Πρωτοφανείς διεθνείς αντιδράσεις για τις ενέργειες των Τ/κ-Στη διπλωματία ποντάρει η Λευκωσία

Στην ενεργοποίηση του διεθνούς παράγοντα ποντάρει η Λευκωσία για αποτροπή των νέων τετελεσμένων που προσπαθεί να δημιουργήσει η τουρκική πλευρά στην περιοχή της Πύλας, υπό την πρόφαση της «ανθρωπιστικής» ανάγκης για οδική συνένωση του Άρσους με το δικοινοτικό χωριό.

Η κλιμάκωση που προκάλεσε η τουρκική πλευρά, με την επίθεση Τουρκοκυπρίων στην ΟΥΝΦΙΚΥΠ, επέφερε μεγάλη κινητοποίηση σε διπλωματικό επίπεδο, καθώς στις διαμαρτυρίες της Λευκωσίας προστέθηκαν και αυτές των Ηνωμένων Εθνών, υπογραμμίζοντας τη σοβαρότητα της κατάστασης. «Οι απειλές για την ασφάλεια των ειρηνευτών των ΗΕ και η πρόκληση ζημιών στην περιουσία των ΗΕ είναι απαράδεκτες και αποτελούν σοβαρό έγκλημα με βάση το Διεθνές Δίκαιο, που θα διωχθούν στον μέγιστο βαθμό που προβλέπει ο νόμος», δήλωσε η ΟΥΝΦΙΚΥΠ, καλώντας την τ/κ πλευρά να σεβαστεί την εντεταλμένη εξουσία της αποστολής και να αποφεύγει ενέργειες που μπορεί να κλιμακώσουν περαιτέρω τις εντάσεις. Ζήτησε, ακόμη, να αποσύρουν όλο το προσωπικό και τα μηχανήματα από τη νεκρή ζώνη, ενώ διαβεβαίωσε πως παραμένει δεσμευμένη στο να διασφαλίσει τη διατήρηση της ηρεμίας και της σταθερότητας.

Η Κυβέρνηση αποδύθηκε σε διπλωματικό αγώνα, ο οποίος, τουλάχιστον στο επίπεδο της δημόσιας καταδίκης ξεκάθαρα απέδωσε, καθώς ξεκίνησε καταιγισμός παρεμβάσεων από τα ευρωπαϊκά όργανα και τη διεθνή κοινότητα, που καταδίκασαν με έντονη γλώσσα την κλιμάκωση και ζήτησαν από την τ/κ πλευρά να τερματίσει άμεσα τις μονομερείς της ενέργειες. Αξιοσημείωτη θεωρείται η κοινή δήλωση την οποία εξέδωσαν τρεις διπλωματικές αποστολές κρατών που είναι μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας. Γαλλία, ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο καταδίκασαν έντονα τόσο τις επιθέσεις εναντίον των ειρηνευτών, όσο και την ίδια την πραγματοποίηση εργασιών στη νεκρή ζώνη, τις οποίες κάλεσαν την τ/κ πλευρά να τερματίσει άμεσα. «Καλούμε τις τ/κ αρχές να αποφύγουν οποιεσδήποτε ενέργειες περαιτέρω κλιμάκωσης, που δημιουργούν κίνδυνο υπονόμευσης των προοπτικών επιστροφής στις διαπραγματεύσεις και να τερματίσουν άμεσα οποιαδήποτε μορφή βίας κατά των ειρηνευτών των ΗΕ που βρίσκονται στην περιοχή», τόνισαν οι τρεις χώρες.

Νίκος Χριστοδουλίδης και Κωνσταντίνος Κόμπος ανέλαβαν προσωπικά την ενημέρωση σημαντικών παραγόντων, ενώ στο Προεδρικό σε εξέλιξη βρίσκονταν συσκέψεις για αντιμετώπιση της κατάστασης και συντονισμό. Διαβήματα έγιναν προς την κατεύθυνση των Ηνωμένων Εθνών, των μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας, την ΕΕ, την ελληνική κυβέρνηση και την ηγεσία της ειρηνευτικής δύναμης στην Κύπρο. Διά στόματος Κωνσταντίνου Λετυμπιώτη, η Κυβέρνηση καταδίκασε τα οργανωμένα επεισόδια που προκάλεσαν οι κατοχικές δυνάμεις και την απαράδεκτη επίθεση εναντίον Βρετανών και Σλοβάκων μελών της ειρηνευτικής δύναμης.

