Πώς λεηλάτησε τα κατεχόμενα η «συμμορία» των Τούρκων εργολάβων-Μίζες και σκάνδαλα για έργα βιτρίνα

Είναι σύνηθες φαινόμενο σε κάθε χώρα, οι εταιρείες που κερδίζουν μεγάλους διαγωνισμούς για την κατασκευή δημοσίων έργων, συχνά να βρίσκονται στο στόχαστρο των πολιτών. Ως συνήθως οι αντιπολιτευόμενοι βλέπουν συμφωνίες κάτω από το τραπέζι μεταξύ κυβερνώντων και εργολάβων, αλλού γίνεται λόγος για μίζες κτλ. Είναι ένα φαινόμενο που δεν είναι κυπριακό, ούτε καν ελληνικό, αλλά ψάχνοντας ο κάθε ένας θα βρει ανάλογα παραδείγματα από σχεδόν όλες τις χώρες του κόσμου. Με τις κατηγορίες βέβαια αλλού να είναι εύστοχες και αλλού έωλες και ψευδείς.

Αυτό που συμβαίνει ωστόσο στην Τουρκία και πιο πρόσφατα στα κατεχόμενα, δεν έχει προηγούμενο. Ειδικά στα κατεχόμενα, η κατάσταση έχει ξεφύγει από κάθε πλευρά, αφού οι τουρκικοί κολοσσοί, που στην Τουρκία χαρακτηρίζονται από την αντιπολίτευση ως «η συμμορία των πέντε», τα τελευταία χρόνια δεν έχει αφήσει έργο για έργο από το οποίο να μην βρίσκεται από πίσω στο ψευδοκράτος. Σε μια περίοδο που η Τουρκία βυθίζεται από τη βαθιά ύφεση η λεγόμενη συμμορία των πέντε, φαίνεται να ρίχνει πια πιο μεγάλα δίχτυα στα κατεχόμενα.

Είναι ενδεικτικό πως όλα τα μεγάλα έργα που έγιναν ή γίνονται στα κατεχόμενα, έχουν την υπογραφή των εκλεκτών του Ταγίπ Ερντογάν. Αυτής της μικρής ομάδας εργολάβων που κάθε φορά, μέσα από μη διαφανείς διαδικασίες καταφέρνει να κερδίσει όλους τους δημόσιους διαγωνισμούς. Ποιοι είναι όμως οι πέντε κολλητοί του Ταγίπ Ερντογάν που δεν αφήνουν τίποτα να πέσει κάτω;

Ποιοι είναι οι πέντε

Την συμμορία των πέντε αποτελούν ο Μεμχέτ Τζενγκίζ πρόεδρος της Cengiz Holdings, ο Τζεμάλ Καλιοντζού, της Kalyon Construction, τον Νατζί Κολογλού της Kolin Construction, τον Νιχάτ Οζντεμίρ της Limak Holding και τον Μεχμέτ Ναζίφ Γκουνάλ.MNG Holding.

Πρόκειται για Τούρκους δισεκαομμυριούχους, μια μικρή ομάδα ολιγαρχών, που σύμφωνα με τα όσα έχουν γραφτεί στον αντιπολιτευτικό Τύπο της Τουρίας, μέσω αδιαφανών διαγωνισμών και εξασφαλίζοντας ιδιαίτερα ευνοϊκοκύς όρους, έχουν πλουτίσει στις πλάτες του τουρκικού λαού.

Μάλιστα, σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, συγκαταλέγονται μεταξύ των δέκα κορυφαίων παγκοσμίως που εξασφάλισαν τα περισσότερα κρατικά συμβόλαια για έργα υποδομών ανά επένδυση και περιοχή και ανά επένδυση και πρωτογενή τομέα την περίοδο μεταξύ 1990 και 2020.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ του in.gr, μόλις στο δεύτερο μισό της περασμένης δεκαετίας, οι «πέντε» είχαν κερδίσει το 30% του συνόλου των δημόσιων διαγωνισμών που διεξήχθησαν για κατασκευαστικά έργα στην Τουρκία. Η αξία αυτού του μεριδίου ήταν τουλάχιστον 30 δισεκατομμύρια δολάρια. Τους υπόλοιπους δημόσιους διαγωνισμούς μοιράστηκαν 20.851 εταιρείες.

