«Μην αφήσετε τον Κορμακίτη και την Καρπάσια να χαθούν»-Η κραυγή αγωνίας των εγκλωβισμένων

«Μην αφήσετε τον Κορμακίτη και την Καρπάσια να χαθούν». Αυτό ήταν το μήνυμα που θέλησαν να περάσουν στην Επικεφαλής για ανθρωπιστικά θέματα αγνοουμένων και εγκλωβισμένων, οι κάτοικοι των δύο Μαρωνίτικων χωριών, που μέχρι και σήμερα κατοικούνται από εγκλωβισμένους και επανεγκατασταθέντες. Μία κραυγή απόγνωσης, από τους ανθρώπους που τόσα χρόνια ζουν ελεύθεροι, αλλά πολιορκημένοι από τους εισβολείς και εδώ και μισό αιώνα κρατάνε ζωντανά εκείνα τα χωριά, με προσωπικές θυσίες.

H Άννα Αριστοτέλους και οι συνεργάτες της επισκέφτηκαν τα Μαρωνίτικα χωριά, είδαν τους εγκλωβισμένους, άκουσαν τα προβλήματα της καθημερινότητάς τους, είδαν τις συνθήκες διαβίωσης, κατέγραψαν εισηγήσεις και στο τέλος μίας ημέρας που γέμισε με εμπειρίες και καινούργιες γνωριμίες, αποχώρησαν από τα κατεχόμενα χωριά, με την υπόσχεση ότι θα επιστρέψουν σύντομα πίσω, για να εξετάσουν ξανά την κατάσταση.

Πρώτη στάση της Άννας Αριστοτέλους ήταν το χωριό Καρπάσια, όπου την περίμεναν στο καφενείο του χωριού οι λιγοστοί κάτοικοι. Ανάμεσά τους και οι δύο εναπομείνασες εγκλωβισμένες, κα. Μαρούλλα και κα. Γιαννούλα, που δεν έφυγαν από το σπίτι τους στιγμή.

Με την άφιξη της κας. Αριστοτέλους, οι κάτοικοι άρχισαν να απαριθμούν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στην καθημερινότητά τους. Πρώτο το λόγο πήρε ο κοινοτάρχης Χριστάκης Χατζηαντωνίου, ο οποίος αρχικά ευχαρίστησε την κα. Αριστοτέλους για την επίσκεψη, θέλησε να αναφέρει πως αυτή τη στιγμή, στην Καρπάσια υπάρχουν τέσσερις εγκλωβισμένοι, εκ των οποίων οι δύο είναι κλινήρεις, με αποτέλεσμα μόνο οι δύο γυναίκες να μπορούν πλέον να αγωνίζονται, για να κρατήσουν ζωντανό το χωριό, ενώ οι επανεγκατασταθέντες ανέρχονται περίπου στους είκοσι.

«Είναι μικρό χωριό και θέλουμε τη βοήθεια σας. Έχουμε πολλά προβλήματα που πρέπει να τα λύσουμε με την παρουσία σας. Έχουμε ορισμένα προβλήματα, όπως είναι τα χωράφια. Επίσης, οι επανεγκατασταθέντες αντιμετωπίζουν πρόβλημα με τη διαμονή τους. Είχαν πει ότι πρέπει να είναι συνεχόμενη η παρουσία τους εδώ. Ας μην είναι συνεχόμενη η παρουσία, αν μπορεί να γίνει να μείνουν ένα Σάββατο ή μία Κυριακή και να γίνει αποδεκτό. Υπάρχει κόσμος που πηγαίνει στη Λευκωσία για να φτιάξει τα μηχανήματά του, για να δει τα παιδιά του, τα εγγόνια του. Αυτά είναι τα προβλήματά μας και θέλουμε να προσπαθήσουμε να τα φτιάξουμε. Ο ιερέας ακόμη δεν λαμβάνει το επίδομα που πρέπει να λαμβάνει. Μένει εδώ και ευχαριστούμε όλους τους ιερείς και τον Αρχιεπίσκοπό μας που μας βοηθούν».

«Είμαι πενήντα χρόνια εδώ»

Η κα. Γιαννούλα Ορφανού, η μία εκ των δύο εγκλωβισμένων κυριών, η μουχτάρενα όπως την φωνάζουν, με τρεμάμενη φωνή, μίλησε για τις προσπάθειες της να κρατήσει το χωριό ζωντανό αλλά και για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει όλα αυτά τα χρόνια.

