγκένι Πριγκόζιν "νεκρός σε αεροπορικό δυστύχημα" – τι γνωρίζουμε μέχρι στιγμής». Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο Πριγκόζιν, επικεφαλής της μισθοφορικής ομάδας Βάγκνερ και ο κορυφαίος διοικητής της, Ντιμίτρι Ούτκιν ήταν μεταξύ των δέκα ανθρώπων που σκοτώθηκαν όταν το ιδιωτικό τους αεροσκάφος συνετρίβη κοντά στο Kuzhenkino στη Ρωσία. Το Embraer Legacy 600 χάθηκε από τα ραντάρ στις 6.11 μ.μ. ώρα Μόσχας. Οι σύμμαχοι του Πριγκόζιν κατηγόρησαν το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ότι τον δολοφόνησε δύο μήνες μετά την αποτυχημένη ανταρσία του κατά του Κρεμλίνου. Οι υπόλοιποι επιβάτες ανήκαν στο ανώτερο προσωπικό της Βάγκνερ. Τα στοιχεία της πτήσης έδειξαν ότι το αεροσκάφος έπεσε πάνω από 8.000 πόδια σε 30 δευτερόλεπτα, γεγονός που υποδηλώνει ξαφνική πτώση. Ο τύπος του αεροσκάφους έχει καλό ιστορικό ασφάλειας. Εκ μέρους του Κρεμλίνου δεν υπήρξε κάποιο άμεσο σχόλιο. Στο εξωτερικό δε, ο θάνατος του Πριγκόζιν δεν αποτελεί έκπληξη. Εν τω μεταξύ, η Ρωσία απέλυσε τον επικεφαλής των αεροδιαστημικών της δυνάμεων, τον στρατηγό Σεργκέι Σουροβίνικιν, ο οποίος θεωρείται ότι ήταν σύμμαχος της Βάγκνερ κατά τη διάρκεια της ανταρσίας. Παράλληλα, ένας Ρώσος στρατιωτικός πιλότος φέρεται να αυτομόλησε στην Ουκρανία με ελικόπτερο μετά από μια εξάμηνη επιχείρηση ανταλλαγής πληροφοριών. Και αυτό το περιστατικό έρχεται να προστεθεί στη γενικότερη στρατιωτική αναταραχή που έχει προκληθεί στη Ρωσία ενώ η εισβολή στην Ουκρανία εξακολουθεί.

Η αγγλόφωνη υπηρεσία του γαλλικού δικτύου «France 24» στις 24 Αυγούστου δημοσίευσε την ανάλυση με τίτλο «Γεβγκένι Πριγκόζιν: Από "σεφ" του Πούτιν σε ανταρσία». Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο Πριγκόζιν, ο ηγέτης της ιδιωτικής στρατιωτικής ομάδας Βάγκνερ, ενορχήστρωσε μια αποτυχημένη ανταρσία τον Ιούνιο, επιχειρώντας να προελάσει κατά της Μόσχα και να ανατρέψει την ανώτατη ηγεσία της Ρωσίας. Αυτή η τολμηρή κίνηση αποτελούσε σημαντική πρόκληση για τη μακροχρόνια διακυβέρνηση του Βλαντίμιρ Πούτιν. Αλλά η αποτυχημένη προσπάθεια έληξε με τον Πούτιν να προσφέρει τελικά εξορία στη γειτονική Λευκορωσία για τους στασιαστές και τον Πριγκόζιν, ο οποίος εμφανίστηκε σε πλάνα αυτή την εβδομάδα ορκιζόμενος να κάνει την Αφρική «πιο ελεύθερη» και υπονοεί ότι βρισκόταν στην ήπειρο. Στο παρελθόν ο Πριγκόζιν είχε στείλει μαχητές από την ιδιωτική του δύναμη σε διάφορες συγκρούσεις, αλλά στη συνέχεια πάντα αρνιόταν οποιαδήποτε ανάμειξη. Ο Πριγκόζιν τράβηξε την προσοχή όταν ηγήθηκε της κατάληψης βασικών ουκρανικών πόλεων από την Βάγκνερ, αλλά επέκρινε το ρωσικό υπουργείο Άμυνας για κακοδιαχείριση και ψέματα. Έμπλεξε σε μια μάχη εξουσίας με το υπουργείο, κατηγορώντας το για τους θανάτους των μαχητών του λόγω ανεπαρκούς υποστήριξης. Το γαλλικό δίκτυο υπενθυμίζει ότι ως πρώην εστιάτορας, γνωστός ως "ο σεφ του Πούτιν", ο Πριγκόζιν ανέβηκε γρήγορα τα σκαλιά της εξουσίας και έγινε στενός φίλος του Πούτιν. Αντιμετώπισε κυρώσεις από τις ΗΠΑ για την υποτιθέμενη συμμετοχή του στην ανάμειξη στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ το 2016 μέσω του διαδικτυακού "εργοστασίου τρολλ" του. Οι ενέργειες της Βάγκνερ σε συγκρούσεις όπως η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και το Μάλι τράβηξαν τη διεθνή προσοχή και καταδίκη.