Η συμμορία των πέντε έχει αναλάβει κυρίως την κατασκευή δρόμων, νοσοκομείων, γεφυρών, σήραγγων, λιμανιών και αεροδρομίων.

Ο έκτος

Στη λίστα βέβαια με τους εργολάβους που αφεμάζουν ότι βρουν στο διάβα τους στα κατεχόμενα, υπάρχει και ένας έκτος, ο οποίος επίσης έχει άριστες σχέσεις με τον Ταγίπ Ερντογάν, ενώ παρουσιάζεται ως κολλητός και του Ερσίν Τατάρ. Είναι ο Εμρουλλάχ Τουρανλί ο οποίος είναι ιδιοκτήτης των εταιρειών Τ & Τ που εκμεταλλεύεται το παράνομο αεροδρόμιο της Τύμπου και την AKSA που έχει ιδιωτικό ηλεκτροπαραγωγό σταθμό στα κατεχόμενα.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα στον αντιπολιτευόμενο τουρκοκυπριακό Τύπο, η μια εκ των εταιρειών του Τουρανλί, η Taş Yapı που εκμεταλλεύεται το «αεροδρόμιο» της Τύμπου, έχει 10 χρόνια που κάνει εγκαίνια κάθε 20 Ιουλίου, αλλά η φορολογική αμνηστία (για την εταιρεία που χρωστά φόρους) δεν σταματά. Μάλιστα κατηγορείται προσωπικά ο Ερσίν Τατάρ, ότι είναι το πρόσωπο που παρέδωσε το παράνομο αερδρομίο στον Τουρανλί, έναντι μιας τεράστιας προσωπικής επιταγής, αφού ήταν «υπουργός μεταφορών» όταν έγινε η συμφωνία διαχείρισης του παράνομου αεροδρομίου από την εταιρεία του Εμρουλάχ Τουρανλί.

Ο Τουρανλί δεν είναι καθόλου τυχαίας και άγνωστος, αφού ήταν ανάμεσα στους δεκάδες συλληφθέντες για το σκάνδαλο διαφθοράς του Δεκεμβρίου του 2013. Συγκεκριμένα, ήταν κατηγορούμενος για μίζες που δόθηκαν σε μέλη της τότε Κυβέρνησης από μεγαλοεργολάβους για να λάβει οικοδομικές άδειες. Κατηγορούμενοι σε εκείνη την υπόθεση, όπου τελικά αθωώθηκαν μετά από δικές που χαρακτηρίστηκαν παρωδία, ήταν ο γιος του υπουργού Περιβάλλοντος, Αμπντουλάχ Οτσγκουζ Μπαϊρακταρ, οι μεγιστάνες των κατασκευών, Αλί Ατσάογλου, Οσμάν Ακτσα και Εμρουλάχ Τουρανλί, ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Περιβάλλοντος, Μεχμέτ Αλι Καχραμάν, ο σύμβουλος του ίδιου υπουργείου, Σαντικ Σογλού και 19 ακόμη άτομα.

Νέα αγορά τα κατεχόμενα

Κατά καιρούς ακούμε στις ελεύθερες περιοχές για μεγάλα έργα που γίνονται στα κατεχόμενα. Νέο Νοσοκομείο για τον covid, το έργο του αιώνα με τον αγωγό μεταφοράς νερού από την Τουρκία, οι νέες εγκαταστάσεις του παράνομου αεροδρομίου, το νέο παλάτι-προεδρικό μέγαρο του Τατάρ, οι εργασίες στην περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου και η κατασκευή νέων δρόμων στο ψευδοκράτος έχουν την υπογραφή της συμμορίας των πέντε.