Η κα. Αγγελική είναι παιδί εγκλωβισμένων, που γεννήθηκε στην Καρπάσια και έμεινε στο χωριό όσο μπορούσε και της το επέτρεπαν οι νόμοι της Κυβέρνησης. Όταν μεγάλωσε αρκετά και έπρεπε να φοιτήσει στη Μέση Εκπαίδευση, έπρεπε να μετακινηθεί στις ελεύθερες περιοχές, για να μπορέσει να συνεχίσει να λαμβάνει μόρφωση. Ωστόσο, αυτό σήμαινε πως άφησε πίσω τους γονείς της, το σπίτι της, το χωριό που μεγάλωσε.

«Τα παιδιά των εγκλωβισμένων δεν έχουν φύγει, έχουν επανεγκατασταθεί στις ελεύθερες περιοχές, επειδή η Κυβέρνηση δεν παρείχε σχολεία τότε. Έχουν μετακινηθεί αυτά τα παιδιά, δεν έχουν φύγει και το θεωρώ άδικο, αυτά τα παιδιά να ονομάζονται επανεγκατεσταθέντες. Αρκετά παιδιά είχαμε φύγει, επειδή η Κυβέρνηση δεν μας είχε προσφέρει τα σχολεία. Θεωρώ ότι είναι προσβολή για μας να λεγόμαστε επανεγκατασταθέντες. Αυτό είναι η αρχή και το τέλος της Καρπάσιας. Έχουν μείνει μόνο οι δύο ηρωίδες εδώ. Αυτά τα παιδιά είναι εγκλωβισμένα. Γεννηθήκαμε εδώ, κρατήσαμε το σχολείο, όσο μπορούσαμε. Μετά μας έφυγαν με ένα μποξιά. Ήμασταν ένα-δύο μωρά στα σχολεία. Το 1997 επικαλούμαι επανεγκατάσταση. Όμως, δεν είναι επανεγκατάσταση, ήταν εγκλωβισμός. Έλαβα έγκριση ως επανεγκατασταθείσα την περίοδο της πανδημίας του κορωνοϊού. Για πολλά χρόνια ενοικίαζα σπίτι με τον σύζυγό μου, μέχρι να αγοράσουμε δικό μας σπίτι και να το μετατρέψουμε σε ξενοδοχειακή μονάδα στον Κορμακίτη και για να το κάνω, πολέμησα με βουνά, φουρτούνες και θάλασσες. Κανένας δεν κατάφερε να κάνει αυτό που έκανα εγώ. Ήμουν 20-22 χρονών. Δεν πρέπει να είμαστε στην ίδια μοίρα με τους επανεγκατασταθέντες. Αυτοί είναι όσοι υπέγραψαν και έφυγαν. Εδώ είναι το σπίτι μου και η ζωή μου. Για ποιο λόγο με κλειδώνουν σε αυτή την έννοια».

Ο πάτερ που λειτουργεί τόσο στην Καρπάσια, όσο και στον Κορμακίτη, ο οποίος δεν μιλά ελληνικά, θέλησε να μεταφέρει την αγάπη που έχει δεχθεί από τους κατοίκους των χωριών, καθώς όπως είπε, δεν τον έκαναν να αισθανθεί μόνος ποτέ. Ωστόσο, θέλησε να στείλει και μήνυμα ότι πρέπει να δοθούν κίνητρα, για να επιστρέψουν κι άλλοι στα χωριά, για να μην χαθούν.

«Πρέπει να είμαι ο τελευταίος που πρέπει να παραπονιέται, επειδή οι άνθρωποι που είναι εδώ, αφού είμαι μόνος μου, έχουν πάρει το ρόλο της οικογένειάς μου. Ποτέ δεν με έκαναν να αισθανθώ ότι είμαι μόνος, με έχουν μέσα στην καρδιά τους. Έτσι, θα ήθελα να αδράξω την ευκαιρία, για να πω ένα ευχαριστώ στην Κυπριακή Εκκλησία και Κυβέρνηση, που φροντίζουν αυτούς τους ανθρώπους. Γνωρίζω τα προβλήματά τους και σας ενθαρρύνω, μέσα από την καρδιά μου, να βοηθήσετε αυτούς τους ανθρώπους. Έχουμε προβλήματα, όμως ο ήλιος θα ανατείλει και θα βρούμε τη λύση, για το Κυπριακό. Είναι καλή ευκαιρία να ενθαρρυνθούν περισσότεροι να επιστρέψουν. Είναι ώρα να σκεφτούμε το μέλλον των χωριών. Πρέπει να σπρώξουμε τους ανθρώπους από την Καρπάσια, να επιστρέψουν και να μείνουν στον τόπο τους και αυτό είναι δική σας δουλειά».