Το κατά πόσον το pressing που ασκείται στην τουρκική πλευρά από τη διεθνή κοινότητα και αυτές οι πρωτοφανείς αντιδράσεις θα αποδώσουν καρπούς, θα διαφανεί τις επόμενες ημέρες, αν και στα κατεχόμενα διαμηνύουν πως θα συνεχίσουν τις εργασίες, εξαναγκάζοντας μάλιστα την ΟΥΝΦΙΚΥΠ να δώσει νέες διαβεβαιώσεις ότι θα συνεχίσει να εμποδίζει τις μονομερείς ενέργειες της τουρκικής πλευράς. Υπήρξε και προσπάθεια η ευθύνη να μετατοπιστεί στα ΗΕ, τα οποία μετρούν τέσσερις τραυματίες από τις επιθέσεις.

Ενδιαφέρον κρίνεται, ωστόσο, το γεγονός, πως ουδεμία αντίδραση υπήρξε από την Άγκυρα, η οποία, καθ’ όλη τη διάρκεια της Παρασκευής, άφησε τους Τ/κ να διαχειριστούν μόνοι τους την κατάσταση. Δεν είναι ακόμη σαφές γιατί η κατοχική χώρα επέλεξε σε πρώτο στάδιο να τηρήσει αποστάσεις και αναμένεται να διαφανεί τις επόμενες ημέρες τι είδους υποστήριξη θα προσφέρει στους εξαρτώμενούς της και αν θα διαφοροποιήσει τη ρητορική της, όπως έγινε και σε προηγούμενες περιπτώσεις το τελευταίο διάστημα.

Ερωτήματα προκαλεί, βεβαίως, και η ίδια η επιλογή των Τ/κ να συγκρουστούν με τις ειρηνευτικές δυνάμεις του ΟΗΕ και να μην υποχωρήσουν, όπως θα ήταν αναμενόμενο με την παρέμβαση της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, δεδομένου ότι κατ’ αυτόν τον τρόπο πολλαπλασίασαν τις παραβιάσεις του Διεθνούς Δικαίου και έστρεψαν τα βλέμματα της διεθνούς κοινότητας ακόμη περισσότερο στις παράνομες ενέργειές τους στην Πύλα, αφού πλέον διαμαρτυρόμενη δεν ήταν μόνο η Κυπριακή Δημοκρατία. Χαρακτηριστική της εικόνας που δημιουργήθηκε ήταν η αντίδραση της πρεσβείας των ΗΠΑ, που κάλεσε τους Αμερικανούς πολίτες να μην μεταβαίνουν στα κατεχόμενα και να αποφεύγουν την περιοχή της Πύλας μέχρι την αποκλιμάκωση, μια ασυνήθιστη ενέργεια αν κανείς αναλογιστεί προηγούμενες σοβαρές προκλήσεις της τουρκικής πλευράς.

Στη Λευκωσία γίνεται μία ανάγνωση για τα κίνητρα, σύμφωνα με την οποία στόχος της κλιμάκωσης ήταν να βραχυκυκλωθούν οι προσπάθειες επανέναρξης των συνομιλιών, που αναθερμάνθηκαν μέσα από την πρωτοβουλία του Προέδρου Χριστοδουλίδη. Υπενθυμίζεται ότι, στα τέλη Αυγούστου αναμένεται η κάθοδος του Βοηθού Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Μιροσλαβ Γιέτζια, ο οποίος ωστόσο θα πραγματοποιήσει χωριστές συναντήσεις με τις δύο πλευρές, καθώς ο Ερσίν Τατάρ απέρριψε την πρόσκληση για κοινή συνάντηση που επιδίωκε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.