Αυτό ενοχλεί στα κατεχόμενα. Ενοχλεί τους Τουρκοκύπριους επαγγελματίες, που παρασιτούν βλέποντας τους κολλητούς του Ερντογάν, με τις ευλογίες του Τατάρ να πλουτίζουν στις πλάτες τους. Το θέμα απασχολεί ιδιαίτερα τους επαγγελματίες στον τομέα των κατασκευών που με κάθε ευκαιρία εξαπολύουν επιθέσεις εναντίον της Τουρκίας και των «εθνικών εργολάβων», όπως τους χαρακτηρίζουν, υπενθυμίζοντας μας και τους ανάλογους χαρακτηρισμούς που συχνά πυκνά ακούγονται για τους αντίστοιχους Ελλαδίτες εργολάβους.

Την προηγούμενη εβδομάδα, η εφημερίδα της τουρκικής αντιπολίτευσης «Birgun», κάλυψε εκτενώς το θέμα με τη συμμορία των των Τούρκων εργολάβων στα κατεχόμενα. Υπό τον τίτλο «Λεηλάτησαν τη Βόρεια Κύπρο», η εφημερίδα αναφέρει πως, «οι περισσότεροι από τους διαγωνισμούς που διοργανώνει η Τουρκία για τη Βόρεια Κύπρο πηγαίνουν στην εταιρεία του Τουρανλί, ενώ το ψευδοκράτος αποτελεί χώρο δράσης για τις Λιμάκ και Καλυόν από τη συμμορία των πέντε.

Τα έργα

Για τα έργα που προανήγγειλε ο Ταγίπ Ερντογάν για τους «Κήπους του Έθνους» και το νέο «Προεδρικό Μέγαρο», έγινε γνωστό ότι εκατομμύρια λίρες από τους διαγωνισμούς που οργανώνει η Τουρκία για τη βόρεια Κύπρο πηγαίνουν σε Τούρκους εργολάβους, χωρίς να έχουν προηγουμένως προκηρυχθεί διαγωνισμοί στα κατεχόμενα. Τα συγκεκριμένα έργα τα πήραν οι εταιρείες του Τουρανλί.

Επίσης το Νοσοκομείο για τον κορωνοϊό, που διαφημιζόταν για μήνες στα κατεχόμενα, έγινε από τον ίδιο Εργολάβων. Στα κατεχόμενα κάνουν λόγο για διαγωνισμό μέσω αμφιλεγόμενων διαδικασιών που κόστισε 85 εκατομμύρια τουρκικές λίρες.

*To νοσοκομείο

Ακόμα και η κατασκευή αυτοκινητοδρόμων στα κατεχόμενα, έγιναν από τις εταιρείες του Τουρανλί, έναντι 150 εκ. τουρκικών λιρών. Τέλος, ο Τουρανλί βρίσκεται πίσω και από την αναδόμηση του Βαρωσιού για το οποίο πήρε 12 εκατομμύρια τουρκικές λίρες. Εννοείται πως το μεγαλύτερο έργο που ανέλαβε ο Τουρανλί, είναι το παράνομο αεροδρόμιο της Τύμπου για το οποίο πλήρωσε 100 εκατομμύρια ευρώ, ενώ προχώρησε σε επένδυση 350 εκατομμυρίων ευρώ και έχει τη διαχείριση του για 25 χρόνια. Βέβαια, όπως είναι γνωστό, το αεροδρόμιο ολοκληρώθηκε με τεράστιες καθυστερήσεις, ενώ πολλές από τις εργασίες που έγιναν, είναι προβληματικές και για αυτό κατηγορείται τόσο ο Τουρανλί, όσο και η ψευδοκυβέρνηση του Τατάρ, της οποίας ο συγκεκριμένος επιχειρηματίας είναι προστατευόμενος.