Ετοιμάζεται στρατηγικό πλάνο για βελτίωση των συνθηκών

Αφού άκουσε τα προβλήματα των κατοίκων, η Επικεφαλής για θέματα αγνοουμένων και εγκλωβισμένων θέλησε να διαβεβαιώσει τους κατοίκους ότι η στήριξη του Προέδρου της Δημοκρατίας, αλλά και της ιδίας προσωπικά είναι δεδομένη, για όλα τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, ενώ ξεκαθάρισε πως θεωρεί σημαντικό να υπάρχει δίαυλος επικοινωνίας μαζί τους, αφού αυτός ήταν και ο σκοπός της επίσκεψης της.

«Θέλω να έχω προσωπική και άμεση επαφή μαζί σας. Είναι πολύ σημαντικό να έχεις επαφή με τους ανθρώπους που ζουν τις καταστάσεις, που γνωρίζουν τα προβλήματα της καθημερινότητας, για να μπορέσουμε να τα επιλύσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, για να μπορέσουμε να βελτιώσουμε τις συνθήκες διαβίωσής σας. Μαζί σας θα καταγράψουμε τα προβλήματα, για να δώσουμε τις καλύτερες λύσεις. Η πόρτα του γραφείου μου είναι ανοιχτή, για τον καθένα από εσάς. Γι’ αυτό ήρθα εδώ, για να ακούσω τα προβλήματά σας, να βλέπω και να ακούω τον κάθε άνθρωπο ξεχωριστά, χωρίς ρολόγια και χρονοδιαγράμματα και αυτός ο δίαυλος επικοινωνίας θα παραμείνει ανοικτός γιατί αυτό προνοεί η ανθρωποκεντρική προσέγγιση. Νιώθω μεγάλη συγκίνηση και υπερηφάνεια, επειδή τόσα χρόνια βρίσκεστε στα κατεχόμενα χωριά μας και τα κρατάτε ζωντανά».

Η κα. Αριστοτέλους ανακοίνωσε πως έχει ετοιμάσει στρατηγικό πλάνο, το οποίο επικαιροποιείται και αναθεωρείται, ενώ σημείωσε πως μελετάται και το θέμα της αναθεώρησης της ανθρωπιστικής βοήθειας, αφού έχει διαπιστωθεί ότι από το 2007, παραμένει η ίδια, τα θέματα που αφορούν τη σίτιση, την υδροδότηση, την παιδεία, την απασχόληση, τους νέους και ηλικιωμένους, με στόχο τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης.

Μετά την καταγραφή των προβλημάτων, η κα. Αριστοτέλους επισκέφτηκε την εκκλησία του Τιμίου Σταυρού, συνοδευόμενη από τον κοινοτάρχη του χωριού και την κα. Γιαννούλα, η οποία ήταν και εκείνη που κατείχε το κλειδί. Μάλιστα, της εξήγησε πως έγιναν προσπάθειες για να κλαπεί ο σταυρός, που θεωρείται από τους αρχαιότερους στην Κύπρο, με τους επιτήδειους να μπαίνουν με σιδηροκόλληση μέσα στο ναό, για να κλέψουν το σταυρό, ενώ σε άλλη περίπτωση, είχαν κλέψει τον σταυρό και τον μετέφεραν στο Βαρώσι. Όταν ήταν έτοιμο το κιβώτιο, στο οποίο τον τοποθέτησαν, να ανέβει στο καράβι, τότε έσπασε το κιβώτιο και έπεσε ο σταυρός.

