Μια εκδήλωση για τα παιδιά... χωρίς τα άλλοτε παιδιά στις Φυλακές

Αναμφίβολα, οι Κεντρικές Φυλακές πέρασαν σε μια άλλη εποχή, με την εποχή Άννα Αριστοτέλους στο τιμόνι της ηγεσίας, να αποτελεί από τον περασμένο Δεκέμβριο παρελθόν, μετά και τα γεγονότα που ακολούθησαν της καταγγελίας της σε βάρος του τέως Διοικητή της ΥΚΑΝ, όπου στην ουσία οι θεσμοί αποφάσισαν να «νομιμοποιήσουν» τις παράνομες ενέργειες του Μιχάλη Κατσουνωτού, εναντίον του οποίου προέκυψαν ποινικά αδικήματα από την έρευνα του Αχιλλέα Αιμιλιανίδη. Μετά την εξέλιξη αυτή, όπως ήταν αναμενόμενο, δημιουργήθηκαν επιπλέον κίνδυνοι, αφού πλέον διαφάνηκε πως το σύστημα δεν μπορεί ή ενδεχομένως να μην θέλει να προστατεύσει την Διεύθυνση από παρόμοιες παράνομες ενέργειες, και ως εκ τούτου δεν θα μπορούσε να συνεχίσει απρόσκοπτα την δουλειά της, όπως τα τελευταία οκτώ χρόνια.

Θα πρέπει να σημειωθεί πως είναι η πρώτη φορά στα χρονικά, που η ίδια Διεύθυνση κράτησε τα ινία τόσο πολλά χρόνια, με το όνομα της Άννας Αριστοτέλους να βρίσκεται στη λίστα με τους μακροβιότερους Διευθυντές των Κεντρικών Φυλακών, η οποία μάλιστα τύγχανε στήριξης από την συντριπτική πλειοψηφία των κρατουμένων, λόγω της ανθρωποκεντρικής προσέγγισης αλλά και της διαφορετικής φιλοσοφίας της, δεδομένου πως δεν προερχόταν από τις τάξεις της Αστυνομίας, η νοοτροπία και η προσέγγιση της οποίας είναι διαφορετική, όπως διαφάνηκε και επί εποχής Γιώργου Τρυφωνίδη.

Μια εποχή, που ουδείς θέλει να γυρίσει πίσω, αφού κανείς δεν μπορεί να ξεχάσει τις απανωτές αυτοκτονίες, τα βασανιστήρια, τις άθλιες συνθήκες και την εξευτελιστική μεταχείριση κρατουμένων, που οδήγησαν την Κύπρο στο σκαμνί και καταδικάστηκε σε ουκ ολίγες περιπτώσεις από τα Ευρωπαϊκά Όργανα.

Μια εικόνα που άλλαξε άρδην, όταν ο τότε υπουργός Δικαιοσύνης, Ιωνάς Νικολάου, οδήγησε στην πόρτα εξόδου τον Γιώργο Τρυφωνίδη, και σε μια ιδιαίτερα δύσκολη και κρίσιμη περίοδο, αφού οι Φυλακές έμοιαζαν με βυθισμένο ναυάγιο, παρέδωσε τη σκυτάλη, που ουδείς ήθελε να λάβει, στην Άννα Αριστοτέλους και στην Αθηνά Δημητρίου, οι οποίες είχαν άριστη γνώση από σωφρονιστικό μοντέλο, στη βάση των Ευρωπαϊκών οδηγιών.

Και έτσι, μέσα σε λίγους μήνες έγινε το ακατόρθωτο, με την εικόνα των Φυλακών να αλλάζει 180 μοίρες, με τη Διεύθυνση να επενδύει στην παιδεία και στις ανθρώπινες σχέσεις, ενώ αυτό που διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο για τους κρατούμενους, είναι πως για πρώτη φορά ο Διευθυντής δεν περιοριζόταν στα τετραγωνικά του γραφείου του, αλλά είχε προσωπική επαφή μαζί τους, τους φώναζε με το όνομα τους και όχι με αριθμό, γνώριζε τις ιστορίες τους, συνομιλούσαν και προσπαθούσε να στηρίξει τον κάθε ένα ξεχωριστά.