Το έργο του αιώνα

Αν ένα έργο διαφημίστηκε όσο λίγα και χαρακτηρίστηκε από τον Ερντογάν ως το έργο του αιώνα, είναι η μεταφορά νερού από την Τουρκία στα κατεχόμενα μέσω αγωγού. Ο συγκεκριμένος διαγωνισμός προκηρύχθηκε το 2011 και η εταιρεία που τον κέρδισε ήταν η Καλυόν από τη συμμορία των πέντε. Στόχος του συγκεκριμένου έργου ήταν η προμήθεια νερού του ψευδοκράτους για πενήντα χρόνια και για αυτό το σκοπό η Καλυόν έλαβε 630 εκ. τουρκικές λίρες.

Το έργο έγινε ωστόσο πολύ σύντομα οι σωλήνες έσπασαν και η ροή νερού σταμάτησε. Για την επισκευή του αγωγού προκηρύχθηκε νέος διαγωνισμός, τον οποίο και πάλι πήρε η Καλυόν έναντι 483 εκ. τουρκικών λιρών.

Μια άλλη εταιρεία από τη συμμορία, η Limak Construction, δραστηριοποιείται στα κατεχόμενα, όπου έχει κατασκευάσει ένα τεράστιο ξενοδοχείο το 2018. Το οποίο διαθέτει σχεδόν δύο χιλιάδες κλίνες στην περιοχή της Βουκολίδας στο Τρίκωμο, σε ελληνοκυπριακή γη, με τις ευλογίες του ψευδοκράτους.

Φωνάζουν οι Τουρκοκύπριοι

Για όσα περιγράφονται πιο πάνω, η τουρκική εφημερίδα Birgun, φιλοξενεί δηλώσεις του Σεράν Αϊσάλ, ο οποίος είναι πρόεδρος της Ένωσης του Τουρκοκυπριακού Επιμελητηρίου Μηχανικών και Αρχιτεκτόνων, ο οποίος αναφέρει πως, «δίνονται κάθε είδους ευκαιρίες σε κολλητούς και ένα μεγάλο μέρος της πίτας της βόρειας Κύπρου πηγαίνει στο Τουνανλί».

Επίσης πρόσθεσε πως, «αυτοί οι διαγωνισμοί δεν είναι ανοιχτοί ε όλους. Διεξάγονται μέσω της διαδικασίας διαπραγμάτευσης που ρυθμίζεται στο επίμαχο άρθρο του Νόμου περί Δημοσίων Συμβάσεων, το οποίο θα πρέπει να χρησιμοποιείται σε περίπτωση αιφνίδιων και απροσδόκητων γεγονότων, όπως φυσικές καταστροφές, επιδημίες, κίνδυνος απώλειας ζωής ή περιουσίας. Με άλλα λόγια, οι διαγωνισμοί που οργανώνονται πίσω από κλειστές πόρτες δίνονται σε κολλητούς. Το εργατικό δυναμικό, οι εταιρείες, οι μηχανικοί, οι αρχιτέκτονες, τα ιδρύματα και οι επιχειρηματίες της Βόρειας Κύπρου αγνοούνται σε αυτά τα έργα. Τα έργα αυτά εκτελούνται χωρίς να λαμβάνονται υπόψη κανόνες, νομοθεσία και νόμοι. Βλέπουμε σε ποιους μεταφέρονται οι φόροι του λαού της Ανατολίας και πώς ξοδεύονται στο όνομα της βοήθειας προς τη Βόρεια Κύπρο και μας ενοχλεί αυτό. Η Βόρεια Κύπρος μετατρέπεται σε περιοχή προσόδων για ορισμένους ανθρώπους. Τέλος, δεν χρειαζόμαστε ένα συγκρότημα και ένα νέο κτίριο της Βουλής. Ειδικά αν υπάρχει ανάγκη για αυτά τα δύο κτίρια, είναι αδιαμφισβήτητη προϋπόθεση για ένα κράτος να τα έχει κατασκευάσει από δικά του μέσα και προϋπολογισμό».