Η αγγλόφωνη υπηρεσία της «DW» στις 23 Αυγούστου δημοσίευσε την είδηση με τίτλο «Οι ΗΠΑ επιβάλλουν στην Κίνα περιορισμούς στην έκδοση βίζας για την "αναγκαστική αφομοίωση" στο Θιβέτ». Σύμφωνα με το δημοσίευμα, οι ΗΠΑ θα επιβάλουν περιορισμούς στη χορήγηση βίζας σε Κινέζους αξιωματούχους που εμπλέκονται στην "αναγκαστική αφομοίωση" παιδιών από το Θιβέτ σε κρατικά οικοτροφεία. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανακοίνωσε την Τρίτη ότι οι περιορισμοί θα στοχεύουν νυν και πρώην Κινέζους αξιωματούχους που είναι υπεύθυνοι για την υλοποίηση εκπαιδευτικών πολιτικών στο Θιβέτ. Αναφέρθηκε στις "καταναγκαστικές" προσπάθειες της Κίνας να εξαλείψει τη θιβετιανή γλώσσα, τον πολιτισμό και τη θρησκεία μεταξύ των νεότερων γενεών. Ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν καταδίκασε την Κίνα για την αποστολή περίπου ενός εκατομμυρίου παιδιών από το Θιβέτ σε οικοτροφεία, συχνά με τη βία. Προέτρεψε την Κίνα να σταματήσει τις καταπιεστικές πολιτικές αφομοίωσης. Το δημοσίευμα αναφέρει ότι μια έκθεση του ΟΗΕ αποκάλυψε προηγουμένως το συστηματική πολιτική της Κίνας να χωρίζει βίαια τα παιδιά του Θιβέτ από τις οικογένειές τους και να τα αφομοιώνει μέσω της σχολικής εκπαίδευσης. Η Κίνα απέρριψε οργισμένη τους ισχυρισμούς των ΗΠΑ ως "συκοφαντίες" που υπονομεύουν τις σχέσεις της χώρας. Ένας εκπρόσωπος υποστήριξε ότι τα οικοτροφεία της Κίνας ανταποκρίνονται στις τοπικές ανάγκες εκεί όπου οι εθνικές μειονότητες ζουν διάσπαρτες.