Η Επικεφαλής για Ανθρωπιστικά Θέματα Αγνοουμένων και Εγκλωβισμένω παρέστη και στη θεία λειτουργία για τη γιορτή του Τιμίου Σταυρού, κατά την οποία επιστρέφουν όλοι οι χωριανοί στην Καρπάσια και στήνεται γιορτή, αφού γίνεται και περιφορά του Τιμίου Σταυρού στην κοινότητα. Στην λειτουργία παρέστησαν και οι βουλευτές του Δημοκρατικού Συναγερμού Ρίτα Σούπερμαν, Κυριάκος Χατζηγιάννης και Μάριος Μαυρίδης.

«Οι κάτοικοι υποφέρουν, το νερό είναι ανθυγιεινό και γεμάτο βακτηρίδια»

Λίγα χιλιόμετρα μακριά από την Καρπάσια, βρίσκεται ο Κορμακίτης, το μεγαλύτερο από τα δύο χωριά με τους εγκλωβισμένους και επανεγκατασταθέντες Μαρωνίτες. Ο κόσμος είχε κατακλείσει την πλατεία του χωριού και περίμεναν την κα. Αριστοτέλους, για να συζητήσουν τα πολλαπλά προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Μετά από μία σύντομη συνάντηση με τον Αρχιεπίσκοπο των Μαρωνιτών, στο κτίριο της Αρχιεπισκοπής, η Άννα Αριστοτέλους κατέβηκε στο καφενείο της πλατείας και άρχισε τις επαφές με τον κόσμο.

Πρώτος πήρε το λόγο ο ιερέας της κοινότητας, ο οποίος θέλησε πρώτα να αναφερθεί στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ηλικιωμένοι κάτοικοι του χωριού, ενώ ήθελε να τοποθετηθεί και στο μείζον ζήτημα, που φαίνεται να είναι η ποιότητα του νερού που λαμβάνουν οι κάτοικοι.

«Στον Κορμακίτη έχουμε κυρίως ηλικιωμένους και είναι δύσκολη η διέλευσή τους από τα οδοφράγματα. Σκέφτομαι πώς θα επικοινωνούν με τα παιδιά τους και ελπίζουμε ότι θα ανταποκριθείτε θετικά σε αυτό το θέμα. Μέσα στο χωριό έχουμε πρόβλημα με το νερό. Είναι ανθυγιεινό και γεμάτο βακτηρίδια. Οι κάτοικοι εδώ δεν μπορούν να υποφέρουν, λόγω του νερού. Πρέπει το Συμβούλιο μας, μέσω εσάς και οποιουδήποτε άλλου φορέα, να δώσει λύσεις για το συγκεκριμένο θέμα. Δεν μπορούμε να κάνουμε μπάνιο και να φορτωνόμαστε αρρώστιες, ούτε να κάνουμε οτιδήποτε και να έχουμε κακά αποτελέσματα από το νερό. Εσείς ξέρετε από φυλακές και ξέρετε τι σημαίνει στέρηση της ελευθερίας. Τίποτε άλλο δεν θέλω».

Στη συνέχεια, το λόγο πήραν οι κάτοικοι, που θέλησαν να αναφερθούν στο γεγονός ότι οι επανεγκατασταθέντες δεν λαμβάνουν τα ίδια προϊόντα με τους εγκλωβισμένους, ενώ υπάρχει πρόβλημα και με τους δρόμους της κοινότητας.

«Έχουμε πρόβλημα με τα είδη πρώτης ανάγκης, που αποστέλλονται μόνο για τους εγκλωβισμένους. Τι γίνεται με τους επανεγκατασταθέντες; Είναι γενικό το πρόβλημα, αλλά τα ειδικά είναι τα νερά, οι πάνες για τους ηλικιωμένους και τα γκάζια το πρόβλημα. Επίσης, έχουμε πρόβλημα με τους αγροτικούς δρόμους. Είναι πρόβλημα. Το ίδιο συμβαίνει και με κάποιους δρόμους για τα σπίτια. Δεν έχουμε δρόμους να πάμε στο σπίτι μας. Είναι χωματόδρομος, είναι δύο σημεία. Το χειμώνα είναι απροσπέλαστοι. Είναι οκτώ κατοικίες. Το χειμώνα δεν μπορούμε να πάμε πουθενά. Μας υποσχέθηκαν χρόνια ότι θα τα κάνουν, όμως μείναμε στο θα, θα, θα».

