Η θετική ανάγνωση της Λευκωσίας, οι τουρκικοί μύδροι και οι προθέσεις για την Πύλα

Ικανοποιημένη άφησε τη Λευκωσία η τοποθέτηση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών αναφορικά με την Πύλα, ενώ σε Άγκυρα και κατεχόμενα προκάλεσε έκδηλο εκνευρισμό, καθώς δεν υιοθετήθηκε το τουρκικό αφήγημα. Αν και, όπως επεσήμαναν κάποια κόμματα, ορισμένα σημεία θα μπορούσαν να είναι πιο αυστηρά και ξεκάθαρα, η γενική εικόνα που μένει από την ανακοίνωση που εκδόθηκε μετά τη συνεδρία ήταν πως καταδικάζονται οι ενέργειες της τ/κ πλευράς και πως καλείται να τερματίσει τις παράνομες εργασίες.

Η Κυβέρνηση, στη δική της ανάγνωση, τόνισε πως «η ισχυρή αντίδραση της διεθνούς κοινότητας αποτελεί ξεκάθαρη απάντηση στις αιτιάσεις της τουρκοκυπριακής ηγεσίας και της Τουρκίας, και στέλνει ισχυρό το μήνυμα, ότι τέτοιου είδους ενέργειες δεν πρόκειται να γίνουν αποδεκτές». Και είναι αδιαμφισβήτητο πως ούτε η προσπάθεια από τουρκικής πλευράς να πείσει ότι τα ΗΕ ευθύνονται για την ένταση, ούτε και οι παράλογοι ισχυρισμοί περί «εδάφους της ‘τδβκ’» υιοθετούνται από τη διεθνή κοινότητα.

Το γεγονός αυτό εξόργισε την τουρκική πλευρά, που εξαπέλυσε μύδρους εναντίον των ΗΕ, κατηγορώντας τα για αμεροληψία και για διαστρέβλωση, με το λεγόμενο «υπεξ» να υποστηρίζει, μάλιστα, πως η ΟΥΝΦΙΚΥΠ επέδειξε προκλητική στάση. Σε μια προσπάθεια να κάνει το άσπρο μαύρο, η Άγκυρα δήλωσε, μάλιστα, πως η ειρηνευτική δύναμη έθεσε σε κίνδυνο το προσωπικό της και τους εργαζόμενους και, ως αποτέλεσμα της συμπεριφοράς της, τραυματίστηκαν τέσσερις ειρηνευτές και οκτώ άλλα πρόσωπα. Κατηγόρησε, δε, την ΟΥΝΦΙΚΥΠ ότι «χάνει τη εμπιστοσύνη των Τ/κ και γίνεται μέρος της κυπριακής σύγκρουσης». Η τουρκική πλευρά επανέλαβε και την απαράδεκτη θέση πως τα έργα γίνονται σε έδαφος της «τδβκ», αμφισβητώντας εκ νέου τη νεκρή ζώνη και την εδαφική κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Πολύ διαφορετική ήταν η εικόνα στις ελεύθερες περιοχές, με την Κυβέρνηση να χαιρετίζει τη δήλωση και τα περισσότερα κόμματα να την κρίνουν ως θετική, παρά τις αδυναμίες που εντόπισαν στο περιεχόμενό της. Το ΥΠΕΞ σημείωσε με ικανοποίηση τη δήλωση, επαναλαμβάνοντας ότι «η Κυβέρνηση έχει εξ αρχής υιοθετήσει υπεύθυνη στάση η οποία καθοδηγείται από τον σεβασμό στη διεθνή νομιμότητα. Με τον ίδιο τρόπο, έχουμε κατ’ επανάληψιν καταγγείλει και άλλα παρόμοια περιστατικά παραβίασης της νεκρής ζώνης, τα οποία εντείνονται συστηματικά, και έχουμε τονίσει την ανάγκη, όπως η Ειρηνευτική Δύναμη αφεθεί απερίσπαστη να εκτελέσει τους όρους εντολής που έχει από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ», σημείωσε.

Χαιρέτισε, επίσης, την επαναβεβαίωση της βάσης της λύσης του Κυπριακού και υπογράμμισε πως «αναμένουμε τον άμεσο τερματισμό των παράνομων ενεργειών της τουρκικής πλευράς». Ενδεχόμενη συνέχισή τους, υπέδειξε, επηρεάζει αρνητικά τις προσπάθειες που καταβάλλονται για επανέναρξη των συνομιλιών και για το μέλλον των ευρωτουρκικών θέσεων. Ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, από την πλευρά του, τόνισε πως δόθηκε από το Συμβούλιο Ασφαλείας η καλύτερη απάντηση στον Ταγίπ Ερντογάν.

Αντιθέτως, στα κατεχόμενα ενοχλήθηκαν και από τις αναφορές σε επανέναρξη των συνομιλιών, με το λεγόμενο «υπεξ» να επαναλαμβάνει τον ισχυρισμό πως «υπάρχουν δύο ξεχωριστοί λαοί και κράτη στην Κύπρο» και να ζητά «αναγνώριση και σεβασμό αυτού του γεγονότος». Κατηγόρησε, επίσης, το ΣΑ ότι προσπαθεί να επιβάλει μια ξεπερασμένη φόρμουλα λύσης και επανέλαβε τη θέση πως η επίτευξη συμφωνίας απαιτεί την έναρξη μιας νέας διαδικασίας στη βάση της «κυριαρχικής ισότητας και του ίσου καθεστώτος».

Ο Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης σημείωσε πως «αυτό που χρήζει ιδιαίτερης αναφοράς είναι ότι βλέπουμε και βιώσαμε τις τελευταίες μέρες μια εκτεταμένη ευρεία αντίδραση της διεθνούς κοινότητας με σαφή μηνύματα, σαφείς τοποθετήσεις και αυτό που επαναλαμβάνει το ΣΑ και που εμείς χαιρετίζουμε είναι η προσήλωση στα ψηφίσματα του ΣΑ και τη συμφωνημένη βάση λύσης διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα». Η διπλωματική προσπάθεια προς τη διεθνή κοινότητα συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό, με στόχο να αποτραπεί η δημιουργία νέων τετελεσμένων. Στο πλαίσιό της και η Πρόεδρος της Βουλής απέστειλε επιστολές στους ομολόγους της, ενημερώνοντας τους για τα γεγονότα στην Πύλα και ζητώντας να ασκηθεί πίεση στην Τουρκία, ώστε να συμμορφωθεί με το διεθνές δίκαιο και να συνεργαστεί για μια συνολική διευθέτησης του Κυπριακού.

Η διπλωματική προσπάθεια θεωρείται εξαιρετικά σημαντική, καθώς ακόμη δεν έχουν ξεκαθαρίσει οι πραγματικές προθέσεις της τουρκικής πλευράς. Αν και το ΣΑ χαιρέτισε την διακοπή των εργασιών, οι Τούρκοι διατείνονται ότι τα έργα θα συνεχιστούν, επιμένοντας πως η προσπάθεια απόκτησης στρατιωτικού πλεονεκτήματος στην περιοχή γίνεται για ανθρωπιστικούς λόγους. Θα διαφανεί τα επόμενα εικοσιτετράωρα εάν θα προχωρήσουν με τους απαράδεκτους σχεδιασμούς τους και οι παραβιάσεις θα συνεχιστούν, παρά τη διεθνή κατακραυγή.