Η αγγλόφωνη τουρκική εφημερίδα «Daily Sabah» στις 22 Αυγούστου φιλοξένησε την ανάλυση του Imran Khalid υπό τον τίτλο «Η αναζήτηση της Ευρώπης για στρατηγική αυτονομία και πυρηνική αποτροπή». Σύμφωνα με τον αρθρογράφο, ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει εντείνει τη συζήτηση σχετικά με την επιδίωξη της ΕΕ να αποκτήσει στρατηγική αυτονομία, διατηρώντας παράλληλα την ενότητα του ΝΑΤΟ. Η εξάρτηση της Ευρώπης από την ασφάλεια των ΗΠΑ είναι σαφής, ενώ οι ηγέτες ανησυχούν ότι οι εκλογές του 2024 θα μπορούσαν να επηρεάσουν την υποστήριξη του ΝΑΤΟ. Αυτό τροφοδοτεί την προσπάθεια για την δημιουργία μιας πυρηνικής αποτρεπτικής δύναμης της ΕΕ υπό τη διοίκηση του ΝΑΤΟ. Πρόσφατο άρθρο προέτρεψε την ΕΕ να δημιουργήσει αποτρεπτική δύναμη μέσω μιας βρετανικής, γαλλικής και γερμανικής πυρηνικής ομπρέλας που θα εποπτεύεται από το ΝΑΤΟ. Οι εξελίξεις στην Ουκρανία εξέθεσαν την υπερβολική εξάρτηση της Ευρώπης από την αμερικανική βοήθεια και την αδυναμία της να αμυνθεί ανεξάρτητα. Είναι μια απογοητευτική υπενθύμιση της ανεπάρκειας των δυνατοτήτων και των δαπανών ΕΕ μετά τον Ψυχρό Πόλεμο. Η Ευρώπη συνειδητοποιεί ότι η ισχυρή πυρηνική αποτροπή είναι πλέον κρίσιμος παράγοντας στον σύγχρονο πόλεμο. Επί του παρόντος, οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο είναι οι χώρες που παρέχουν την πυρηνική ομπρέλα, καθώς τα γαλλικά πυρηνικά δεν επεκτείνονται σε άλλα κράτη της ΕΕ. Ο φόβος για το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών του 2024 καταδεικνύει την εξάρτηση της Ευρώπης. Μια νίκη του Τραμπ ή των Ρεπουμπλικανών θα μπορούσε να μειώσει τη δέσμευση στο ΝΑΤΟ, μετατοπίζοντας την προσοχή των ΗΠΑ στην Ασία. Αυτή η ανησυχία επιταχύνει το ενδιαφέρον για την αυτονομία της ΕΕ».

Ο ασιατικός Τύπος

«"Η ηγεμονία μιας χώρας...": Κινέζος υπουργός στην αρχική συνάντηση των BRICS, καθώς ο Σι Τζινπίνγκ απουσιάζει» ήταν ο τίτλος της αγγλόφωνης ινδικής εφημερίδας «Hindustan Times» που δημοσιεύτηκε στις 23 Αυγούστου. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, στη Σύνοδο Κορυφής των BRICS, ο υπουργός Εμπορίου της Κίνας έκανε δηλώσεις εκ μέρους του προέδρου Σι Τζινπίνγκ, ο οποίος δεν συμμετείχε στο επιχειρηματικό φόρουμ. Ο υπουργός κατηγόρησε μια χώρα την οποία δεν κατονόμασε ότι προσπαθεί να παραλύσει τις αναδυόμενες αγορές για να διατηρήσει την ηγεμονία – αυτή ήταν μια συγκεκαλυμμένη επίθεση στις ΗΠΑ. Διερωτήθηκε αν τα έθνη θα πρέπει να επιδιώξουν τη συνεργασία ή τη διαίρεση, την ειρήνη ή έναν νέο Ψυχρό Πόλεμο. Ο υπουργός επαίνεσε τη συνεργασία των BRICS και δήλωσε ότι η Κίνα στοχεύει στη βελτίωση της ζωής των ανθρώπων, ενώ ένα μη κατονομαζόμενο έθνος στοχεύει αλλά και παρεμποδίζει τα αναπτυσσόμενα κράτη από ηγεμονικό συμφέρον. Η απουσία του Σι από το επιχειρηματικό φόρουμ του Γιοχάνεσμπουργκ ήρθε παρά την κρατική επίσκεψή του στη Νότια Αφρική που συνέπεσε με τη σύνοδο κορυφής. Στην εκδήλωση συμμετείχαν οι ηγέτες της Νότιας Αφρικής, της Βραζιλίας, της Ινδίας και ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας. Ο πρωθυπουργός της Ινδίας Μόντι δήλωσε ότι το φόρουμ τόνισε την οικονομική ανάπτυξη της Ινδίας, τη χαλάρωση των επιχειρηματικών κανονισμών και την παροχή δημόσιων υπηρεσιών. Δήλωσε ότι η Ινδία γίνεται η παγκόσμια ατμομηχανή ανάπτυξης λόγω των οικονομικών μεταρρυθμίσεων και της υιοθέτησης της τεχνολογίας. Το θέμα της φετινής συνόδου κορυφής των BRICS είναι η εταιρική σχέση για την ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς και η πολυμέρεια στην Αφρική.