Και κάπως έτσι, μέσα από διάφορες συνθήκες, αλλά και σκληρή δουλειά, από τη μια η Διεύθυνση για να στηρίξει τους κρατούμενους και από την άλλη οι κρατούμενοι για να στηρίξουν την Διεύθυνση, το σωφρονιστικό έργο, για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες, κατάφερε να αλλάξει και να βρίσκεται στο δρόμο που χαράζουν οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί.

Η Επιτροπή κατά των Βασανιστηρίων, το Συμβούλιο της Ευρώπης και άλλοι Ευρωπαϊκοί οργανισμοί, κατέταξαν το σωφρονιστικό σύστημα της Κύπρου ανάμεσα σε αυτά που θα πρέπει να ακολουθούν άλλες χώρες, ενώ σε αρκετές ευρωπαϊκές εκθέσεις δίνονται τα εύσημα στη Διεύθυνση για την ολική αλλαγή του συστήματος με την ανθρωποκεντρική προσέγγιση και επενδύοντας στην παιδεία και σε άλλα διάφορα σωφρονιστικά προγράμματα, που είχαν ως αποτέλεσμα, για πρώτη φορά στο χρονικά, το ποσοστό υποτροπής από το 50% να πέσει στο 15%. Ένα ποσοστό, που με βάση τις εκθέσεις, κατατάσσεται στις πρώτες χώρες με το μικρότερο. Μάλιστα, θα πρέπει να σημειωθεί, πως λόγω του έργου, η Άννα Αριστοτέλους διορίστηκε ως μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης για τις Φυλακές και στην Κύπρο, για πρώτη φορά, διοργανώθηκε το 2019 το Συμβούλιο με όλους τους Διευθυντές των χωρών της Ευρώπης. Επίσης, η Άννα Αριστοτέλους, κλήθηκε από ξένες χώρες να μιλήσει για το σωφρονιστικό της έργο, εξού και εκπροσώπησε την Κύπρο σε Ελλάδα, Ολλανδία, Αγγλία κτλ.

Στο σήμερα...

Στα πιο πάνω πλαίσια, από πλευράς Διεύθυνσης υπήρχαν διάφορες δράσεις αντίδρασης, ώστε οι κρατούμενοι να λαμβάνουν μηνύματα, να είναι ενεργοί στα κοινωνικά δρώμενα και στην ουσία γίνονταν διάφορες ενέργειες που θα βοηθούσαν στη συνέχεια στην επανένταξη τους. Για παράδειγμα, συμμετείχαν σε κοινωνικές εκδηλώσεις, σε διάφορες περιπτώσεις μάζευαν χρήματα για φιλανθρωπικούς σκοπούς, συμμετείχαν σε εκστρατείες και γενικότερα υπήρχαν κίνητρα ώστε οι κρατούμενοι να ανταποκρίνονται στα προγράμματα σωφρονισμού.

Έτσι, μια από τις εκδηλώσεις που είχε ιδιαίτερη σημασία για τους κρατούμενους, ήταν αυτή που διοργάνωνε τα τελευταία χρόνια η Διεύθυνση με τα παιδιά των κρατουμένων. Μια εκδήλωση ιδιαίτερης σημασίας για τους κρατούμενους, αφού από τη μία είχαν την ευκαιρία να αγκαλιάσουν και να παίξουν με τα παιδιά τους και από την άλλη, μετά τις ευχάριστες στιγμές που θα ζούσαν για μερικές ώρες, να αντιληφθούν τι στερούνται από τις λανθασμένες αποφάσεις τους που έμελλε να τους οδηγήσουν στη Φυλακή, ώστε να μην τις επαναλάβουν μετά την αποφυλάκιση τους,

Το μεγάλο γήπεδο των Φυλακών είχε γεμίσει με φουσκωτά, μπάλες και διάφορα παιχνίδια, ενώ ο ξυλοπόδαρος διασκέδαζε τα παιδιά και τα παιδικά χαμόγελα γέμιζαν τις ψυχές των κρατουμένων. Όσοι έτυχαν να βρεθούν σε αυτές τις εκδηλώσεις, θα θυμούνται τους κρατούμενους να μετατρέπονται σε παιδιά και να παίζουν με τα παιδιά τους, ένα από αυτά, κάποτε είπε σε όσους βρίσκονταν εκεί, "είναι η καλύτερη μέρα της ζωής μου".