Πέραν από αυτά, οι κάτοικοι έθεσαν ενώπιον της Επικεφαλής για ανθρωπιστικά θέματα αγνοουμένων και εγκλωβισμένων και το θέμα της ανισότητας, σε σχέση με τα επιδόματα που λαμβάνουν οι γεωργοί, τόσο όσο αφορά στην εκμετάλλευση των χωραφιών τους, όσο και για την αγορά των μηχανημάτων που χρειάζονται, ζητώντας όπως γίνει αναθεώρηση των αποφάσεων. Πέραν αυτού, στο τραπέζι τέθηκε και η εισήγηση για επιδότηση για τοποθέτηση φωτοβολταϊκών, καθώς επίσης και για αλλαγή θερμοσίφωνων, όπως γίνεται στις ελεύθερες περιοχές.

Κάποιοι κάτοικοι αναφέρθηκαν και σε αρκετά προβλήματα που αντιμετωπίζουν, που αφορούν σε θέματα υγείας, όπως για παράδειγμα την πληρωμή των φαρμάκων που λαμβάνουν, καθώς επίσης και για καθυστέρηση που παρατηρείται στα σημεία διέλευσης, με αποτέλεσμα να υπάρχουν αλυσιδωτά προβλήματα, με την κα. Αριστοτέλους να αναφέρει στους κατοίκους ότι είναι στη διάθεσή τους και να επικοινωνούν προσωπικά με την ίδια, ώστε να επιλαμβάνεται των συγκεκριμένων θεμάτων, προσθέτοντας ότι το γραφείο της έχει επιληφθεί αρκετών αιτημάτων.

«Δεν είμαι εδώ ούτε για τους τύπους, ούτε για να πω πράγματα που δεν μπορώ να στηρίξω. Είμαι εδώ και να είστε σίγουροι ότι θα ξαναέρθω και θα είναι μεγάλη μου χαρά να ξαναέρθω, για να σας ακούσω ξανά. Είναι σημαντικό να έχεις επαφή με τους ανθρώπους που οι ίδιοι βιώνουν τις καταστάσεις και είναι πρωταγωνιστές. Δεν κρατώ το μαγικό ραβδί, όμως έχω απεριόριστη θέληση και με τη δική σας στήριξη, να βελτιώσουμε τη ζωή σας και να επιλύσουμε προβλήματα, που μπορούν να επιλυθούν. Η πολιτική του Προέδρου της Δημοκρατίας είναι η ανθρωπιστική προσέγγιση, στο επίκεντρό μας είναι ο άνθρωπος. Αυτό νιώθω και αυτό πράττω στη ζωή μου. Με βάση αυτή την προσέγγιση, θα επιλύσουμε πολλά προβλήματα. Θα καταγράψω τα προβλήματα και γι’ αυτό έχω έρθει εδώ, για να ακούσω τον καθένα ξεχωριστά. Θα καταβάλω κάθε δυνατή προσπάθεια, για να ανταποκριθώ στις ανάγκες και τα προβλήματα, όχι για να διαφημίσω το ρόλο και το έργο, αλλά για να στηρίξω όλους εσάς τους ανθρώπους, που με τόσες θυσίες όλα αυτά τα χρόνια, μας κάνετε περήφανους», υπέδειξε η Άννα Αριστοτέλους.

Στη συνέχεια, η κα. Αριστοτέλους επισκέφτηκε το Κέντρο Συνεργασίας Κορμακίτη, που ανεγέρθηκε το προηγούμενο διάστημα και άρχισε τη λειτουργία του και ενημερώθηκε για τα προγράμματα που προσφέρει, όπως κατασκηνώσεις και φιλοξενίες διεθνών συνεδρίων.

Πριν την αποχώρησή της από τα κατεχόμενα, η Άννα Αριστοτέλους είχε προσωπικές επαφές με εγκλωβισμένους και επανεγκατασταθέντες στα σπίτια τους, οι οποίοι έστειλαν ένα μήνυμα. «Μην αφήσετε τον Κορμακίτη να χαθεί». Ανάμεσα στα άτομα που επισκέφτηκε η κα. Αριστοτέλους και η κα. Χριστίνα, η οποία είναι 101 ετών και είναι η γηραιότερη επανεγκατασταθείσα.