Η αγγλόφωνη κινεζική εφημερίδα «People's Daily» στις 23 Αυγούστου δημοσίευσε κύριο άρθρο με τίτλο «Ένας πιο περιεκτικός και επωφελής δρόμος για τον πολυπολικό κόσμο». Σύμφωνα με την εφημερίδα, η επικείμενη Σύνοδος Κορυφής των BRICS στη Νότια Αφρική έχει προσελκύσει την παγκόσμια προσοχή εν μέσω των συνεχιζόμενων αγώνων εξουσίας αλλά και της περιθωριοποίησης των αναπτυσσόμενων χωρών. Βασική εστίαση θα είναι η δυνητική επέκταση, με περισσότερες από 40 χώρες να επιδιώκουν την ένταξη στις BRICS. Η μεγάλης κλίμακας συνάντηση αψηφά τους ισχυρισμούς ότι οι διαφορές θα εμπόδιζαν την ενότητα ή τον αντίκτυπο των BRICS. Αλλά η Δύση εμφανίζεται τώρα να ανησυχεί για την αυξανόμενη επιρροή τους, προσπαθώντας να δυσφημίσει και να διαιρέσει τις BRICS, ενώ παράλληλα προσελκύει την Ινδία. Ένα πιθανό θέμα της ημερήσιας διάταξης των BRICS είναι η δημιουργία ενός παγκόσμιου εμπορικού νομίσματος χωρίς δολάριο, δεδομένης της εμπειρίας της Ρωσίας από τις κυρώσεις και των εκκλήσεων της Βραζιλίας για ένα νέο αποθεματικό νόμισμα. Η Ρωσία αποδολαριοποιείται σταθερά, ενώ η Κίνα, η Ινδία και η Νότια Αφρική υποστηρίζουν επίσης τη διευθέτηση περισσότερων εμπορικών συναλλαγών σε τοπικά νομίσματα. Αλλά ένας πρεσβευτής των BRICS λέει ότι η αντικατάσταση του δολαρίου δεν είναι επίσημα στην ατζέντα, αυτό που θα συζητηθεί είναι απλώς η χρήση εναλλακτικών λύσεων στο εμπόριο εντός των BRICS. Αυτό αντανακλά την παγκόσμια τάση, αν και το δολάριο θα παραμείνει πιθανότατα κυρίαρχο προς το παρόν. Οι BRICS παρέχουν μια αναπτυξιακή πορεία χωρίς αποκλεισμούς για τον Παγκόσμιο Νότο ως εναλλακτική λύση στη δυτική κυριαρχία. Αντιπροσωπεύουν την πολυπολικότητα και τις ποικίλες λύσεις στις παγκόσμιες προκλήσεις».