Σχετικό βίντεο εδώ:

Μάλιστα, η Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, Δέσπω Μιχαηλίδου, σε μια από τις εκδηλώσεις, είχε αναφέρει πως «η δράση που αναπτύχθηκε από τις Aρχές των φυλακών στην Κύπρο για την 1η Ιουνίου 2021, Παγκόσμια Ημέρα του Παιδιού, με στόχο την επικοινωνία του παιδιού με τον/τη φυλακισμένο/η γονέα του, αποτελεί έμπρακτη απόδειξη της προσπάθειας για διασφάλιση του δικαιώματος του παιδιού να διατηρήσει επαφή με τον/τη φυλακισμένο/η γονέα. Θερμά συγχαρητήρια τόσο προς την αρμόδια Αρχή, όσο και προς τα άτομα που εργάστηκαν προς το σκοπό αυτό!».

Αφορμή για το εν λόγω άρθρο, αποτέλεσε το σήμερα στις Φυλακές και στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε φέτος, από τον αναπληρωτή Διευθυντή των Φυλακών, Βοηθό Αστυνομικό Διευθυντή Αμμοχώστου, Ιωάννη Καπνουλλά, για τα παιδιά των κρατουμένων.

Μια εκδήλωση που παρέπεμψε αρκετούς στις Φυλακές στο «κάποτε», επί καιρού Αριστοτέλους, αφού η φετινή εικόνα δεν θύμιζε με τίποτα τις προηγούμενες εκδηλώσεις. Και αυτό διότι, όσοι βρέθηκαν τις προηγούμενες χρονιές, είδαν πως κάθε χρόνο σε αυτές συμμετείχαν περίπου 200-250 κρατούμενοι, που έπαιζαν με τα παιδιά τους σε ένα γήπεδο που μετατράπηκε σε ένα μεγάλο παιχνιδότοπο, όπως αυτούς που υπάρχουν στην έξω κοινωνία.

Ωστόσο φέτος, τα πράγματα άλλαξαν. Η εκδήλωση ήταν χωρίς φουσκωτά, χωρίς παιχνίδια και γενικά χωρίς πολλά πολλά... Ενδιαφέρον για να συμμετάσχουν στην εκδήλωση, δήλωσαν μόνο περίπου 40 άτομα από τα 1100, από τα οποία εν τέλει παρευρέθηκαν λιγότερα. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο κλειστό θέατρο των Φυλακών και περιλάμβανε μόνο προβολή μιας ταινίας και φαγητό.

Μια εικόνα εντελώς διαφορετική από τις προηγούμενες χρονιές, όπου οι κρατούμενοι περίμεναν πώς και πώς, ώστε να ζήσουν ξέγνοιαστες στιγμές με τα παιδιά τους, που την ίδια ώρα αντιλαμβάνονταν τι σημαίνει στέρηση της ελευθερίας.

Και σε αυτά τα μικρά, ήταν και είναι το ζητούμενο... Γιατί το ζήτημα είναι οι δράσεις για αντίδραση, για στήριξη, για επανένταξη... Γιατί το ζήτημα δεν θα πρέπει να προσεγγίζεται επιφανειακά, αλλά να επενδύεις στην ουσία και στη φιλοσοφία του σωφρονισμού, που περιλαμβάνει την παιδεία. Εξάλλου, όπως είπε κάποτε ο Βίκτωρ Ουγκώ, εκεί που ανοίγει ένα σχολείο, κλείνει μια φυλακή...