Ο ρωσικός και ουκρανικός Τύπος

Η ρωσική εφημερίδα «Kommersant» στις 23 Αυγούστου φιλοξένησε το δημοσίευμα με τίτλο «Η Βάγκνερ υπέστη μη πολεμική ήττα». Σύμφωνα με το ρωσικό δημοσίευμα, ο ιδρυτής και ο ανώτατος διοικητής της ρωσικής ιδιωτικής στρατιωτικής εταιρείας (PMC) Βάγκνερ, ήταν μεταξύ των δέκα ανθρώπων που σκοτώθηκαν όταν το επιχειρηματικό αεροσκάφος Embraer Legacy 600 συνετρίβη στην περιοχή Tver της Ρωσίας, αφού εξερράγη στον αέρα. Οι σύμμαχοι του Πριγκόζιν κατηγόρησαν το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας ότι τον δολοφόνησε, δύο μήνες μετά την αποτυχημένη ανταρσία του κατά του Κρεμλίνου. Οι ειδικοί λένε ότι η ουρά του αεροσκάφους καταστράφηκε από πιθανό πυραυλικό χτύπημα, ενώ διαπίστωσαν επίσης τρύπες από θραύσματα. Ο θάνατος του Πριγκόζιν έρχεται εν μέσω στρατιωτικής αναταραχής για την παραπαίουσα εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, στην οποία πρωτοστάτησαν οι δυνάμεις Βάγκνερ. Ο Πριγκόζιν είχε διενέξεις με το αμυντικό κατεστημένο της Ρωσίας το οποίο κατηγόρησε για την αποστολή ανεπαρκών προμηθειών και την άσκηση περιορισμένου ελέγχου. Οι δυνάμεις της Βάγκνερ αυξήθηκαν σε 60.000 μαχητές στην Ουκρανία με τεθωρακισμένα και αεροσκάφη, αποτελώντας στην ουσία έναν ιδιωτικό στρατό. Ο θάνατος του Πριγκόζιν δημιουργεί αβεβαιότητα σχετικά με τον μελλοντικό ρόλο της δύναμης αλλά και την ηγεσία της Βάγκνερ.

Σε άρθρο γνώμης που ήταν δημοσιευμένο στις 25 Αυγούστου στην αγγλόφωνη ουκρανική ενημερωτική ιστοσελίδα «The Kyiv Post» με τον τίτλο «Μια ιστορία προδοσίας: Η ομάδα του Μπάιντεν συνεχίζει να διαπραγματεύεται για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία», Garry Kasparov προέβαλλε την άποψη ότι οι χώρες της Ανατολικής και Βόρειας Ευρώπης, που γνωρίζουν καλά τη ρωσική απειλή, πρωτοστατούν σε ό,τι αφορά την οικονομική και στρατιωτική βοήθεια που δέχεται σήμερα η Ουκρανία. Ωστόσο, οι Ηνωμένες Πολιτείες, παρά την αρχική προσφορά σημαντικής βοήθειας, φαίνεται να καθυστερούν κρίσιμες μεταφορές όπλων στην Ουκρανία, προκαλώντας σύγχυση και ανησυχία. Το άρθρο αναρωτιέται για τα κίνητρα πίσω από τις αποφάσεις της κυβέρνησης Μπάιντεν και αναδεικνύει τους ρόλους των βασικών διαπραγματευτών: Bill Burns, John Kerry και Jake Sullivan. Τα άτομα αυτά, τα οποία συμμετείχαν και στην κυβέρνηση Ομπάμα, έχουν εμπλακεί σε μυστικές διαπραγματεύσεις με τον Πούτιν, αφήνοντας την Ουκρανία έξω από σημαντικές συζητήσεις για το μέλλον της. Ο συγγραφέας του άρθρου υποστηρίζει ότι οι διαπραγματεύσεις αυτές μπορεί να αποσκοπούν στην επίτευξη συμφωνιών "γη για ειρήνη" αντί στην ενδυνάμωση της Ουκρανίας για να κερδίσει τον πόλεμο. Το άρθρο επικρίνει την προσέγγιση της κυβέρνησης Μπάιντεν, κατηγορώντας την ότι ενδιαφέρεται περισσότερο για τη διατήρηση διαπραγματευτικών χαρτιών παρά για την πλήρη υποστήριξη των προσπαθειών της Ουκρανίας να υπερασπιστεί τον εαυτό της. Επίσης υποδηλώνει ότι η κυβέρνηση δίνει προτεραιότητα στις διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία έναντι των ουκρανικών ζωών, ενώ αθώοι πολίτες συνεχίζουν να υποφέρουν.

Πηγή: ΚΥΠΕ